Hoe de privacywet opsporing van huurfraudeurs belemmert

Veel sociale huurwoningen in grote steden worden stiekem onderverhuurd. Opsporen is lastig, want frauderende huurders worden steeds slimmer. Als woningcorporaties naar de rechter stappen, worden ze belemmerd door privacywetgeving.

"Het is ook heel lucratief", zegt Pim de Ruiter van woningcorporatie Stadgenoot Amsterdam over illegaal onderverhuren. "Het verschil tussen een commerciële huurprijs en die van de corporatie is enorm. Een woning in de ring kost bij ons zo'n 600 euro, maar commercieel is dat al snel 1600 euro."

'Vroeger mochten we het bevolkingsregister raadplegen'

Wooncorporatie Stadgenoot heeft 30.000 woningen, en moet met tien man controleren of er niet wordt onderverhuurd. In heel Amsterdam zijn er 187.000 sociale huurwoningen, waarvan er vorig jaar 900 zijn ontruimd. Uit onderzoek van het Financieele Dagblad blijkt dat naar schatting 10 procent tot 20 procent van de sociale huurwoningen illegaal worden onderverhuurd. Corporaties steken veel geld in teams zoals die van Stadgenoot. Opsporing van fraudeurs is belangrijk, zodat sociale huurhuizen naar mensen gaan die er recht op hebben. Dat zijn mensen met een bescheiden inkomen.

Stadgenoot gaat meestal op tips af, zo'n tien per dag. Meer onderverhuurders vangen is moeilijk, legt De Ruiter uit: "De nieuwe privacywetgeving heeft het ingewikkeld gemaakt. Vroeger mochten we het bevolkingsregister bijvoorbeeld raadplegen: wie staan waar ingeschreven op dat adres? Dat is moeilijker geworden met de nieuwe AVG, de privacywet."

'Regels moeten soepeler'

Hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer geeft aan dat opsporing in de tijd vóór de nieuwe privacywet flink makkelijker was: "Corporaties gingen kijken bij woningen en doorploegden databestanden van de gemeente en de Sociale Verzekeringsbank. Wie staat er ingeschreven op het adres? Soms bleken dat tien mensen op één adres te zijn. Sinds de nieuwe privacywet AVG is het volgens de corporaties lastiger geworden om databestanden te raadplegen."

Door de kleine kans op opsporing lijkt bestrijding vechten tegen de bierkaai. Peter Boelhouwer ziet de oplossing in het koppelen van databestanden in combinatie met social media-onderzoek en andere open data.

Pim de Ruiter hoopt dat hij deze speelruimte krijgt. "De Wet Bescherming Persoonsgegevens maakt het mogelijk dat iemand nu een uitkering trekt op een adres van ons, terwijl er volgens ons iemand anders woont. Die regels moeten soepeler, het is een enorm probleem. We maken het die mensen echt te makkelijk."