Bemiddelaar Mona Keijzer oordeelt hard over de rol van de overheid in het 'kanaaldrama' in Overijssel. Volgens haar moet de schadeafhandeling 'menselijker, makkelijker en milder'. De gedupeerde bewoners blijven wantrouwend: "Eerst zien, dan geloven."
Het conflict tussen de provincie en de bewoners langs het kanaal Almelo-De Haandrik sleept al jaren voort. De aanstelling van Keijzer als bemiddelaar en haar rapport moeten nu een nieuw toekomstperspectief bieden aan de gedupeerden. Maar hoe denken zij daar over?
Wat is het 'kanaaldrama'?
Tussen 2011 en 2016 werden delen van het kanaal tussen Almelo en De Haandrik verbreed en verdiept in opdracht van de provincie Overijssel. In de periode daarna werden op verschillende plekken langs het kanaal verzakkingen zichtbaar, die leidden tot flinke schade aan huizen in de omgeving.
Er kwam een schaderegeling, maar over de voorwaarden en de hoogte van de compensatie ontstond een slepend conflict tussen de provincie en de gedupeerden. Keijzer werd daarom afgelopen voorjaar als bemiddelaar aangesteld om met een oplossing te komen.
'Vertrouwen nog niet terug'
Gedupeerde Hans Foekema was vanochtend bij de presentatie. "Het vertrouwen is nog niet helemaal terug", zegt hij na afloop. "Ze kunnen zoveel praatjes hebben en zoveel wollige verhalen. Maar dat hebben we al jaren lang gehoord. Het is eerst zien dan geloven."
In het rapport 'Wat rechtmatig is, is niet altijd ook rechtvaardig' geeft Keijzer aan dat de schaderegeling van de provincie wat haar betreft meer dan rechtmatig is. Dit omdat de provincie heeft beloofd om in het schadegebied ook schade te herstellen waarbij niet vaststaat of het kanaal de enige oorzaak is.
Te voet en te paard
Tegelijkertijd noemde Keijzer de uitvoering van de regeling 'niet rechtvaardig'. Hierdoor is er volgens de bemiddelaar 'een spiraal van groeiend wantrouwen' ontstaan. Er moet wat haar betreft daarom een betere schadeafhandeling komen die 'menselijker, makkelijker en milder' is.
Foekema zegt het rapport van Keijzer wel als een begin van het herstel te zien. "Het moet nog blijken of er wat gaat gebeuren, maar het begin is er. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Laten we hopen dat het nu weer te voet komt en dat het paard achterwegen blijft."
'Niet moeilijk doen'
Concreet stelt de bemiddelaar voor dat de schaderegeling voor een korte periode weer opengezet wordt, zodat gedupeerden alsnog een kans krijgen om niet eerder gemelde schade alsnog te melden Om de afhandeling makkelijker te maken stelt ze voor om één aanspreekpunt aan te stellen.
Daarnaast moet de afhandeling ruimhartiger worden, adviseert Keijzer. "Vergoed niet alleen de schades die mensen zelf hebben aangewezen, maar alle schades die binnen de regeling in aanmerking komen voor een vergoeding". En daarbij moet de overheid niet moeilijk doen over 'kleine wensen' van de gedupeerden, voegt ze eraan toe.
Rapport in de lade?
Harry Broekhuizen is voorzitter van de stichting Kant nog Wal, die gedupeerden in het 'kanaaldrama' bijstaat. Hij vertelt dat het wantrouwen richting de provincie groot is, ook na de presentatie van de bevindingen van Keijzer.
"Voor veel mensen is dit toch gewoon weer een nieuw rapport", legt hij uit. "Mensen zijn bang dat dit rapport ergens in de la gaat belanden. Het wantrouwen richting de provincie is enorm en mensen kunnen bijna niet geloven dat er iets met dit rapport gaat gebeuren."
'Geen politiek geneuzel'
Toch vindt ook Broekhuizen dat er hoop spreekt uit het rapport. Volgens hem is daarom cruciaal dat provinciale politici nu ook echt iets doen met de adviezen van de bemiddelaar. "De provincie moet concrete acties halen uit deze aanbevelingen. En dit moet snel gebeuren zonder politiek geneuzel", roept hij op.
Ook hoogleraar bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen Herman Bröring benadrukt dat de provincie nu echt aan de bak moet. "Uiteindelijk herstel je vertrouwen door problemen op te lossen. Je moet presteren." Het is volgens hem dan ook belangrijk dat de provincie met de aanbevelingen van Keijzer aan de slag gaat.
Groningen in het klein
In de schadeafhandeling van de uitbreiding van het kanaal Almelo-De Haandrik ziet hij parallellen met schadeafhandeling van de gaswinning in Groningen: "Ik noem de situatie lang het kanaal weleens Groningen in het klein."
"Ook daar is van alles geprobeerd om het vertrouwen te herstellen: met commissies, een tafel en een nationaal coördinator. De ene regeling na de andere", somt hij op. "Maar het vertrouwen wordt pas echt hersteld als er oplossingen komen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.