Wat is er misgegaan tijdens de verkiezingscampagne van het CDA? De commissie-Spies deed onderzoek en komt morgen met het eindrapport. Een belangrijke dag voor de partij, want iedereen is toe aan rust, maar het tegenovergestelde kan gebeuren.
Het rapport van Spies zal harde noten moeten kraken. Politiek commentator Joost Vullings verwacht dat veel CDA'ers kritiek krijgen, maar niet onderuit de zak. "Tijdens de campagne van Wopke Hoekstra is het nodige misgegaan. Zijn televisie-optredens waren dramatisch. Daarom zal er ook de nodige kritiek op hem komen. Toch kan die kritiek niet keihard zijn, want dan zou het leiderschap van Hoekstra ter discussie gesteld kunnen worden."
Dramatisch jaar
Het was een jaar vol politieke drama's voor het CDA. Eerst was er de lijsttrekkersverkiezing waar Wopke Hoekstra voor bedankte en die Hugo de Jonge nipt won van Pieter Omtzigt. Even later bleek dat Hugo de Jonge het toch te druk had als coronaminister en droeg hij het stokje alsnog over aan Wopke Hoekstra.
Pieter Omtzigt drukte zijn eigen campagneposter en achteraf bleek dat hij zich tijdens de campagne op afstand gezet voelde. Toen de formatiestukken van verkenner Kajsa Ollongren uitlekten en daar 'Omtzigt functie elders' op stond, was de maat vol voor het populaire Tweede Kamerlid Omtzigt.
Uitgelekte memo
En op het moment dat je denkt dat het bijna niet erger kan, lekte 4 weken geleden de interne memo van Pieter Omtzigt uit waarmee de gebeurtenissen op de spits werden gedreven. Omtzigt schreef zijn terugblik op de verkiezingscampagne in een lang stuk als input voor de commissie-Spies die de gang van zaken rondom de campagne onderzoekt.
Liesbeth Spies is oud-politica van het CDA en is aangesteld om de partij in de spiegel te laten kijken. In de memo suggereert Omtzigt onder meer dat fundraisers invloed hebben gehad op het aanstellen van Wopke Hoekstra als lijsttrekker en op de inhoud van het verkiezingsprogramma.
In de spiegel kijken
Het doel van het rapport van de commissie-Spies is om als partij eens goed aan zelfreflectie te doen na de ongelukkige verkiezingscampagne. Demissionair minister Ferd Grapperhaus zegt daarover: "Als je verder wil komen, moet je altijd in de spiegel durven kijken, ook als je er even niet zo goed uitziet."
Ook lokale leden en CDA-stemmers vinden het tijd om terug te kijken. Gerjan Eleveld stemt CDA en zegt: "Met het vertrek van Omtzigt is het eerlijke verhaal van de partij verdwenen." De CDA-afdeling in Deurne zei eerder tegen de NOS dat ze de CDA-jasjes in de kast laten hangen tijdens de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. Veel leden vinden dat er pas weer plannen gemaakt kunnen worden voor de volgende verkiezingen als de plooien van afgelopen jaar gladgestreken zijn.
De uitdaging voor Hoekstra
Het CDA noemt zich van oudsher een middenpartij, maar onder leiding van zowel Sybrand Buma als Wopke Hoekstra lijkt de partij inhoudelijk iets naar rechts verschoven te zijn. Volgens Grapperhaus moet de partij de middenpartij blijven die het altijd geweest is, 'die links en rechts verbindt'.
Volgens politiek commentator Joost Vullings is dat een uitdaging voor Hoekstra: "Wopke Hoekstra moet zijn eigen rechtse geluid en andere stromingen binnen de partij weten te verdedigen. Op die manier kan hij laten zien dat hij een politiek leider is."
De gevolgen van de ledenvergadering
Omtzigt vertrok uit het CDA na het uitlekken van zijn memo. Volgens politiek commentator Joost Vullings is dat hoofdstuk nog niet helemaal afgesloten. "Het is onvermijdelijk dat er vanuit leden van het CDA een oproep komt voor een lijmpoging met Omtzigt zodra hij weer begint in Den Haag." De verwachting is dat Omtzigt in september weer aan het werk gaat na zijn burn-out.
Op 11 september wordt er tijdens een Algemene Ledenvergadering van het CDA gesproken over het rapport van de commissie-Spies. Volgens Vullings kan de uiterste consequentie van alle interne kritiek zijn dat er door de leden gezegd wordt: we moeten deze periode niet regeren en eerst onze eigen problemen oplossen. "Dat is niet wat de partijtop wil, dus dat zou een hele ingewikkelde situatie opleveren voor het CDA."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.