Eeuwenoude traditie vergroot kans op verspreiding ebola in Congo

300 kano’s haken aan op het schip van Roland Verbiest als hij langs de Congolese stad Mbandaka vaart. “De kanovaarders staan letterlijk apen te roosteren op de uitlaat van het schip.” In Mbandaka, een stad in Congo waar 1,2 miljoen mensen wonen, is een patiënt met ebola overleden. Het gevaar van verdere verspreiding ligt op de loer. In korte tijd zijn er in het land al 25 mensen overleden aan de gevolgen van besmetting met het dodelijke virus.

Roland Verbiest kwam tien jaar geleden samen met zijn broer naar Congo en begon een transportbedrijf. “We hebben een aantal vrachtwagens rijden, maar sinds vier jaar ook twee schepen varen tussen Kinshasa en Kisangani.”

Een lift stroom opwaarts

Onderweg naar Kisangani komen de schepen ook langs Mbandaka. “Daar worden de schepen geremd doordat een vloot van 300 kano’s ligt te wachten op een lift stroom opwaarts. Je hebt op die plek vijf kilometer tegenstroming.” Dat zoveel mensen aanhaken kan gevaarlijk zijn omdat er een groot risico is dat ebola via ‘fleuve de Congo’ ofwel de rivier de Congo wordt overgedragen. Op deze manier kan het dodelijke virus zich snel verplaatsen naar andere steden langs de route. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bestaat de kans op een oncontroleerbare ebola-uitbraak als dat gebeurt.

Op de vloot worden onder meer geiten, apen, krokodillen, adelaars en fruit verhandeld. “Je kunt niet tegen die mensen zeggen dat ze niet meer aan kunnen haken aan het schip. Het is een eeuwenoude traditie. Dat kun je niet ineens stoppen.” Volgens Verbiest tonen de handelaren weinig begrip als hij probeert uit te leggen dat het niet handig is om aan te haken. Zelfs als vertelt hij hen dat het de kans op verspreiding van ebola vergroot.

Maatregelen om risico's in te perken

“We hebben uiteraard de nodige maatregelen genomen om de risico’s zoveel mogelijk in te perken. We stellen veiligheid voorop. Zo hebben we dieren aan boord verboden en er hangen nu overal informatieborden over de gevaren van ebola. Daarnaast dragen alle matrozen handschoenen”, aldus Verbiest.

Als de schepen niet meer zouden varen heeft dat volgens Verbiest andere rampzalige gevolgen. “Over deze rivier gaat de hele bevoorrading van Kisangani. Dat kun je niet zomaar stoppen", zegt Verbiest. "Hele gezinnen zijn afhankelijk van het transport over het water.”

Geen zorgen over ebola-signalen

Tot nu toe maakt Verbiest zich geen zorgen over de ebola-signalen. “We weten heel goed waarop wij ons moeten voorbereiden. Iedereen is goed geïnstrueerd.” En niet alleen Verbiest, alle scheepvaarders nemen volgens hem de situatie heel serieus. “Tot nu toe is er in de stad één geval bevestigd. Zodra de berichtgeving anders wordt zullen wij ons daar uiteraard op aanpassen.”