Belangrijke dag voor burgemeester Ter Apel: gemeente wint kort geding tegen COA én spreidingswet is aangenomen

Voor burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde, waar ook Ter Apel onder valt, was het een belangrijke dag. De Eerste Kamer stemde over de spreidingswet en er was een uitslag in het kort geding over het overvolle Ter Apel.

EenVandaag-verslaggever Floris Prenger, die de afgelopen tijd vaak in Westerwolde te vinden was, liep ook vandaag mee met burgemeester Velema. In een uur tijd veranderde er veel voor de burgemeester. Hij won het kort geding en de spreidingswet komt er definitief.

Hoop op doorvoeren spreidingswet

Dat de spreidingswet, waarmee er een verdeelsleutel voor gemeenten komt voor de opvang van asielzoekers, er kwam was vorige week al bekend. Toen werd duidelijk dat de VVD in de Eerste Kamer een wetsvoorstel steunde. Daarmee was er een meerderheid.

Rond de Kerstperiode was er een delegatie van de Eerste Kamer op bezoek in Stadskanaal, waar Velema ook bij aanwezig was. Daar ontstond voor hem de hoop dat de spreidingswet een doorgang zou vinden. "Daar staat een noodopvang, als het ware de overloop voor Ter Apel", vertelt Velema. "En ik merkte op de wijze waarop vragen werden gesteld en dat men naar Stadskanaal kwam, dat er hoop ontstond voor een positieve uitkomst."

2300 mensen in aanmeldcentrum Ter Apel

Slapeloze nachten heeft burgemeester Velema over de spreidingswet dan ook niet gehad. Des te meer maakt hij zich zorgen over problemen die er ook vandaag spelen op het aanmeldcentrum in Ter Apel.

"Voor de kerstdagen hadden we de prognose gekregen dat ze tussen de 1.500 en 1.600 mensen zouden hebben. Maar dat is niet gelukt. Ze zaten toen boven de 2.000 mensen en nu gaan we weer richting de 2.300."

Uitspraak in voordeel van Velema

Daar lag dan ook de urgentie voor Velema vandaag. "Voor ons wordt dit het vierde jaar. Het eerste jaar was er een situatie van overmacht. Het tweede jaar hebben we gezegd dat we een mediation-traject moeten ingaan en het derde jaar vonden wij dat het COA zich niet wederom zou kunnen beroepen op overmacht", vertelt hij.

De gemeente Westerwolde spande een kort geding aan tegen het COA, over het maximale aantal asielzoekers dat mag worden opgevangen in aanmeldcentrum Ter Apel. Het COA verloor en moet binnen 4 weken het aantal terugbrengen naar maximaal 2.000 asielzoekers, zoals in de bestuursovereenkomst is afgesproken.

'Begin van een oplossing'

Voor elke dag dat het COA het maximum aantal mensen van 2.000 niet op orde heeft, moet 15.000 euro aan de gemeente worden betaald, bepaalde de rechter vandaag. De dwangsom kan maximaal oplopen tot 1,5 miljoen euro.

Op bijna al Velema's punten heeft hij vanmiddag gelijk gekregen. Toch heeft hij nog geen rust: "Ik ben heel blij met de uitkomst, maar ik heb nog geen gemoedsrust omdat we er echt nog niet niet zijn. Het is een begin van een oplossing."

Voorzichtigheid bij burgemeester

De bal ligt nu heel duidelijk bij het COA, het ministerie en bij de landelijke politiek om hun verantwoordelijkheid te nemen met betrekking tot humane opvang in dit land, zegt burgemeester Velema.

"Want Ter Apel is natuurlijk gewoon, wat dat betreft, het centrum van falend overheidsbeleid. En dat moet anders", zegt Velema. "Er ligt nu een heldere uitspraak van de rechter en het is aan deze partijen om daar inhoud aan te geven. Maar ik ben natuurlijk blij dat we deze kanteling met elkaar nu meemaken."