Eenzaamheid, gemis en de dood: voor Rozemarijn en Femmie was 2020 mentaal een bijzonder zwaar jaar

2020 was voor veel van ons niet makkelijk. Al was er geen corona in je omgeving, jong én oud kwamen toch voor mentale uitdagingen te staan. Rozemarijn en Femmie vertellen wat 2020 met hen gedaan heeft.

Het studentenleven van Rozemarijn veranderde volledig toen ze vanaf 1 maart haar studentenhuis verliet en naar een studio verhuisde. Voor haar een grote stap. "Ik woonde eerst met 26 personen, nu ineens voor het eerst echt alleen."

Van propvol studentenhuis naar helemaal alleen

Precies twee weken nadat ze was ingetrokken ging Nederland in lockdown. Dat kwam aan als een mokerslag. "Ik heb deze periode als vrij heftig ervaren, omdat het opeens heel eenzaam was." De oude huiselijke gezelligheid opzoeken kon ze ook niet meer, want samenkomen mocht niet.

'Het voelt alsof je je aanstelt'

"Gelukkig had ik mijn vriend nog om te knuffelen, hem zag ik nog wel." Toch zat ze niet lekker in haar vel. En kan ze er naar haar gevoel niet goed met anderen over praten. "Je hebt toch het gevoel dat je je aanstelt. De aandacht ging zo uit naar mensen die op de ic's lagen of doodgingen aan corona. En terecht natuurlijk."

Wel belde ze regelmatig met haar ouders, als afleiding. "Een keer had ik een halve breakdown. Toen ben ik toch maar een weekje naar huis gegaan." Naast het gebrek aan sociaal contact, was ook het thuis studeren een uitdaging. Niet al haar vakken haalde ze. "Het lukte me op een bepaald moment echt niet meer om me goed te concentreren en me op mijn studie te focussen."

In de zomer naar Ameland

Nadat ze maanden 'opgesloten' in haar studio zat, was ze het zat. "Op een gegeven moment dacht ik: ik ga gewoon weg." Twee maanden werkte ze in een restaurant op Ameland in de zomer. "Echt heerlijk."

Op het eiland was het bijna alsof corona niet bestond: er waren maar heel weinig besmettingen. "Ik had collega's en deelde een stacaravan met een van hen. Het was zo fijn om weer een huisgenoot te hebben. Daardoor voelde het weer normaal." Daarna vond ze het ook minder erg om weer thuis te zijn.

'Dit is de eindsprint'

In de nieuwe lockdown, waar we nu inzitten, gaat het beter dan toen. "Maar toch vind ik het wel weer naar. Ik had mijn leven best weer op de rit, had een aantal mensen die ik regelmatig zag en mee afsprak om te eten. Maar dat is nu weer helemaal weggevallen."

"Ik ben mezelf aan het aanpraten dat dit een eindsprint is: er komt een vaccin en dan mogen we allemaal weer naar buiten. Dan is het weer normaal. Maar ja, dat hoopten we een paar maanden geleden ook al."

Man overleden en kleinkind nog nooit gezien

Ook voor Femmie Holtkamp was 2020 een zwaar jaar, al was het op een hele andere manier. In november 2019 werd haar eerste kleinzoon geboren. Maar, tot haar grote teleurstelling, heeft ze hem tot op de dag vandaag nog niet gezien. Femmies zoon en schoondochter wonen in Noorwegen. Deze Pasen zouden ze naar Nederland komen en dan zou zij haar kleinzoon, Robin, voor het eerst zien. Vanwege corona kon dat niet doorgaan.

Daarnaast overleed haar man in mei, na een lang ziekbed. Sindsdien is het stil in huis. "Ik zet de televisie nu maar veel aan, dan heb ik het gevoel dat ik niet alleen ben. Sinds mijn man er niet meer is, hou ik van een beetje geluid om me heen."

Geen fatsoenlijk afscheid

Door corona konden niet alle familieleden fatsoenlijk afscheid nemen van haar man, vertelt Femmie. "Van tevoren heeft hij zijn zus en onze zoon wel opgebeld, en op die manier afscheid genomen. Maar mijn zoon heeft het erg moeilijk met het feit dat hij hem niet meer heeft gezien."

De uitvaart was met 30 man en volgens de coronarichtlijnen. "Na de crematie was er één iemand die zei: ik mag je niet knuffelen, maar ik doe het toch. Die heeft me even lekker vastgepakt. Een knuffel is dan toch heel waardevol."

Lockdown zwaarder in de winter

Het leven alleen valt haar niet altijd goed. "Kort na het overlijden van mijn man nam ik wel echt tijd voor mezelf. Ik ging veel naar buiten, naar terrasjes, dat vind ik alleen ook helemaal niet erg. Maar ja, toen begon de tweede golf."

Het verschil tussen een lockdown in de winter en in het voorjaar vindt ze groot. "'In de winter trek ik me terug in mijn hol', zeg ik normaal wel vaker. Laat mij maar thuis zijn, bezig zijn met mijn hobby's. Zo voelde ik dat nu ook weer." Het enige verschil was dat het huis nu leeg was. "Ik heb ook maar gewoon veel geslapen. Netflix is er ook altijd. Maar daardoor kreeg ik ook wel een hekel aan mezelf, omdat er niets uit mijn handen kwam."

Opscheppen tegen vriendinnen

"Nu heb ik af en toe een luie periode, maar ik hou mezelf wel bezig." Gelukkig zijn er in de buurt genoeg mensen die op haar letten. "Of 's ochtends de gordijnen wel opengaan en of 's avonds het licht wel uitgaat. Dat is fijn."

Ook houdt ze zich vast aan het digitale contact met haar zoon en kleinkind. "Ik zie hem opgroeien en ben er gewoon bij, maar het blijft erg dat ik hem nog nooit gevoeld heb. Hij kent me gelukkig wel." Komend jaar hoopt ze hem eindelijk te zien. "Ik wil graag naar Noorwegen rijden en dan veel spullen van mijn man meebrengen. En als ze hier zijn, ga ik lekker opscheppen tegen mijn vriendinnen met mijn kleinkind. En dan kan ik ze eindelijk vasthouden."