Kan het gebruik van lachgas zorgen voor onomkeerbare zenuwschade? En andere vragen beantwoord

Sinds een jaar geldt er een lachgasverbod. Mensen mogen dit middel niet meer verkopen of bezitten. Toch vallen er nog steeds doden en lopen mensen er zenuwschade door op. Voor EenVandaag Vraagt vroegen we wat jullie over lachgas willen weten.

Drugsonderzoeker Ton Nabben van de Hogeschool van Amsterdam en neuroloog Marieke van Oijen geven antwoord op jullie vragen.

1. Wat is de invloed van te veel lachgas op het lichaam?

Van Oijen: "De mensen die wij behandelen, hebben vooral last van zenuwschade. Dit kan schade van het ruggenmerg zijn of van de zenuwen die naar de armen en benen lopen."

"Zij hebben daardoor bijvoorbeeld tintelingen of minder gevoel in hun handen of voeten. Dat kan zorgen voor balansproblemen omdat ze de vloer niet goed kunnen voelen. Maar ook zien we dwarslaesie-achtige klachten door beschadiging van het ruggenmerg."

"Bij sommige patiënten zorgt dat voor krachtverlies, zij kunnen dan bijvoorbeeld niet goed meer lopen en belanden in een rolstoel."

Dat gebeurt meestal niet na een paar een ballonnen, benadrukt Van Oijen. "Dit zijn mensen die regelmatig meer dan honderd ballonnen op één avond gebruiken."

2. Kan lachgasgebruik zorgen voor onomkeerbare zenuwschade?

Dat kan, zegt Van Oijen. "Er zijn mensen die echt opnieuw moeten leren lopen. Zij gaan een revalidatietraject in van een aantal maanden."

"Als mensen te veel lachgas hebben gebruikt en daardoor zenuwschade hebben, geven wij ze hoge doseringen vitamine B12. Voor een groot deel van die mensen is de prognose gelukkig dan best wel goed."

Maar het is mogelijk dat je niet helemaal opknapt, vervolgt Van Oijen. "Dan is de schade blijvend en houden patiënten klachten van minder kracht en gevoel."

3. Als de handel in lachgas verboden is, hoe komen mensen er dan aan?

Voornamelijk via social media, zegt Nabben. "Het wordt bijvoorbeeld aangeboden door lachgasdealers en bezorgdiensten op Whatsapp, TikTok, Snapchat, noem maar op."

Nabben ziet wel dat lachgasdealers sinds het verbod een stuk minder adverteren op social media. "De politie kijkt vaker mee, dus mensen zijn voorzichtiger met aanbieden." Maar dat komt niet alleen doordat dit middel sinds vorig jaar is verboden, volgens de drugsonderzoeker.

"Het heeft ook te maken met een groeiend bewustzijn van de gevaren van lachgas. Want er is steeds meer bekend over de negatieve effecten van lachgasgebruik. Dat schrikt jongeren af."

4. Wat zijn de effecten van langdurig lachgasgebruik?

Nabben onderscheidt in zijn onderzoek drie soorten effecten: geestelijke, lichamelijke en sociale. "Met geestelijke effecten, bedoel ik verwardheid en paniekaanvallen. Daarnaast kunnen er lichamelijke effecten optreden, zoals dwarslaesies en verlammingsverschijnselen."

"Een voorbeeld van een sociaal effect, is dat mensen in een sociaal isolement raken. Vaak begint het met samen feesten, gewoon gezellig, voor de lol. Maar het kan zijn dat mensen daarna steeds meer lachgas gaan gebruiken, en hun vrienden steeds minder zien. Als dat lang aanhoudt, kan dat erin resulteren dat ze hun baan verliezen, stoppen met hun opleidingen of in financiële problemen komen."

5. Wat wordt momenteel gedaan om lachgasgebruik tegen te gaan?

Als mensen kampen met een lachgasverslaving, kunnen ze onder andere naar de Druglijn bellen, legt Nabben uit. "Via die route kunnen jongerenwerkers hen doorverwijzen naar de huisarts."

Maar al met al is het moeilijk om dit probleem aan te pakken, concludeert Nabben. "Het gaat vaak om geïsoleerde vereenzaamde gebruikers, dus het is lastig om te achterhalen wie deze mensen zijn."

"Het risicoprofiel dat ik vooral in de grote steden zie, zijn jongeren uit volkswijken met een migratieachtergrond. Deze jongeren weten vaak niet waar ze hulp moeten zoeken, of wantrouwen hulpverleners vanwege culturele verschillen. Bovendien komt er ook schaamte kijken bij hulp zoeken. Mensen zijn bijvoorbeeld bang dat ze als 'gek' worden gezien door hun omgeving."

Nabben denkt dat het beter zou werken, als er aparte teams ingezet worden die naar plekken gaan waar jongeren lachgas gebruiken. "Als je eenmaal hun vertrouwen hebt, dan kan je beter tot hen doordringen en ze dus meer gericht helpen."

6. Valt het niet op te meten met de alcoholpromillage-meter?

Nee, dat is niet mogelijk. Meetinstrumenten voor een lachgastest moeten nog ontwikkeld worden. Nieuw onderzoek van TNO, de Universiteit Maastricht en Universiteit Leiden heeft wel onlangs aangetoond dat lachgas een uur na gebruik te traceren is.

Dat is een belangrijke doorbraak, maar de politie verwacht dat het nog zeker 2 jaar duurt voordat er een ademhalingstest in de praktijk kan worden gebruikt.