Minderjarige alleenstaande asielzoekers worden in het aanmeldcentrum in Ter Apel 'mentaal verwaarloosd', zegt Kinderombudsman Margrite Kalverboer in NRC. De ChristenUnie noemt de situatie 'onaanvaardbaar'.
De Kinderombudsman zegt dat er geen onderwijs, geen dagbesteding en geen hulp is voor hen. Kalverboer heeft deze week gesproken met 6 van de 113 minderjarigen die zonder familie in het aanmeldcentrum verblijven.
Al weken niks doen en stress
"Een jongen van 16 jaar die in zijn eentje is gevlucht uit Afghanistan zit daar nu al drie weken. Helemaal alleen, met enorm veel stress", zegt Kalverboer in NRC.
Ook sprak ze met twee 17-jarige meisjes die zonder familie uit Syrië zijn gevlucht. "Zij zaten daar al weken niks te doen, niet wetend wanneer ze eindelijk ergens worden opgevangen. Dit zijn getraumatiseerde kinderen, die kun je niet zomaar aan hun lot overlaten."
Trauma op trauma
Maria van den Muijsenbergh is arts en bijzonder hoogleraar Gezondheidsverschillen en persoonsgerichte integrale eerstelijns zorg aan de Radboud Universiteit. Zij richt zich met name op kwetsbare groepen, zoals vluchtelingen. Ze benadrukt dat getraumatiseerde mensen goede hulp nodig hebben. "Als je getraumatiseerd bent, geeft dat een enorme stress in je lijf en in je hoofd. Als daar nog meer stress bovenop komt verergert dat niet zomaar een beetje, maar veel meer."
Volgens Van den Muijsenberg is het ontbreken van werk voor volwassenen of onderwijs voor kinderen een van de ergste stressoren. "Daar komt nog eens de onzekerheid bij over hoe het nu verder moet, het verdriet van het verlies van bekende omstandigheden, van geliefde mensen. Dus je bouwt trauma op trauma. Voor een deel vermijdbare trauma's door gebrek aan aandacht en opvang hier."
Onaanvaardbaar
Tweede Kamerlid Don Ceder van de ChristenUnie was twee weken geleden in Ter Apel en hij herkent het verhaal van de Kinderombudsman. Hij noemt de situatie 'verschrikkelijk'. Omdat het aanmeldcentrum overvol is zijn er extra tenten neergezet, waar mannen, vrouwen en kinderen bivakkeren zonder enige privacy.
"Vooral voor de kinderen is het verschrikkelijk. Juist omdat er verder geen dagbesteding is, en sommigen ook op een leeftijd zijn dat ze eigenlijk naar school horen te gaan, maar de hele dag niks kunnen doen. Ik denk dat het onaanvaardbaar is. We kunnen meer, het kan beter."
Dagbesteding
Ceder vindt dat er snel iets moet gebeuren "Zorg als acute maatregel heel snel voor dagbesteding, zorg dat de kinderen onderwijs krijgen."
De alleenstaande minderjarige asielzoekers zitten vaak ook langer dan de wettelijke termijn van zes dagen in Ter Apel. Soms zitten ze er weken of maanden. Dat komt omdat de doorstroom naar een asielzoekerscentrum stagneert. Er zijn te weinig plekken en bovendien worden veel plekken in azc's bezet gehouden door statushouders, mensen die een verblijfsvergunning hebben gekregen en recht hebben op een woning. Zij kunnen niet verhuizen omdat er te weinig woningen zijn.
Flexwoningen
ChristenUnie-Kamerlid Ceder doet een klemmend beroep op gemeenten. "Als elke gemeente in dit land een paar mensen opvangt is er eigenlijk geen probleem. We weten dat, als er een wil is, dit heel snel opgelost zou kunnen worden. De doorstroom zit vast omdat er een woningtekort is voor mensen die al erkend vluchteling zijn en dus noodgedwongen heel lang in een asielzoekerscentrum moeten blijven. Als je voor flexwoningen zorgt, als je per gemeente een handjevol extra plekken regelt, dan heb je het zo opgelost."
Ceder is tevreden over de regeling die verantwoordelijk staatssecretaris Van der Burg (VVD) heeft aangekondigd: gemeenten die statushouders geen woning kunnen bieden, moeten hoe dan ook voor opvang zorgen, bijvoorbeeld in een hotel.
Azc's langer openhouden
Daarnaast doet Ceder een beroep op gemeenten van wie het azc-contract met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) afloopt. "Tegen die gemeenten wil ik zeggen: 'heroverweeg dat nu, juist in deze crisissituatie waarin alles samenkomt: Oekraïne, Afghanistan. Kijk of je die azc's langer open kunt houden.'"
Het COA erkent dat minderjarige asielzoekers te lang in Ter Apel verblijven. Er is meer doorstroom nodig, aldus de organisatie. Het COA stelt dat zij extra coaches hebben aangetrokken die de kinderen begeleiden, helpen als er problemen zijn en een luisterend oor bieden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.