Als hij later vandaag de eed aflegt, is Joe Biden officieel de 46ste president van de Verenigde Staten. Wat moet hij als eerste doen om het tijdperk Trump definitief af te sluiten? Drie Amerikadeskundigen geven hun mening.
Biden kondigde al een duidelijke lijst met prioriteiten aan. Een massale vaccinatiecampagne moet het coronavirus te lijf gaan, met een groot steunpakket wil hij de economie oppeppen, het klimaat moet terug op de agenda komen én met politiehervormingen wil hij rassenongelijkheid aanpakken. Maar: de eerste klap is altijd een daalder waard. Welke stap moet hij volgens drie Amerikanisten direct zetten?
Lees ook
Victor Vlam: 'Draai niet direct al Trumps besluiten terug'
Victor Vlam (33) groeide op in Amerika en geeft sinds 10 jaar commentaar en duiding op gebeurtenissen in de Amerikaanse politiek. Volgens hem moet de eerste stap van Biden iets zijn wat hij waarschijnlijk niet graag doet. "En dat is een handreiking doen aan de Trump-kiezer. Bijvoorbeeld als het gaat om immigratie vinden veel van hen dat hun leefwereld te veel verandert. Biden zou er dus voor kunnen kiezen om niet álle anti-migratiemaatregelen van Trump meteen terug te draaien, ook al zou hij dat wel willen."
"Je kunt denken aan het inreisverbod vanuit sommige moslimlanden, of het in stand houden van een vluchtelingenquotum. Zo geeft hij aan dat hij wil voorkomen dat Zuid-Amerikanen massaal naar de Amerikaanse grens trekken, omdat ze denken dat het onder Biden weer makkelijker wordt de VS binnen te komen." Vlam denkt wel dat bij Bidens eigen achterban problemen kan opleveren. "Een groot deel van de Democraten vindt het inreisverbod racistisch. Maar hij zou in zijn inauguratierede kunnen zeggen: 'We willen graag het land weer bij elkaar brengen en daarvoor zullen we compromissen moeten sluiten'."
'Laat Trump verder links liggen'
Het lijkt Vlam beter voor Biden om Trump verder links te laten liggen. "Kritiek geven is alleen maar olie op het vuur bij Trumps achterban, dus ik zou hem negeren. Hij moet zich ook niet bemoeien met de afzettingsprocedure die nog loopt."
Wel is het 'een duivels dilemma' of Trump nog vervolgd moet worden. "Biden heeft tot nu toe gezegd dat hij daar niet echt geïnteresseerd in is. Hij zou ervoor kunnen kiezen om, net als Ford ooit bij Nixon gedaan heeft, Trump gratie te verlenen om daarmee het land bij elkaar te brengen. Maar of Trump nu veroordeeld wordt of niet, hij kan zich over 4 jaar sowieso weer melden als kandidaat. Alleen als de impeachment nog slaagt kan dat niet, maar die kans is klein."
Koen Petersen: 'Tijd om een brug te slaan'
Koen Petersen (52) is Amerikadeskundige en schreef onder andere het boek Einddoel Witte Huis, hoe de Amerikanen hun president kiezen. Ook hij denkt dat het belangrijk is dat Biden een brug slaat tussen de twee uitersten in het land. "Ik zou zeggen: laat hij dat meteen gaan doen. Hij doet dat nu al redelijk, want tweederde van de Amerikanen is positief over de manier waarop hij het aanpakt."
"Hij kan in zijn speech benoemen dat het niet erg is dat Trump niet bij de inauguratie is, maar dat het wel jammer is dat de 150 jaar oude traditie van de komende en gaande president verloren gaat." Bij zijn eerste voorstellen lijkt het Petersen zinnig om in beide kampen naar een meerderheid te zoeken. "Dan raakt hij misschien wat steun van de Democratische linkerbuitenvleugel kwijt, maar haalt wel een paar gematigde stemmen bij de Republikeinen binnen Dat is echt een brug slaan, terug naar het Amerika waar mensen het niet altijd eens waren, maar wel begrip hadden voor elkaars problemen."
Make America Kind Again
Biden is de uitgesproken man om 'een aardiger Amerika' op de kaart te zetten, denkt Petersen. "Het Amerika van First Lady Jill Biden, van de moeders, de scholen en de communities van mensen die met elkaar verbonden zijn. Het zou zijn eigen versie kunnen zijn van 'Make America Great Again', maar dan op de softe nostalgie in plaats van het sentiment tegen het heden."
"Wat Trump betreft: de man ligt nu op de grond, dus Biden moet zich verre houden van natrappen. Hij zal, ondanks het feit dat een aantal Republikeinen nog steeds achter Trump blijft staan, toch zijn hand uit moeten steken. Mocht hij dan alsnog de middelvinger krijgen, dan weet iedereen: hij heeft het wél geprobeerd."
Frans Verhagen: 'Biden moet president van álle Amerikanen zijn'
Volgens Amerikakenner van het eerste uur Frans Verhagen (66) moet de eerste stap van Biden het herstellen van het gezag van het ambt van president zijn. "Hij moet in zijn speech, die enorm belangrijk is, aangeven en uitstralen dat hij écht de president is van alle Amerikanen. Daar kan hij zich snel onderscheiden van Trump."
"Zijn grootste probleem is dat Trump een derde van alle Amerikanen ervan heeft overtuigd dat Biden de verkiezingen niet eerlijk heeft gewonnen. Dat een deel van de Republikeinen deze leugen steunt is natuurlijk een gotspe." Verder moet hij volgens Verhagen vooral zorgen dat de overheid weer normaal functioneert. "Hij moet de dingen doen waarvan iedereen weet dat ze moeten gebeuren, maar de economie herstellen zal lastig zijn. Biden wil een steunpakket van 1,9 triljard dollar én het minimumloon naar 15 dollar, maar daar zullen de Republikeinen sterk op tegen zijn."
In leven blijven
Van (bijna) oud-president Trump zullen we in de toekomst niet veel meer horen, denkt Verhagen. "De status en het gezag van een president in Amerika vervagen heel erg snel. Ik denk dat Trump veel sneller in de marge zal verdwijnen dan veel mensen vermoeden." Nadrukkelijk steun zoeken bij de oppositie, en zeker aanhangers van Trump, raadt hij Biden dan ook niet aan. "Trump is nu het probleem van de Republikeinen. Over een jaar komen er weer 20 senaatszetels vrij. Als de Republikeinen in de greep van Trump blijven en weer voor Trumpiaanse kandidaten kiezen, wordt het alleen maar makkelijker voor de Democraten om ze te verslaan."
"Voor de rest moet Biden gewoon in leven blijven en niet te snel dood gaan. Als we binnen 2 jaar een zwarte vrouw hebben als president, dan worden de reactionaire geesten in de Republikeinse partij wel heel snel wakker geschud. Ik weet niet of het land daar al klaar voor is."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.