Drie ministeries komen met plan om femicide aan te pakken: 'Het is nu aan het volgend kabinet'

Op de valreep presenteert het demissionair kabinet nog een plan om femicide, vrouwenmoord, te voorkomen. "Het is het begin van een antwoord, maar we zijn er nog niet", zegt minister Weerwind van Rechtsbescherming. Het nieuwe kabinet is straks aan zet.

Elke 8 dagen wordt een vrouw vermoord, zegt minister Weerwind van Rechtsbescherming. "Dat is zo'n ernstig gegeven dat we niet anders kunnen dan de handen in elkaar slaan", zegt hij in zijn departement.

Rode vlaggen

Drie ministeries, van Justitie en Veiligheid, Onderwijs Cultuur en Wetenschap, en Volksgezondheid, Welzijn en Sport, presenteerden het plan 'Stop Femicide!'. Het zet in op het herkennen van de zogenoemde 'red flags' en legt de nadruk op meer samenwerking tussen Veilig Thuis, Justitie-organisaties en politie. Femicide is vaak het resultaat van een langer patroon van geweld.

Het wordt niet voor niets de meest voorspelbare vorm van moord genoemd. Omdat veel moorden vaak hetzelfde patroon doorlopen, valt daar de winst te behalen. Nabestaanden Barbara Godwaldt en Lena Olivier verloren beiden hun zussen en hameren sinds enkele jaren op meer bekendheid van deze rode vlaggen. Weerwind zegt 'dankbaar' te zijn dat zij hun verschrikkelijke ervaring hebben gedeeld waardoor er 'vanuit de praktijk' verbeteringen kunnen worden toegepast.

Tijdig herkennen

Om het risico op een fatale afloop te verkleinen, is het erg belangrijk dat zowel hulpverleners als familie, vrienden of andere betrokkenen de 'rode vlaggen' leren herkennen. Maar het kan ook gaan om partners zelf die in een situatie zitten die kan escaleren tot moord.

"Van belang is dat je tijdig signalen oppakt van geweld tegen vrouwen en geweld tegen kinderen", zegt de bewindsman. Organisaties moeten dan kijken wat er gedaan moet worden om in te grijpen. Het gaat erom dat je vroegtijdig de signalen herkent, erkent en ook zorg draagt, zegt Weerwind. "Een van de punten is bijvoorbeeld psychisch geweld of over intieme terreur. Hoe zorg je ervoor dat je die signalen ook oppakt?"

'Samenwerken, samenwerken, samenwerken'

Dat signalen niet goed opgepikt werden, bleek de afgelopen jaren. Zo werd Humeyra door haar ex-vriend doodgeschoten nadat zij de relatie beëindigde. Zij deed verschillende aangiftes voor stalking, maar werd onvoldoende beschermd. Een patroon dat zich later nog herhaalde in andere zaken. Uit een recent verschenen rapport blijkt dat de aanpak van bijvoorbeeld stalking de laatste jaren nog onvoldoende is verbeterd.

"Samenwerken, samenwerken, samenwerken", zegt Weerwind, daar moet de nadruk op leggen. "Daarnaast gaat het er ook om, als een vrouw of een kind geweld meemaakt, dat je dan ook acteert: hoe moet ik het snelst hier dit geweld voorkomen, stilleggen en indammen? Je moet ook kijken naar de daders. Je moet ook kijken naar een stuk nazorg."

Volgend kabinet

Weerwind kan niet zeggen wanneer het plan is geslaagd, of wat een stip aan de horizon is. "Iedere keer als we geconfronteerd worden met een vorm van geweld tegen kinderen of geweld tegen een vrouw, vind ik er één te veel. Maar het gebeurt in onze samenleving."

Extra geld voor de aanpak, komt er niet. Het plan moet uitgevoerd worden binnen bestaande budgetten. "Het zal aan een volgend kabinet zijn om de acties verder te ontwikkelen en verder uit te zetten", zegt Weerwind. "Ik ga niet op de stoel zitten van het volgende kabinet, maar dit is een maatschappelijk vraagstuk, een maatschappelijk probleem."