Boerin Noortje doet niet mee aan protest in Stroe, ook al is ze tegen de stikstofplannen: 'Proberen het op een andere manier'

Tienduizenden boeren worden er morgen verwacht in Stroe bij het grote boerenprotest tegen de stikstofplannen van het kabinet. Boerin Noortje is er niet bij. Maar dat betekent niet dat zij het wel eens is met de plannen.

Noortje Krol uit het Brabantse dorpje Heeswijk Dinther vindt dat het anders moet in de veehouderij en is daarom al langere tijd bezig met een omslag op haar boerderij. Maar ze is het eens met veel andere boeren dat de huidige stikstofplannen te ver gaan. Ze probeert dat alleen op een andere manier duidelijk te maken dan te demonstreren.

'Dat is echt ingrijpend'

De veehouder ging ervan uit dat zij met haar 250 melkkoeien en 120 stuks jongvee bij de zogenoemde 'blijvers' hoorde, omdat ze al veel rekening houdt met de natuur. Totdat ze de stikstofkaart van het kabinet zag. Daaruit blijkt dat ze in een gebied zit waar de stikstof met 12 tot wel 47 procent naar beneden moet.

Dat was behoorlijk schrikken, zegt de 36-jarige Brabantse in de wei tussen haar koeien. "In ons gebied is het voor een groot deel paars gekleurd. Dat betekent een stikstofreductie van 47 procent. Dat is echt ingrijpend. Onze boerderij zit in elk geval in blauw, dat is 12 procent reductie."

Plannen voor boerderij

Ze vindt de huidige plannen, waarbij de stikstofuitstoot in 2030 in totaal met de helft omlaag moet, te rigoureus. "Krijg dat maar eens voor elkaar in zo'n korte tijd", zegt de veehouder die samen met haar man Nico de boerderij runt. Ze wijst naar de plannen voor haar eigen boerderij. Daar wil ze een agrarisch kinderdagverblijf bij maken.

"Vrij overzichtelijk, zou je zeggen. Maar we zijn al 2 jaar bezig om een vergunning te krijgen. Met zo'n klein plan heeft de gemeente al zoveel tijd nodig." Hoe moet dat in 7,5 jaar, waarin de hele veehouderij wordt omgegooid, vraagt ze zich af.

Niet bij de demonstratie

Hoewel ze niet geloven in de huidige stikstofplannen, zijn Noortje en haar man niet te vinden bij de grote boerendemonstratie in het Gelderse Stroe. "We geloven wel dat de actie enorm belangrijk is, maar ik denk dat je verschillende manieren van protesteren moet aangrijpen. Wij proberen het op een andere manier."

Ze zegt dat ze overleggen met de provincie. "We proberen daar onze aandachtspunten neer te leggen. Het is goed dat iedereen zijn eigen middelen gebruikt om aan te geven dat we het oneens zijn met dit beleid."

Natuurinclusief boeren

Noortje hoopt dat haar bedrijf toch in de huidige vorm kan blijven bestaan, omdat ze al veel doet voor de natuur. Ze schakelt zelf om naar zogenoemd natuurinclusief boeren. Dat betekent dat ze produceert in harmonie met de natuur, het milieu en het landschap.

De koeien gaan de wei in, er is een emissiearme vloer. Verder ligt het dak van de stal vol zonnepanelen en is er plaats voor bloemrijke akkerranden en kruidenrijk grasland. "Beter voor de biodiversiteit. Op dit gras is minder kunstmest nodig, wat ook verantwoordelijk is voor ammoniakuitstoot."

Inspiratie voor andere boeren

Noortje loopt door de wei en wijst op de bloemen van de witte en rode klaver. "Daar zie je cichorei, karwijzaad. Dit gras is beter voor de biodiversiteit boven en onder de grond. En we hebben op dit gras geen kunstmest meer nodig. Kunstmest is zowel bij de productie als op het land ook verantwoordelijk voor ammoniakuitstoot."

De melkveehouderij van Noortje en haar man Nico geldt als inspiratiebedrijf voor andere boeren in de provincie. De twee delen hun kennis met collega-boeren. Het gaat dan niet alleen over natuurinclusieve maatregelen en de financieel-economische kanten, maar ook over het rendement voor bodem, water, biodiversiteit en landschap.

Kaart met stikstofreductie

Net als iedere boer heeft ze het kaartje bestudeerd dat minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof onlangs naar buiten bracht. Daarop staat per gebied met hoeveel procent de stikstofuitstoot terug moet.

Daaruit blijkt dat de veehouderij van Noortje net buiten de paarse zone valt. Maar het kaartje is niet in beton gegoten. De provincies moeten nog met de boeren om tafel en dan kan nog het een en ander veranderen.

'Zo jaag je boeren tegen je in het harnas'

"Veel veehouders hier zitten in paars. Het gebied gaat er enorm door geraakt worden." Noortje erkent dat de agrarische sector een aandeel heeft in de stikstofproblematiek. Maar de sector is al op allerlei fronten bezig om daar wat aan te doen, zegt ze.

Ze wijst naar het plan dat in 2024 alle stallen in Brabant emissiearm moeten zijn. "Dat leidt er al toe dat veel veehouders stoppen. We moeten nu niet overhaast te werk gaan. Daardoor jaag je alle boeren tegen je in het harnas", waarschuwt de veehouder.

Kringloopboerderij

Het is uiteindelijk de bedoeling dat haar bedrijf een 'kringloopboerderij' wordt. Het voer telen voor de koeien en het uitrijden van de mest gebeurt dan op de eigen grond. Nu wordt een deel van het voer nog uit Spanje gehaald. Zo'n kringloopboerderij is wat het kabinet voorstaat met de nieuwe stikstofplannen.

Maar daarvoor heeft Noortje wel 50 hectare grond meer nodig en landbouwgrond is schaars. Noortje is bang dat de grond die straks vrijkomt door de uitkoop van veehouders onvoldoende bij boeren terechtkomt die door willen.

Toekomst

Behalve voor natuur moet die grond worden ingezet voor de transitie, vindt ze. "Wij scharen ons bedrijf onder de blijvers. Als die grond straks beschikbaar komt, dan zie ik wat er nu gebeurt ook als kans voor de toekomst."

Noortje: "Ik geloof in wat Darwin zegt: niet de sterkste overleeft, maar degene die zich het best kan aanpassen. We leven in een nieuwe tijd. Ik geloof dat we heel anders moeten kijken nu, ook anders werken. Wij zijn een regulier bedrijf, maar kunnen de omschakeling met meer oog voor de natuur maken. Dat vraagt een andere mindset en dat is heel belangrijk."