Hoe boeken geschreven door AI het lezen kan beïnvloeden: 'Iedereen trekt nu alles in twijfel'

Een meeslepende roman, inspirerend kookboek of filmscript. Niet geschreven door een mens, maar door kunstmatige intelligentie. Steeds vaker wordt AI door hobbyisten ingezet om een boek te schrijven. Zorgwekkend? "Publiek gaat zich afkeren van de sector."

De wens voor een kookboek bestond ook bij slager Ben Kuijpers uit Maasmechelen. Hij is sinds kort auteur van een kookboek en kreeg daarvoor hulp van zijn zwager Luc Balcer, die op zijn beurt gebruikmaakte van AI. Zo zijn de plaatjes in het kookboek van niet-bestaande gerechten en zijn de recepten samengesteld door AI. De schrijvers van het boek hebben zelf pas drie recepten kunnen proeven, maar toch is het eerste kookboek van het duo al verkrijgbaar.

Vreemde en vervormde zinnen

Uit een analyse van De Groene Amsterdammer en de Data School van de Universiteit Utrecht bleek eerder al dat 1 op de 25 boeken op Bol.com door AI is gegenereerd. Over het algemeen staan deze boeken bovenaan in het zoekaanbod van de consument. Zo houdt AI rekening met waar mensen op zoeken als ze een boek willen lezen.

Bij de boeken staat nergens vermeld dat het gemaakt is met behulp van AI. Toch bevat een tekst die is geschreven door ChatGPT vaak vreemde en vervormde zinnen. Je kan je afvragen: hoe erg is het eigenlijk dat er boeken gemaakt worden door AI?

'Onbedoelde schade'

Shannon Vallor is hoogleraar aan de Universiteit van Edinburgh en techfilosoof, en werkte ooit voor Google aan ethische kwesties rondom kunstmatige intelligentie. Zij is bang dat er onbedoelde schade kan oplopen als er zoveel boeken verkrijgbaar zijn die door AI zijn gemaakt.

"Dat mensen zich afkeren van lezen of het genieten van kunst, omdat deze sector overspoeld wordt met een aanbod van slechte en oninteressante AI-producties", legt Vallor uit.

Alles in twijfel trekken

Joost Rutten studeert kunst aan de St. Joost School of Art & Design en ziet ook dit gevaar in generatieve AI. "Iedereen gaat, wanneer ze ergens naar kijken, een angst hebben of het wel echt is. Iedereen gaat alles in twijfel trekken."

Het idee dat een website bijvoorbeeld de kunst van het maken van een film in 5 minuten voor je zou kunnen uitvoeren, vindt hij alles behalve fijn. "En zoals je ziet: die website kan het ook niet." Medestudent Max van Raamsdonk voegt toe: "Als je AI vraagt om een script te schrijven, mis je wel een heel creatief proces dat belangrijk is."

Overspoelen met AI

Het fenomeen wat techfilosoof Valor en student Joost noemen heeft ook een term: 'shitification'. Dit betekent dat kunstmatige intelligentie een platform overspoelt met AI-content waardoor de kwaliteit van producten afneemt. "Het publiek keert zich af van veel van deze door AI gemaakte content", ziet Vallor.

Zo zit Facebook volgens haar vol met nieuws of reistips die allemaal door AI gegenereerd zijn. "Dat maakt het minder waarschijnlijk dat ik daar nog eens terug kom." En zo is Vallor ook bang dat wanneer je een boek leest dat door AI is samengesteld en de kwaliteit je tegenvalt, je voortaan minder snel geneigd bent om een boek te lezen, vanwege een eerdere slechte ervaring.

Tweede boek

De vraag is wel hoe belangrijk wij de kwaliteit van zo'n boek vinden. "Mensen kopen een kookboek maar heel zelden om zelf mee aan de slag te gaan. Vaker gebruiken ze het om cadeau te doen aan een ander", ziet Balcer.

Zijn gaan voorlopig enthousiast door. Na het succes van het eerste kookboek dat hij met behulp van AI heeft gemaakt, werkt het duo nu aan een tweede boek.