Herstel na langdurig ic-verblijf door corona is vaak moeizaam: 'Patiënten kunnen soms nauwelijks op hun benen staan'

Patiënten die besmet zijn met het coronavirus liggen soms weken op de intensive care. Dat betekent dat ze moeten revalideren als ze uit het ziekenhuis ontslagen worden. "Hoe sneller je daarmee begint, hoe beter de kans op volledig herstel."

"Mensen die langdurig op de ic hebben gelegen moeten een jaar rekenen op herstel", legt Marike van der Schaaf uit. Zij is onderzoeker revalidatiegeneeskunde en verbonden aan het Amsterdam UMC, locatie AMC en de Hogeschool van Amsterdam.

Ondervoed van de ic

"Op de ic beweeg je niet en word je in slaap gehouden", vertelt ze. "En als je spieren niet gebruikt worden ze slap. Het kan zijn dat je in 10 dagen 10 kilo spierkracht verliest." Bovendien ziet Van der Schaaf dat patiënten vaak ondervoed zijn als ze van de ic af komen. "Omdat je niet kan eten en via een sonde gevoed wordt, is het lastig om voldoende calorieën binnen te krijgen."

Het is dan ook belangrijk dat mensen snel weer goed gaan eten als ze naar huis gaan. "Een diëtiste kan daar goed bij helpen, zo is het bijvoorbeeld goed om veel eiwitten te eten. Hoe beter de conditie, hoe sneller het herstel."

Nauwelijks op hun benen kunnen staan

Mensen die ontslagen worden uit het ziekenhuis na een lang ziekbed moeten rekening houden met een intensieve revalidatie. "Sommige patiënten kunnen nauwelijks op hun benen staan, zij gaan dan naar een revalidatiecentrum voor complexere zorg. Andere patiënten kunnen thuis revalideren."

De eerste periode is er vooral op gericht om mensen weer op de been te krijgen door middel van fysiotherapie. "Het kan zijn dat patiënten weer alles opnieuw moeten leren. Hoe ouder ze zijn, hoe moeilijker dat is."

Nachtmerries, flashbacks en nare herinneringen

Patiënten die langdurig op de ic hebben gelegen, krijgen niet alleen te maken met fysieke klachten. "De spierzwakte zie je, maar andere klachten blijven vaak op de achtergrond. Ze kunnen last krijgen van nachtmerries, flashbacks en nare herinneringen."

Van der Schaaf vindt het belangrijk dat ook daar aandacht voor is. Sinds 2012 noemen artsen dat het Post Intensive Care Syndroom.

Video: Malou vertelt over haar herstel van het coronavirus

Levensbedreigend ziek en geen bekenden

Omdat het coronavirus heel besmettelijk is, mogen patiënten vaak geen bezoek ontvangen. "Dat is een hele beangstigde situatie, je bent levensbedreigend ziek en je ziet geen bekenden."

En een ziekenhuis is op dit moment geen ziekenhuis zodat we dat kennen, legt Van der Schaaf uit: "Mensen lopen in pakken met grote brillen, zelfs collega's herkennen elkaar alleen aan de naambordjes."

Genoeg capaciteit om mensen te helpen

Omdat er op dit moment veel coronapatiënten op de ic liggen, is de verwachting dat er straks een hoop mensen tegelijk moeten revalideren. "Ik weet zeker dat we dat aankunnen, de capaciteit hebben we wel. We hebben een ontzettend goed zorgnetwerk en genoeg capaciteit om mensen te begeleiden. Maar we moeten het wel goed coördineren."

Het is belangrijk om per patiënt goed te kijken wat er nodig is, benadrukt Van der Schaaf. "En dan gaat het dus niet alleen om de lichamelijke problemen, maar we moeten ook oog hebben voor de psychische gevolgen. Maar ik steek mijn hand ervoor in het vuur dat we dit aankunnen."