Met iemand waarmee je geen relatie hebt een woning delen: het kan een deel van een oplossing zijn voor het woningtekort. Alleen zijn er nu nog te veel belemmeringen, waardoor het niet grootschalig gebeurt.
Een van de redenen waarom er momenteel een woningtekort is, is dat er meer eenpersoonshuishoudens zijn dan vroeger. Door een woning te delen, lijkt dat deel van het probleem opgelost. Er zijn alleen 4 spelbrekers: de indeling van huizen, de coulance van banken en coöperaties, verwachtingen van delers en gekort worden op je uitkering bij samenwonen.
'Niet zomaar in een huis doen'
"Zo maar mensen in een huis bij elkaar doen, zoals je nu ook ziet bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne, dat loopt niet altijd op rolletjes", zegt Ellen van Bueren, hoogleraar stedelijke ontwikkeling aan de TU Delft. Samen leven is echt een andere manier van leven, benadrukte ze. Niet elke woning is daar geschikt voor.
Van Bueren denkt dat het Friends-model zou kunnen werken. In die tv-serie wonen 6 vrienden in verschillende appartementen, maar komen ze heel veel bij elkaar over de vloer en er is een gemeenschappelijke ruimte. Een gang of hal wordt dan echte woonruimte, of er is een gezamenlijke woonkamer. "Je ziet in Nederland dat dan bijvoorbeeld de entreehal als woonkamer wordt ingericht, of een binnenruimte zonder ramen als bibliotheek."
Ook in bestaande huizen
Het Friends-model wordt nu vooral toegepast bij nieuwbouwwoningen. Maar het zou ook kunnen in bestaande huizen of oude kantoorpanden, mits er genoeg ruimte is, legt de hoogleraar uit. "Je moet je privacy hebben." En ook de verwachtingen van bewoners moeten overeenkomen met de werkelijkheid om het te laten slagen.
Op dit moment is het een ongereguleerde markt, vertelt Van Bueren. "In het bouwbesluit staat wel hoeveel vierkante meter je moet hebben per persoon, maar bij de gemeenschappelijke ruimtes is dat niet zo. Sommige ruimtes waar je niks aan hebt, worden dan bijvoorbeeld meegerekend." Denk aan een gang waar je je kont niet kunt keren, of een kleine ruimte zonder stopcontact.
Hypotheek overdragen
Er zijn voorbeelden waarbij vrienden een liefdesrelatie faken om maar een samenlevingscontract en hypotheek te krijgen. Dat moet anders, vindt Van Bueren. Ook moet een hypotheek volgens haar makkelijk overdraagbaar moet worden. Stel je koopt samen een huis en de ander verhuist, dan zou je niet met het in- en uitkopen moeten zitten.
Nu mag je bijvoorbeeld met een hypotheek ook vaak je huis niet onderverhuren. Je kunt dus niet zomaar iemand bij je in huis nemen en die huur laten betalen. "Je moet nu een ander soort hypotheek daarvoor afsluiten. Als onderverhuur wordt toegestaan zou dat helpen." Heel vaak is onderhuur bij woningcoöperaties ook niet of beperkt mogelijk.
'Niet meer korten op bijstand'
Om woningdelen te laten slagen moet er ook bij iedere woningdeler een financieel voordeel zijn om het te doen. "Je geeft een deel van je privacy op, dus daar moet iets tegenover staan", zegt de hoogleraar.
Taak voor de overheid daarom om onder andere iets te doen aan de zogenoemde kostendelersnorm. Mensen in de bijstand worden nu gekort als ze met bijvoorbeeld een volwassen kind blijven wonen. Iets dat volgens Van Bueren moet veranderen. "Je moet met behoud van uitkering bij elkaar kunnen blijven wonen.''
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.