Vergeleken met eind september blijven de politieke verhoudingen in de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos nagenoeg gelijk. De VVD (28) en NSC (27) staan op vrijwel dezelfde hoogte. D66 zakt verder en staat nu op 7 zetels.
De oorlog tussen Israël en Hamas brengt kiezers vooralsnog niet in beweging. De oorlog heeft voor de meeste mensen helemaal geen invloed op hun stemkeuze. 10 procent zegt dat het doorslaggevend is voor hun keuze op dit moment. Dat zijn vooral mensen die nu PVV of JA21 zouden stemmen. Zij zijn lang niet allemaal van partij gewisseld: het conflict heeft voor velen juist hun stemvoorkeur bevestigd.
5 partijen boven 10 zetels
De VVD en Nieuw Sociaal Contract zijn in dit onderzoek ongeveer even groot. De VVD noteert 28 zetels (+1). De partij van Pieter Omtzigt krijgt er twee zetels bij en staat nu op 27. Een deel van de mensen die nu NSC willen stemmen, is nog niet helemaal zeker van die keuze. Ze zijn onder andere benieuwd naar het partijprogramma dat in de loop van deze maand wordt verwacht.
GroenLinks-PvdA en de PVV weten de grootste partijen een maand voor de verkiezingen niet verder te naderen. Ze staan op 20 en 18 zetels. Ze horen daarmee wel bij de grootste partijen in het onderzoek. BBB blijft met 12 zetels nog verder achter. Die partij stond een half jaar geleden, in april, nog op 30 zetels.
D66 zakt verder weg
De rest van de partijen staat op minder dan 10 zetels. Ook D66, die deze maand verder zakt, hoort tot die groep. De partij van Rob Jetten verliest twee zetels en staat nu op 7. Dat zijn er maar liefst 17 minder dan in 2021, toen de partij onder leiding van Sigrid Kaag 24 zetels bij de Tweede Kamerverkiezingen won.
De Partij voor de Dieren, waar Esther Ouwehand toch definitief de lijsttrekker is, blijft gelijk op 7 zetels. JA21 heeft er nog 2 over (-1). Begin dit jaar stond de partij van Joost Eerdmans nog op 10. Het CDA staat, net als de ChristenUnie, op 4 zetels. Dat zijn er 11 minder dan de christendemocraten er in 2021 haalden.
SP op verlies
Ook de SP staat vergeleken met het huidige zetelaantal op verlies. De partij heeft nu 9 zetels in de Tweede Kamer, maar blijft in de peiling steken op 6.
Veel weggelopen SP-kiezers vinden dat de partij niet relevant genoeg is, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel. Ze wijzen daarbij op het lage zetelaantal in de peiling en op het feit dat de SP nooit meeregeert. "Er wordt veel geschreeuwd, maar tot nu toe zijn er geen oplossingen", schrijft een voormalig SP-lid. "Het blijft bij woorden."
Meeregeren
De meeste mensen die nu SP zouden stemmen, zien dan ook graag dat de partij in een volgend kabinet stapt. Als ze mochten kiezen, zouden zeven op de tien (70 procent) willen dat de SP meeregeert. 19 procent ziet liever dat de SP weer in de oppositiebanken plaatsneemt.
Er zijn ook mensen die de SP de rug toekeren omdat ze de partijstandpunten niet duidelijk vinden, zeggen dat de partij niet genoeg vernieuwt, of balen dat voormalig Kamerlid Renske Leijten is gestopt. Voorvrouw Lilian Marijnissen wordt veel minder genoemd in de kritiek. Het vertrouwen in haar is nog altijd relatief hoog: driekwart (74 procent) van de mensen die in 2021 op de SP stemden, gelooft in haar.
Over het onderzoek
De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.013 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 13 tot en met 16 oktober 2023. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2,5 procent bij de grootste partijen.
Het onderzoek onder het Opiniepanel over de SP is gehouden van 11 tot en met 16 oktober. Daaraan deden 22.409 mensen mee, onder wie 960 die op de SP zouden stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn. Het onderzoek over de invloed van de oorlog is gehouden op 16 en 17 oktober. Daaraan deden 24.122 mensen mee.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.