Is meer gas uit de Noordzee halen de oplossing voor de stijgende energieprijzen? 'We hebben in Nederland gas zat'

Korter douchen en de thermostaat een paar graden lager: enkele adviezen om te voorkomen dat we deze winter in de kou zitten. Maar we zien een belangrijk deel van de oplossing over het hoofd. "We hebben in Nederland gas zat."

Dat zegt directeur Lex de Groot van gaswinningsbedrijf Neptune Energy. Naast het Groninger aardgasveld op land zit er in het Nederlandse gedeelte van de Noordzee ook een serieuze hoeveelheid gas. "Ik kan er gewoon met mijn pet niet bij dat we daar nu niks mee doen", zegt De Groot.

Veel gas in bodem Noordzee

Het lijkt nog ver weg, maar met de geluiden van stijgende energieprijzen doen de angst voor een strenge winter toenemen. De oorlog in Oekraïne zet de Europese energievoorziening zwaar onder druk, het is onzeker of Rusland gas blijft leveren.

Uit onderzoek van onderzoeksbureau TNO blijkt dat er 78 miljard bewezen kubieke meter gas in de Noordzeebodem zit. En er zijn sterke aanwijzingen van nog eens 69 miljard kuub. Dat is ongeveer 2,5 keer zoveel gas als we nu in Nederland gebruiken, zegt de directeur van de grootste gas- en olieproducent in het Nederlandse gedeelte van de Noordzee.

Genoeg energiereserves

De Groot werkt al meer dan 30 jaar in de olie- en gassector en is in zijn huidige rol bezig met de zoektocht naar nieuwe energiereserves voor Nederland. En die zijn er volgens hem genoeg. Hij verbaast zich er daarom over dat we 'maar zitten te kniezen op een paar kuub meer of minder'.

"We gaan als samenleving richting een recessie vanwege de torenhoge energieprijzen. Die zorgen voor grote financiële problemen bij miljoenen huishoudens." Dat is allemaal niet nodig, denkt De Groot. Juist het gas dat in de Nederlandse bodem zit, kunnen we gebruiken om die lasten te verlichten, vindt hij. "Nederland kan nog zo'n 10 jaar mee als het om gas gaat."

Investeren in energietransitie

Volgens De Groot is deze hoeveelheid gas met de gasprijs van nu goed voor zo'n 160 tot 200 miljard euro. Omdat dit gas van Nederlandse bodem komt, gaat 73 procent van deze opbrengsten naar de Nederlandse staatskas. "Het geld dat we hiermee verdienen, kunnen we investeren in de versnelling van de energietransitie."

Dat lijkt hem 'beter dan veel te betalen voor gas uit Rusland of door gas uit de Verenigde Staten te halen'. "Daarvan gaan de opbrengsten voor 100 procent naar het buitenland en dit is veel minder milieuvriendelijk."

Niet direct een lagere prijs

Volgens energie-econoom Hans van Cleef van ABN-AMRO betekent het versneld oppompen van gas uit de Noordzee niet dat de energieprijs direct zal dalen voor consumenten. "We hebben te maken met een Europese gasmarkt waar de Nederlandse prijs wordt bepaald. Door andere Europese landen blijft de prijs dus hoog."

Toch brengt het aanboren van extra gas in het Nederlandse deel van de Noordzee voordelen met zich mee, zegt René Peters van TNO. "We kunnen de hoge prijs niet veranderen, maar wel compenseren. De extra opbrengsten kunnen we gebruiken voor de huishoudens die niet rond kunnen komen."

Gevolgen

Hoewel het winnen van gas op de Noordzee een goede oplossing lijkt, zijn milieuorganisaties en een aantal wetenschappers kritisch. Ze wijzen op de extra uitstoot van broeikasgassen die de productie en het gebruik met zich meebrengt. Daarnaast kunnen de kosten van gaswinning niet worden geïnvesteerd in het opwekken van duurzame energie.

De Groot begrijpt deze kritiek, maar vindt dat we op dit moment naar een breder beeld moeten kijken. "De aankomende jaren hebben we sowieso nog 500 miljard kubieke meter gas nodig om de energietransitie te doorlopen. En dat kunnen we maar beter uit de Nederlandse bodem halen."

Acuut probleem

Peters is het met De Groot eens. "We hebben met het wegvallen van Russisch gas te maken met een accuut probleem. Op de korte termijn moeten we Russisch gas tijdelijk vervangen en op de lange termijn moeten we meer duurzame energie ontwikkelen. Dat doen we door die extra opbrengsten van dit gas te investeren in duurzame alternatieven."

"Zet de kraan open", roept De Groot op. "Het ligt er en het zal de vraag naar gas in Europa in ieder geval dempen. Zo creëren we de rust en ruimte die nodig is om de energietransitie uiteindelijk goed te laten verlopen."