Met Singapore en Taiwan is Hongkong een van de weinige plaatsen waar de verspreiding van COVID-19 tot nu een veel trager verloopt dan in andere landen. En in Hongkong komt dat vooral door de burgerinitiatieven, die het virus hebben weten in te dammen.
In Hongkong helpt ook een goed gezondheidssysteem, dat al ervaring had opgedaan met SARS en MERS, mee met tegengaan van verspreiding, maar opvallend is dat de bevolking heel alert reageerde.
Wat doen ze dan?
Voor de bevolking van Hongkong is het dragen van mondkapjes een vanzelfsprekende eerste actie bij een virusrisico. Niet alleen om je te beschermen, maar vooral ook om niet het virus te verspreiden. Kenneth Kwong is een gepensioneerde scheikunde leraar en één van de vele mensen die actie ondernamen.
Kwong zag al snel lange rijen voor de verkoop van mondkapjes. "De prijzen van de mondkapjes gingen door het dak en ook de prijzen van het ruwe materiaal waar ze van gemaakt worden. Dus lag het voor de hand om de mensen zelf de middelen aan te reiken om een mondkapje te maken."
Bekendheid
Zelf mondkapjes maken? Kwong legt uit: "Met een beetje stof, een stuk elastiek en een naaimachine heb je binnen een half uur een soort mondkapjeshouder. Als filter gebruik je een dubbelgevouwen stukje keukenrol. Dat kan je elke vijf uur vervangen. De vezelstructuur daarvan biedt 90 procent van dezelfde filterfunctie als officiële mondkapjes."
Kwong is inmiddels in Hongkong een bekendheid als pleitbezorger van de 'do it yourself'-mondkapjes. De instructies kan je op verschillende sites vinden en de patronen voor de mondkapjes al duizenden keren gedownload. In de straten van Hongkong zie je de zelfgemaakte mondkapjes ook steeds meer.
'Jullie zijn gek'
Dat niemand in Europa nog mondkapjes draagt verbaast Kwong. "Jullie zijn gek! Waarom geeft de overheid niet het goede voorbeeld? Mondkapjes gaan de verspreiding van vochtdruppeltjes uit de longen tegen en het voorkomt dat je met je handen je mond of je neus aanraakt.
Kwong denkt dat het mede de mondkapjes zijn die hebben geholpen om het coronavirus in te dammen. "Ik denk dat het naast de sociale onthouding de belangrijkste reden is waarom we het tot nu toe in Hongkong goed doen."
Meeste bezoekers vinden festivals geen plek voor politieke statements: 'Nemen het verbindende karakter weg'
7 op de 10 festivalgangers vindt dat politieke statements niet thuishoren op festivals, plekken waar zij juist aan de actualiteit willen ontsnappen. Ze vrezen voor verdeeldheid, terwijl festivals juist verbindend zouden moeten zijn.
Dat blijkt uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel onder ruim 5.200 deelnemers van alle leeftijden die aangeven weleens een festival te bezoeken. Deze zomer hebben op verschillende festivals artiesten statements gegeven over de oorlog in Gaza, ook waren er soms Palestijnse vlaggen op podia en in het publiek te zien.
'Geen politiek op festivals'
De meeste festivalbezoekers vinden dat politieke uitingen helemaal niet thuishoren op festivals (70 procent). Zowel niet door artiesten, als de organisatie of het publiek. "Ik ga naar een festival voor ontspanning. Op het werk en thuis wordt er al genoeg over spanningen in de wereld gesproken", vertelt een festivalbezoeker.
Jongeren hebben over het algemeen minder moeite met politieke statements op festivals. Nog altijd vindt ruim de helft van de deelnemers onder de 35 jaar (55 procent) dat deze uitingen niet op festivals thuishoren. Onder deelnemers boven de 35 jaar is dit 75 procent.
Bang voor polarisatie
Mensen geven aan bang te zijn dat politiek op festivals leidt tot polarisatie, terwijl festivals juist verbindend zouden moeten werken.
Een panellid legt uit: "Festivals verbinden door samen van muziek en optredens te genieten, ongeacht politieke voorkeuren. Politieke statements van zowel organisatie, artiesten als bezoekers polariseren een festival en nemen het verbindende karakter weg."
Festival als vrijplaats
Toch vindt ruim een kwart van de festivalbezoekers (27 procent) het wél goed als er politieke statements worden geuit. "Mensen drukken zichzelf uit met behulp van kunst, ook een politiek gevoel of politieke mening hoort daarbij", zegt een panellid. "Wel is het belangrijk om niet op te roepen tot haat of geweld. Een festival is in mijn beleving vaak een veilige plek waar zowel artiesten als bezoekers zich vrij kunnen en mogen uiten."
Zeker artiesten zouden dit mogen doen, vinden deze deelnemers. "Ik vind dat artiesten hun positie mogen gebruiken om aandacht te trekken voor politieke problemen. Iedereen staat in zijn recht om op te komen voor hun mening."
Festivals 'van KKR'
Deze festivalzomer is er veel te doen om het Amerikaanse investeringsbedrijf KKR, dat investeert in wapens, fossiele projecten en in bedrijven die actief op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever.
Sinds vorig jaar investeert KKR ook in verschillende Nederlandse festivals. Veel van deze festivals hebben zelf nadrukkelijk afstand genomen van het bedrijf en diverse artiesten hebben hun shows op festivals waar KKR in investeert afgezegd.
'Juist stem laten horen'
Hoewel bijna de helft (48 procent) van de jongeren die naar festivals gaan het goed vindt als artiesten festivals afzeggen waar KKR in investeert, zeggen anderen dat deze festivals juist een moment kunnen zijn voor artiesten om hun stem te laten horen.
"De artiesten zouden er juist naartoe moeten gaan om daar door de megafoon van het festival hun punt te maken", vindt iemand. "Beïnvloed de bezoeker, en dan is er volgend jaar verandering."
Liever een 'goed feestje'
1 op de 7 de jongeren (14 procent) die festivals bezoeken mijdt de festivals die onder KKR vallen dit jaar bewust. Van de groep jongeren die vorig jaar nog een van deze festivals bezocht, zegt 11 procent deze dit jaar uit de weg te gaan.
De meerderheid (61 procent) ontwijkt de festivals van KKR niet. Veel jongeren hebben het idee dat het toch geen invloed heeft als zij besluiten een festival te mijden, of houden zich er niet mee bezig. "Ik wil vooral een goed feestje, en als dat geleverd wordt door een organisatie die is verbonden aan KKR dan is dat jammer, maar ik zou er nog steeds naartoe gaan", vertelt een jongere uit het panel.
Info
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 27 juni tot en met 21 juli 2025. Er deden in totaal 2.438 jongeren van 16 t/m 34 jaar mee. De vragen over politieke statements zijn gesteld in een aanvullend onderzoek onder alle leeftijden. Dit onderzoek liep van 14 tot en met 22 juli onder 5.233 leden van het EenVandaag Opiniepanel, die weleens een festival bezoeken.
Beide onderzoeken zijn representatief voor leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.