Compost steeds belangrijker voor boeren, maar ze maken zich zorgen over vervuiling: 'Ik vond stukjes plastic op mijn land'

Compost wordt voor boeren een steeds belangrijkere manier om hun landbouwgrond te verrijken. Maar die compost kan vervuild zijn met PFAS of plastic. En dat is een probleem voor boeren zoals Jasper Roubos, want die stoffen gaan nooit meer weg uit de bodem.

"Hier zie je de bovenste laag van de grond. Daar zit zoveel CO2 in opgeslagen." Akkerbouwer Jasper Roubos uit Abbenes wijst in een grote kuil naar de bovenste bodemlaag die tientallen centimeters dik is. "Daar zitten de voedingsstoffen hoofdzakelijk in."

Betere oogst door compost

Roubos, die onder meer aardappelen, suikerbieten, uien en tarwe verbouwt op zijn land in de Haarlemmermeer, is groot pleitbezorger van het gebruik van compost. Hij merkt dat zijn oogsten verbeteren door het gebruik van gecomposteerd groen afval.

Jaarlijks gebruikt de Noord-Hollandse boer rond de 15.000 kilo compost per hectare. "Het is een heel efficiënte manier om snel je bodem sterker te maken. En logisch ook: het is pure organische stof die je terugbrengt in de bodem."

'PFAS blijft eeuwig in je grond'

Dat de compost in zijn bodem mogelijk vervuild is, zoals de gft-compost van de vier afvalverwerkers die EenVandaag liet onderzoeken, baart hem zorgen. In die compost werden onder andere bestrijdingsmiddelen, PFAS en zware metalen gevonden. "Die vervuiling, dat zou niet zo moeten zijn."

Over de restanten van pesticiden maakt hij zich het minst zorgen. "Wij spuiten hier ook bestrijdingsmiddelen om onze gewassen gezond te houden. Uiteindelijk zijn die ook afbreekbaar, anders worden ze niet eens toegelaten in Europa. Maar voor PFAS is dat anders, dat blijft eeuwig in je grond."

Plastic stukjes uit de bodem

Dat compost vervuild kan zijn is overigens niet nieuw voor Roubos. Een paar jaar geleden werd hij er zelf mee geconfronteerd, toen hij over zijn land liep en ontdekte dat er allemaal stukjes plastic uit de bodem staken. "Het waren hele kleine stukjes en die zie je vaak pas als het schoon geregend is."

Hij gebruikte toen nota bene gft-compost met een keurmerk, maar de kleinere stukken plastic werden er niet uitgefilterd. De akkerbouwer stapte daarom over op groencompost met het idee dat dat schoner is en ook minder 'onzichtbare' vervuiling bevat.

'Consument verantwoordelijk'

Hij verwijt de afvalverwerkingsbedrijven die de compost produceren weinig. Het is wat de boer betreft de consument die voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor het schoner krijgen van de compost.

"Je moet biologische afvalstromen scheiden en composteren. Daar moet geen rotzooi van buitenaf inzitten." Daarin ziet Roubos een grote rol voor burgers: "Want als het er al inzit is het voor composteerbedrijven natuurlijk heel lastig om het eruit te halen."

'Eeuwig zonde'

De akkerbouwer denkt dat veel andere boeren de compost daarom ook niet gebruiken, maar dat bijvoorbeeld gemeenten wel de eigen perken ermee bemesten.

"Die boer weet zelf over het algemeen wel welke compost hij moet gebruiken, maar het is natuurlijk eeuwig zonde dat er zo'n grote stroom compost vervuild is en de landbouw dat niet kan gebruiken."