Zeven jaar premier Rutte: verbinder of beloftebreker?
Hoe heeft Mark Rutte het in de afgelopen 7 jaar gedaan als premier? De meningen zijn verdeeld, zo blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 20.000 mensen aan de vooravond van het kabinet Rutte III. Driekwart (74%) vindt dat hij zich te weinig aan zijn beloftes houdt. Aan de andere kant wordt hij wel gezien als een goede leider (51%) die veel verschillende mensen en partijen met elkaar weet te verbinden.
De helft van de ondervraagden (51%) vindt dat Rutte het in de afgelopen jaren goed heeft gedaan als premier. Ze vinden hem een goede leider - zijn optreden rond de MH17-ramp wordt veel geroemd. Veel mensen zeggen dat alleen Rutte erin slaagt om zoveel uiteenlopende partijen te verbinden, van de PVV tot de PvdA en de partijen van nu. Hij heeft Nederland uit de crisis gehaald. En, zijn toon valt op: optimistisch, vrolijk, dat waarderen ze. En dat zien ze ook als een visitekaartje van Nederland in het buitenland. Het zijn vooral de kiezers van de partijen waar hij mee geregeerd heeft (PvdA) of gaat regeren (CDA, D66, CU) die in meerderheid waardering voor Rutte hebben.
De andere helft (47%) vindt dat Rutte het niet goed heeft gedaan. Wat ze veruit het meeste dwars zit is dat ze vinden dat Rutte zijn beloftes breekt: hij geeft steeds weer extra geld aan Griekenland, negeert de uitslag van het Oekraine-referendum en veel mensen zeggen: 'Ik wacht nog steeds op die 1000 euro'. Velen vinden ook dat Rutte te hard heeft bezuinigd, dat hij kwetsbare groepen - arme mensen, ouderen - in de kou liet staan en er vooral voor de rijken was. Het gaat veel ondervraagden ook om de manier waarop: hij lacht problemen weg, de bekende teflonlaag. Kiezers van de PVV waren nog wel enthousiast toen Wilders het kabinet Rutte I gedoogde, maar sindsdien is hun vertrouwen weg. De achterban van SP, 50PLUS en Forum voor Democratie heeft het nooit zien zitten met de premier. GroenLinks-kiezers zijn verdeeld.
Vertrouwen in Mark Rutte 2010-2017
EenVandaag peilt als jaren het vertrouwen in Rutte als premier. Hij begon in oktober 2010 met zijn eerste kabinet, toen in een coalitie met het CDA en gedoogsteun van de PVV. Bij de start van Rutte I gaf de helft van de kiezers (51%) aan vertrouwen in hem te hebben. Dit vertrouwen bleef in 2011 behoorlijk overeind tot het kabinet akkoord ging met diverse steunpakketten aan Griekenland. In september 2011 daalde het vertrouwen in Rutte tot 42%.
In april 2012 viel de gedoogsteun van de PVV weg en volgden verkiezingen die werden gewonnen door PvdA en VVD. Deze twee partijen vormden samen het kabinet Rutte II. Bij de start van dit kabinet had 46% van de kiezers vertrouwen in Rutte als premier. Dit daalde snel naar een dieptepunt in 2013: de economische crisis straalde af op het kabinet. De premier oogstte veel waardering voor zijn optreden bij de MH17-ramp en dat vertaalde zich in een vertrouwen van 41%. In de jaren die volgden bleef het vertrouwen laag omdat mensen het herstel uit de crisis niet voelden en velen zich boos maakten dat Rutte de uitslag van het Oekraïne referendum in hun ogen negeerde. Pas met Prinsjesdag 2017 ging de premier weer in de lift (41%) omdat mensen het economisch herstel nu wel gingen voelen. Dat cijfer is stabiel (40%) bij het regeerakkoord van het kabinet Rutte III.
Over het onderzoek
Aan het onderzoek deden 20.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het is gehouden van 16 tot 17 oktober 2017.
Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 50 tot 60 procent van de panelleden.