Bijna 10 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens voor alcohol naar 18 jaar mogen de meeste jongeren van 16 en 17 nog steeds drinken van hun ouders. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 28000 mensen, onder wie 900 met een 16- of 17-jarig kind.

Tegelijk is het imago van alcohol in de samenleving aan het veranderen. Vier op de tien van alle deelnemers zijn de afgelopen 5 jaar negatiever tegen het drinken van alcohol gaan aankijken. Dit komt vooral doordat veel mensen zich bewuster worden van de risico's voor hun gezondheid.

Niets veranderd

Van de ondervraagde ouders met een puber van 16 of 17 vindt 44 procent het niet goed dat hun kind drinkt. Zij wijzen erop dat alcohol slecht is voor de ontwikkeling van de hersenen en wachten liever tot 18 jaar.

Maar van het merendeel van die ouders (56 procent) mag hun kind wél een drankje pakken. Wat dat betreft is er niets veranderd: in 2018 was de groep die mocht drinken precies even groot (56 procent).

'Liever thuis dan in een zuipkeet'

Volgens de laatste groep hoort het nu eenmaal bij de leeftijd dat jongeren met alcohol gaan experimenteren. En komen ze er toch wel aan als ze dat willen. Veel van deze ouders kiezen ervoor om hun kroost bij hen thuis met drank te laten kennismaken onder hun eigen toezicht. Zo kunnen ze nog een beetje toezicht houden, of het gesprek aangaan.

Een moeder schrijft: "Als ik het verbied, gaat hij het bij vrienden of in een zuipkeet doen. Dan maar een biertje thuis zodat wij hem in de gaten kunnen houden." Een ander: "Ze gaan op hun 16de al uit. Dan is het bijna niet te voorkomen dat ze alcohol krijgen. Laat ze thuis wennen en hun grenzen leren kennen en niet in het openbaar."

18-jarige haalt voor de hele groep

Zes van de tien ouders (61 procent) weten of vermoeden dat hun 16- of 17-jarige weleens een drankje pakt, thuis of buiten de deur. En dan gaat het meestal niet alleen om een glaasje met de Kerst, maar 1 à 2 glazen in het weekend komt regelmatig voor. De meeste kinderen krijgen de alcohol (thuis) van hun vader of moeder (58 procent) of van een ouder vriendje of vriendinnetje (59 procent). "In haar vriendengroepen is altijd wel iemand 18, die gaat het kopen voor de hele groep", zegt een vader.

Eén op de zes (17 procent) slaagt er volgens hun ouders, ondanks het officiële verbod, in om zelf drank te kopen. Een ouder vertelt: "In de sportkantine en met het carnaval gaat het makkelijk. Maar ook bij het uitgaan. Ze weten precies waar wel of niet naar een ID gevraagd wordt."

Bewuster van gezondheidsrisico's

Terwijl er bij jongeren weinig lijkt te veranderen, verschuift er wel wat in de samenleving als geheel. Van alle 28.000 deelnemers aan het onderzoek ziet de meerderheid (57 procent) het drinken van alcohol vooral als iets positiefs. Een biertje of wijntje hoort erbij om te ontspannen of op een feestje vinden ze.

Tegelijk geeft tweederde (65 procent) aan dat ze zich de laatste jaren bewuster zijn geworden van de risico's van alcohol voor hun gezondheid. Iemand schrijft daarover: "Ik ben er toch anders over gaan denken. Alcohol wordt steeds vaker in verband gebracht met kanker en is dus niet zo onschuldig." Vier op de tien (43 procent) zijn de laatste 5 jaar negatiever naar alcohol gaan kijken, vooral vanwege dit gezondheidsaspect.

Maatregelen om gebruik van alcohol te ontmoedigen

Tegen minimumprijs, voor waarschuwing

Demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) denkt na over maatregelen om alcoholgebruik te ontmoedigen. De ondervraagden zien veel van dat soort ideeën als betutteling. Zo steunt minder dan de helft (43 procent) het invoeren van een minimumprijs voor een blikje of flesje bier.

Voor twee mogelijke maatregelen is wel een kleine meerderheid. Dat geldt voor een volledig verbod op reclame voor alcoholische dranken (55 procent) en voor waarschuwing op flessen en blikjes dat alcohol schadelijk is voor de gezondheid (54 procent).

audio-play
Charlotte Nijs licht de resultaten toe
info

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd van 31 juli tot 3 augustus 2023. Aan het onderzoek deden 28.254 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, waaronder 935 met een kind van 16 of 17 jaar. De uitkomsten zijn gewogen op het totaal aantal ondervraagden en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.