5 vragen aan verslaggever Sjoerd Fennema over het conflict in Oekraïne

Al weken wordt er gepraat over een Russische inval in Oekraïne, maar voor de gewone burger in Kiev draait het leven gewoon door. Sjoerd Fennema peilde de stemming op straat en beantwoordt vijf vragen over hoe de burgers tegen het conflict aankijken.

Hoe gaan de inwoners van Kiev om met de dreiging?

"Er is niemand die echt kan geloven dat het hier in deze stad Kiev tot een oorlog kan komen. Dit is een volledig functionerende stad. Het leven gaat hier gewoon normaal door. Alleen als je het de inwoners vraagt, dan zegt iedereen: 'Als de Russen echt onze manier van leven bedreigen, dan willen we vechten'. Het is zo onwerkelijk dat er een soort propagandistisch oorlogsspel over hun hoofd wordt gespeeld. Maar eigenlijk merk je daar hier op straat niet eens zoveel van."

Wat vinden ze van de buitenlandse staatshoofden die nu langskomen?

"Premier Rutte was hier, de Britse premier Boris Johnson was hier deze week. Ze zijn hier blij met alle vrienden die ze maar kunnen krijgen. Maar nu komt de Turkse president Erdogan en hangen overal in de stad Turkse vlaggetjes naast de Oekraïense vlag. Erdogan vinden ze dus echt wel belangrijk. En hij heeft een paar goede deals gesloten. Ze hebben die Turkse drones waar de Russen bang voor zijn en die verkopen ze aan iedereen die ze maar wil hebben. Ze gaan hier de Russische luchtmacht niet mee bedreigen, maar het is iets nieuws en het is gevaarlijk. En dat heeft Erdogan in handen. Iedereen die ons steunt is onze vriend, is de gedachte."

Welke rol speelt het verleden in het conflict met de Russen?

"Ze willen en van Rusland, en van de gedachte aan die verschrikkelijke sovjettijd af. Er zit overal nog onverwerkte pijn. Ze hebben hier eigenlijk meer zelfvertrouwen en niet dat vijandbeeld van het westen dat de Russen hebben. Ze voelen zich ook wel westers, ze voelen zich niet minderwaardig aan het westen. Ze willen daar gewoon bij horen. Ik sprak een man, die zei: 'Als Oekraïne niet communistisch was geworden, dan was het een van de rijkste landen van Europa geweest. Dan was het een soort Lombardije geweest en leek Kiev op Milaan. Dat zelfvertrouwen hebben de Poetins van deze wereld weer minder."

"Eigenlijk is er maar één vijand en dat is Poetin. Niet eens Rusland. Ze hebben geen hekel aan Rusland. Ze willen niet vechten met de Russen. 'We willen alleen maar ons huis verdedigen", hoor je dan. Neem die vrouw met dat scherpschuttersgeweer. 'Ik wil helemaal niet op Russen schieten', zegt ze."

Hebben ze vertrouwen dat het goed komt?

"Maidan was hét moment. Iedereen had hoop dat alles anders zou worden. Die energie van Maidan, die euforie, is echt wel weg. Het elan van Maidan, dat ze echt iets van zich afwierpen. Ze verdedigen zich nog wel, maar hebben niet het idee dat ze nog vechten voor een ideaal. Janoekovitsj ging weg, toen kwam Poronsjenko en na hem kwam Zelensky. Ik heb iemand gesproken die zei: 'Met al die oligarchen is het misschien beter dat je een grote baas hebt, dan is het toch rustiger. En nu hebben we allemaal kleine bazen die allemaal hun dealtjes willen maken en is het chaos. En daar wordt het land minder van'. Zelfs dat geluid hoor je nu."

"Het pessimisme van 'Rusland zal altijd dreigen en zal ons nooit helemaal loslaten' is heel sterk. Mensen zien het als 'die grote botte broer naast ons. Als die een mep uitdeelt moeten we gewoon onze bek houden. Daar komen we toch nooit vanaf. Wij zijn het wat verfijndere deel van het gezin, maar die grote broer is gewoon sterker'. Of ze daarvan af gaan komen, dat geloven ze zelf niet. 'Daar moet je dan maar mee leren leven', is de gedachte."