Hoe les krijgen in oude schoolgebouwen invloed heeft op de leerprestaties

Schimmel, lekkages, ramen die niet open kunnen: volgens Bouwend Nederland moet de helft van de scholen worden vernieuwd. Les krijgen in een verouderd gebouw heeft invloed op de leerprestaties, zeggen experts.

Minister Dennis Wiersma wil iets doen aan de oude schoolgebouwen. Hij hoopt geld los te krijgen bij energieminister Rob Jetten en minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting. In totaal wordt door brancheorganisaties en gemeenten gedacht dat er 730 miljoen euro nodig is.

Saoedi-Arabië

Volgens Bouwend Nederland nemen leerprestaties met 10 tot 15 procent af als het CO2-niveau in een klaslokaal stijgt, bijvoorbeeld in oude schoolgebouwen waar de ventilatie niet goed is. Dat blijkt te kloppen, bevestigt docent bouwfysica Henk Brink van de Hanzehogeschool. Hij publiceerde pas geleden een literatuurstudie over dat verband tussen prestaties en luchtkwaliteit.

"Het effect tussen een goede luchtkwaliteit en slechte luchtkwaliteit kan wel oplopen tot 50 procent", zegt Brink over een studie onder 500 jongeren in Saoedi-Arabië.

Ook in Nederland

Ook in Nederland worden leerprestaties onderzocht. Professor Nils Kok, hoogleraar vastgoedfinanciering aan de Universiteit Maastricht, doet langjarig onderzoek in 300 klaslokalen in 23 scholen. Daar hangen sensoren die continu CO2 meten. En die gegevens combineren ze met data uit het leerlingvolgsysteem.

Als het CO2-niveau stijgt, gaan leerprestaties met gemiddeld zo'n 15 procent omlaag, vertelt hij. "Je ziet vooral effect bij rekenen en spelling en vooral bij de wat oudere leerlingen: vanaf zo'n jaar of 8 à 9."

Veel oude schoolgebouwen

De hoeveelheid CO2 in een ruimte wordt gemeten in ppm: parts per milion. In de frisse buitenlucht zit 400 ppm. De verslechtering in leerprestaties die professor Kok beschrijft, wordt bereikt in een lokaal waar het niveau van 1200 naar 2000 ppm stijgt. 58 procent van de scholen in Nederland is van voor 1975: oude, slecht geventileerde gebouwen. De bovengrens voor oude panden is 1200 ppm, voor nieuwbouw 1000 ppm.

Maar als je daar overheen gaat, heb je dat dus niet door. "Als een aantal mensen lang in een ruimte hebben gezeten en iemand komt binnen, dan hebben die mensen die daar al zitten totaal niet door dat de lucht daar niet goed is. En dat terwijl degene die binnenkomt denkt: wat is hier gebeurd?", zegt Henk Brink.

Andersom geldt het ook

Veel CO2 zorgt voor minder goede leerprestaties, maar andersom geldt het ook. Bij een hele schone lucht in een leeromgeving gaan de prestaties omhoog, vertelt docent bouwfysica Henk Brink.

"Op het moment dat je echt zorgt voor zo'n 25 liter per seconde per persoon, dan kan dat de prestatie positief beïnvloeden. In dit geval is dat 6 procent."