Bewapende grenssoldaten en spionage-satellieten: zo hoog zijn de spanningen tussen Noord- en Zuid-Korea opgelopen

Een spionagesatelliet van Noord-Korea die foto's maakt van militaire doelen, Zuid-Korea dat een verdrag opschort en als tegenreactie extra bewapening van grensmilitairen door Noord-Korea. De nieuwe spanningen zijn nooit te onderschatten, zeggen experts.

Eén van de oorzaken van de toegenomen spanningen is de vorige week gelanceerde spionagesatelliet door Noord-Korea. Zuid-Korea reageerde op de lancering van de satelliet door een militair akkoord uit 2018 op te schorten. Die afspraken zorgden voor minder militairen aan de grens. Als reactie op het opschorten zouden Noord-Koreaanse militairen weer vuurwapens zijn gaan dragen bij het bekende grensdorp Panmunjom. Dat is de enige plek waar militairen van de twee landen direct tegenover elkaar staan.

Aandacht opmerkelijk

Ook Noord-Korea-kenner Casper van der Veen ziet de spanningen toenemen. Toch vindt hij het opmerkelijk dat er nu zoveel aandacht is voor de landen. "De afgelopen jaren zijn er zoveel raketten de lucht in gegaan. Ook nieuwe type raketten en er leek toch een zekere Noord-Korea gewenning te ontstaan bij het publiek."

Dat betekent niet dat er door de recente ontwikkelingen niks is veranderd. Door het opschorten van het verdrag kon Zuid-Korea weer surveilleren in het grensgebied en daar ook vliegen. Daarna zou Noord-Korea volgens het Zuid-Koreaanse leger zware wapens gestuurd hebben naar militairen die het grensgebied bewaken.

Nieuwe regering Zuid-Korea neemt meer afstand

De band tussen de twee landen verslechtert dus, terwijl 5 jaar geleden nog een verdrag werd gesloten. Toen was er een liberale regering aan de macht in Zuid-Korea, legt Van der Veen uit. "Die regering zocht toenadering tot Kim Jong-un. De huidige meer conservatieve regering wil daar juist afstand van nemen. Ze proberen zoveel mogelijk sancties op te leggen op Noord-Korea."

De vorige president kreeg dan ook wel kritiek, volgens Van der Veen. Een deel vroeg zich af of je wel toenadering moest zoeken en andere vonden dat je je moest richten op urgentere binnenlandse problemen. De huidige regering is daarom veel minder bezig met Noord-Korea.

Foto's Witte Huis en Pentagon

De spanningen werden deze week groter door het nieuws van de spionagesateliet. Vandaag beweerde Noord-Korea dat er foto's meegemaakt zijn van onder meer het Witte Huis en het Pentagon. De foto's zijn niet openbaar gemaakt, en het is onduidelijk of hij dus wel echt werkt.

Van der Veen denkt dat het goed zou kunnen dat ze echt zijn. "Tot nu toe zijn er geen tekenen dat de satelliet niet werkt." Maar hij verwacht niet dat de beelden worden vrijgegeven: "Als ze dat zouden doen dan kan je afleiden wat de kwaliteit is van de camera." Die informatie zou te gevoelig zijn om te publiceren.

Grote propagandawaarde

De kenner van Noord-Korea verwacht dat er wel meer materiaal de ruimte in geschoten gaat worden. Maar ook aan één satelitiet hebben ze al veel, zegt docent Optische Space Situational Awareness bij de TU Delft Marco Langbroek. "Je hebt minimaal één en mogelijk zelfs twee momenten in de dag, dat je in de gaten kunt houden wat er op diverse plekken gebeurt, die voor jou interessant zijn."

"Daarbij heeft het ook een grote propagandawaarde, ook naar de eigen bevolking toe, van kijk, we kunnen in de gaten houden wat de Amerikanen allemaal van plan zijn."

Toekomst onzeker

Maar hoe gaat het nu verder? "Het is de vraag of het weer een cyclus wordt", zegt Van der Veen. "Als Zuid-Korea reageert en dan Noord-Korea weer, kan er meer gebeuren. Kim Jong-Un heeft ook gezegd dat hij meer satellieten de lucht in wil sturen."

"Daarbij slaat het land veel dragende taal uit. Of het uiteindelijk weer in diplomatie eindigt, is nog afwachten."