Bestuurdersmonopoly

"Ja, mensen, ik was een beetje dom... Wat zegt u? Ja, een beetje dom. Dat was ik trouwens ook tijdens mijn voorzitterschap bij de Raad van Toezicht bij de IJsselmeerziekenhuizen, niet alleen een beetje dom maar ook stekeblind. Wat zegt u? Of ik een moment getwijfeld heb om als volgende nevenfunctie voorzitter van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds te worden? Twijfel? Da’s voor ’t volk, ik ben een bestuurder, weliswaar zonder rijbewijs maar ‘k ben een geboren bestuurder. Een echte brokkenpiloot.

Momentje, telefoon... (Ja, met Harry, wat zegt u? ’n Nevenfunctie bij Shell? Oh ja hoor, kan ik er nog wel bij hebben, momentje, ‘k krijg een tweede lijn... (ja, met Harry, dag Elco, wat zeg je? Oh ja hoor, doe mij maar het Rode Kruis-voorzitterschap, heb ik voor jou nog wel iets anders, tot snel op ons volgende Toezichthoudersdiner) Jaha, ben ik weer, Shell is prima, wat schuift dat? Of het conflicterend is met mijn functie als Commissaris van de Koningin? Neuh, geenzins, bij mij in de provincie wordt ook Shell getankt dus dat zit wel goed, groetjes) Ja, ik ben er weer, moest even m’n pensioen veilig stellen. Waar was ik ook alweer? Oh ja, ‘k ben een geboren bestuurder, de kapitein van de Titanic, uw eigen Apollo 13, ja dames en heren, benoemd door de Kroon, Hoera, Hoera, Hoera! En niemand krijgt me weg, hoort u dat, niemand krijgt mij weg. Tenzij natuurlijk voor een nog aantrekkelijker job maar veel beter dan dit vind je niet, hoor. En de rest van de gedeputeerden? Ach, die komen gewoon weer terug, want we hebben u als kiezer alleen nodig tijdens de oh zo belangrijke verkiezingen voor de Provinciale Staten, om vervolgens nog dieper in het pluche te zakken."

Kan dit nevenfunctiecarousel ooit doorbroken worden? Dat zou moeten kunnen, alhoewel het ontzettend lastig zal gaan. Want na onze serie uitzendingen over nevenfuncties, bleek hoe vervlochten en eenkennig de wereld van de vleesgeworden bestuurders is. Ons kent ons, veelal een oldboys netwerk, alhoewel de old girls er ook wat van kunnen. Misluk je als minister, dan kan je nog steeds een goed bestuurder zijn, aldus de oldboys logica. Een veelgehoorde opmerking van bestuurders met hele waslijsten aan nevenfuncties is dat het zo goed is voor je contacten. Je hoort nog ’s wat... Volgens mij hoor je dat ook als je gewoon zo’n vergadering bezoekt, je hoort weliswaar veel meer als je in de Raad van Bestuur of in de Raad van Toezicht zit maar wat doe je vervolgens met die informatie? Het lijkt een win-win-situatie. Doe je het goed, dan is de bonus nog groter, doe je het fout, dan schuif je door naar de volgende positie, ga terug naar START, ontvang € 200.000 en ga niet via de Gevangenis.

Opsteller van de integriteitscode voor het bedrijfsleven, de heer Morris Tabaksblatt, stelde het al in EenVandaag: “Hoe doen die mensen dat in een werkweek, laat staan in twee werkweken?” Die verbazing leeft bij velen want het zijn van de Commissaris van de koningin lijkt me, indien goed vervuld, een full-time functie. Mocht het in deeltijd kunnen, dan hoort er ook een deeltijdbeloning bij. Maar het ergst van al die nevenfuncties is toch wel de schijn van belangenverstrengeling. Want hoe kan je voorzitter zijn van de belangenvereniging Bouwend Nederland en tegelijkertijd voorzitter zijn van een van de grootste pensioenfondsen ter wereld, het ABP, dat ook grote investeringen doet in die bouwwereld? Onbegrijpelijk! Nu heeft Elco Brinkman de rol als voorzitter weer doorgeschoven naar Harry Borghouts. Borghouts op zijn beurt lijkt die functie nu neer te leggen. Het zijn allemaal dezelfde gezichten die overal weer opduiken. In hoeveel commissies zit de oud-minister van Landbouw Cees Veerman? Waar is Elco Brinkman GEEN voorzitter van? En hebben al die multitaskende bestuurders werkelijk verstand van de sector waar ze voorzitter of toezichthouder zijn? Ik durf het te betwijfelen. Waar het voor de organisaties in kwestie om gaat is een duidelijke voet tussen de deur in politiek Den Haag. Dan is het handig om oud-ministers, oud-staatssecretarissen, oud-kamerleden je bedrijf binnen te loodsen. Dat ene telefoontje verwijderd van de minister kan goud opleveren. Op zich niet erg maar noem deze bestuurders dan in het vervolg gewoon lobby-isten. Maak helder wat de vergoeding is die er tegenover staat, in welke besturen deze personen nog meer zitten. Zorg er verder voor dat dit soort functies openbaar bekendgemaakt worden. Dat is een van de voorstellen van oud-staatssecretaris Rick van der Ploeg. May the best one win, moge de beste winnen, aldus Van der Ploeg. En niet moge de volgende die op z’n beurt wacht, de positie toebedeeld worden. De volgende staat namelijk alweer klaar. Als eind dit jaar CDA-commissaris van de koningin Hanja Maij Weggen stopt in Brabant, is CDA-fractievoorzitter Pieter van Geel de beoogd opvolger. Nog steeds benieuwd waarom de kiezers de gevestigde politieke partijen als de VVD, de PvdA, het CDA verlaten? Ga dan terug naar START en lees nogmaals dit blog!