Is coronatoegangsbewijs als 'straf' voor de horeca wel eerlijk? 'Verleden laat zien dat er een uitbraak kán komen'

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland is boos over de invoering van het coronatoegangsbewijs. "Met slechts 2,4 procent besmettingen in de horeca wordt deze sector wel met extra restricties opgezadeld." Toch zegt dat percentage maar weinig.

De GGD en het RIVM houden bij waar mensen een coronabesmetting oplopen. In de meest recente week, tussen 31 augustus en 7 september, vond slechts 2,4 procent van de besmettingen plaats in de horeca. Juist daarom vindt de branche het onredelijk dat zij extra maatregelen moeten treffen.

'Het is geen rocket science'

Maar volgens hoogleraar Klinische Epidemiologie aan het LUMC Frits Rosendaal zegt die 2,4 procent niet zoveel. "Horeca speelt op dit moment geen hele grote rol in de verspreiding, maar dat is ook omdat de sector ten dele niet open is. Met versoepelingen is de vraag dus niet: is het nu een belangrijke bron? Maar: is er risico dat, als je versoepelt, je een belangrijke bron wordt?"

En op die vraag is het antwoord deels ja. Dat zagen we in juni, met het 'Dansen met Janssen'-debacle, maar ook tijdens de eerste coronagolf. "Dat was heel veel in het zuiden van Nederland, waar carnaval plaatsvindt, en dat is een horeca-gebeuren", zegt Rosendaal. "Het is allemaal geen rocket science: als heel veel mensen dicht bij elkaar zijn en geluid maken en het is dicht, dan besmet je elkaar makkelijker."

Bron- en contactonderzoek

Epidemioloog Arnold Bosman, verbonden aan het Red Team, wijst naar het bron- en contactonderzoek: "Waar ik me over verbaas, is dat er nog steeds geen dashboard is waarop we kunnen zien hoe goed dat functioneert. En als je niet weet hoe effectief het is, kun je er ook niet op sturen."

Op individueel niveau is het moeilijk om de bron van een besmetting te herleiden, zegt Bosman. "Je hebt één patiënt voor je. Die is hooguit in twee horecazaken geweest. Maar het is lastig om te beslissen waar die patiënt besmet is geraakt", zegt de epidemioloog. "Is dat in de horeca? Of toch door die collega, die gisteren op bezoek was? Of door het kind dat uit school gekomen is?" Het is dan ook lastig om te zeggen of de 2,4 procent helemaal juist is.

Wel of geen grote uitbraak?

De belangrijkste vraag waar in de maatregelen rekening mee moet worden gehouden is dus eigenlijk: als de horeca weer volledig open gaan, krijgen we dan een grote corona-uitbraak? "Dat zou zeker kunnen, want het verleden laat zien dat dat is gebeurd", zegt epidemioloog Frits Rosendaal.

"Maar, aan de andere kant hebben we nu een hoge vaccinatiegraad en zijn veel jonge mensen, die veel naar horeca gaan, al een keer besmet geweest. Daarom denk ik dat een selectieve opening van 't een of 't ander best te begrijpen is."