Afstand houden? 'Nee, ik word toch niet ziek', zeggen veel jongeren die op straat hangen

Minder inbraken, overvallen en fietsendiefstallen: in coronatijd zijn deze misdaadcijfers gedaald. Maar er zijn ook stijgingen. Het aantal meldingen van overlast door jongeren verdubbelde, zo blijkt uit nieuwe politiecijfers.

Je zult nu maar 18 jaar oud zijn. Grote kans dat je wil uitgaan, sporten of gewoon bij vrienden op bezoek. Maar dat mag al maanden niet. Toch blijven veel jongeren elkaar zien, buiten op hangplekken of 'stiekem' thuis, vertelt jongerenwerker Joselito Hasselnook, die in een Apeldoornse wijk werkt. "Het is verschrikkelijk voor veel jongeren, ze wisten vanaf het begin al niet hoe ze ermee om moesten gaan. Ze spreken 's avonds af, in groepen van soms wel veertig man."

'Ze voelen zich onoverwinnelijk'

Houd anderhalve meter afstand, dat is al weken de belangrijkste regel. Maar daar houden veel jongeren zich zichtbaar niet aan in de Apeldoornse wijk waar Hasselnook werkt. Ze voetballen lijf aan lijf op het trapveldje en begroeten elkaar met een boks.

Hasselnook spreekt ze erop aan, maar meer dan dat kan hij ook niet doen: "Ze begrijpen het wel, maar ze voelen zich onoverwinnelijk, 'wij worden niet ziek!' zeggen ze dan. 'Waarom spreek je ons aan?' Als ik dan zeg dat ze hun ouders kunnen besmetten, zijn ze even stil. Maar een paar uur later zijn ze dat weer vergeten."

'Trek geen overhaaste conclusies'

Volgens een woordvoerder van de Nationale Politie zijn er de afgelopen maand iedere week gemiddeld 3.300 meldingen van overlast door jongeren gedaan. Dat is 112 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Toch wil dat niet zeggen dat er ook echt een verdubbeling van overlast is, zegt Nicole Langeveld, adviseur Jeugd bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie & Veiligheid.

"Ik denk dat er wel iets meer overlast is, maar mensen zijn nu de hele dag thuis, ze zitten er dichter op waardoor ze meer overlast ervaren. Ook wordt er gemeld vanuit besmettingsangst", vertelt ze. "Als ze om een groepje jongeren heen moet lopen in een grote boog, worden mensen bang en gaan ze melden." Langeveld vindt dat er geen overhaaste conclusies getrokken moeten worden. Volgens haar is er onderzoek nodig naar de achtergrond van de meldingen: "Het kan zomaar zo zijn dat er enkele huishoudens zijn die telkens melden, waardoor het totale aantal meldingen in een gemeente enorm stijgt."

'Het is niet duidelijk'

Het is overduidelijk dat de jongeren op het veldje naast het gesloten jongerencentrum van Hasselnook zich niet aan de regels houden. "Ze weten dat ze een boete riskeren, maar als de politie komt rennen ze weg. Ze kennen de weg hier goed, verdwijnen in steegjes."

Maar jongeren worstelen ook met de regels. Ze weten nog steeds niet helemaal wat mag en wat niet. Dat komt ook door de politie en boa's, zegt de 17-jarige Jones: "Ik liep met een vriend dichter dan anderhalve meter bij elkaar en dat mocht wel van de boa die we tegenkwamen, maar een week later zat ik achterop een scooter en dat mocht dan weer niet. Het is niet duidelijk."

Na 1 juni meer overlast

Vanaf 1 juni geldt er geen samenscholingsverbod meer voor grotere groepen buiten. Maar de afstand van anderhalve meter blijft ook dan de belangrijkste regel buiten. Jongerenwerker Hasselnook vreest voor de versoepeling en denkt dat de overlast na 1 juni erger wordt.

En ook de jongens op het pleintje in Apeldoorn zeggen dat ze na 1 juni de afstandsregel met een korrel zout nemen. Quiermo (19): "Ik denk niet dat er veel verandert hier. Het zal moeilijk blijven om die afstand te houden."