Het kabinet bleef op het nippertje aan, maar de crisis heeft wel voor een nieuwe deuk in het vertrouwen gezorgd. Het geloof in de politiek en het kabinet was al dalende, maar bereikt een dieptepunt na de coalitiecrisis van deze maand.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 27.000 leden van het Opiniepanel. Een derde (33 procent) geeft daarin aan dit kabinet te steunen. Een stuk minder dan eerdere meetmomenten sinds de start van het kabinet-Schoof.

Hoeveel vertrouwen hebben mensen in de verschillende kabinetten? Klik in de legenda op ‘Schoof’ om in te zoomen op het verloop van kabinet-Schoof 1 tot nu toe.

'Niet bezig met landsbelang'

De kritiek op het kabinet komt zeker niet alleen vanuit de achterbannen van oppositiepartijen. Zo had 43 procent van de NSC-kiezers eind oktober nog vertrouwen in het kabinet. Dat is nu, een maand en een kabinetscrisis later, 33 procent.

Kiezers die de partij trouw blijven, goed voor 3 van de 20 zetels, zijn weinig te spreken over de bewindspersonen en PVV-leider Geert Wilders.

Hoeveel vertrouwen hebben kiezers bij de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 in het huidige kabinet?

'Geen woorden voor'

Het deel NSC-kiezers dat sinds de verkiezingen is afgehaakt houdt ook de partij van Pieter Omtzigt verantwoordelijk voor de huidige politieke toestand: "Ik heb eerlijk gezegd geen woorden voor wat de politiek aan het doen is. Ruziemaken, idiote voorstellen, steggelen over uitspraken", schrijft een NSC-kiezer die niet gaat stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn.

Hoe denken kiezers over de premier? Klik in de legenda op ‘Schoof’ om in te zoomen op het verloop van de huidige premier.

"Ze zijn met alles bezig, behalve waar het om gaat: het landsbelang en het belang van de mensen die er wonen. En het ergste is misschien wel, ze doen het allemaal."

Ook VVD-kiezers teleurgesteld

Ook onder VVD-kiezers is het vertrouwen in het kabinet gezakt. Vorige maand had nog 56 procent er vertrouwen in. Inmiddels is nog maar een minderheid (45 procent) van de mensen die op de VVD hebben gestemd, positief over het kabinet. Het gebrek aan daadkracht steekt deze groep het meest: "Een hoop gesteggel en geruzie, maar er komt niets maar dan ook helemaal niets uit", zegt een VVD'er in het onderzoek.

Hoeveel mensen hebben vertrouwen in de politiek?

Bij kiezers van de PVV en de BBB blijft het vertrouwenscijfer stabiel. Ondanks de onrust van de afgelopen weken blijven beide achterbannen onverminderd in ruime meerderheden achter dit kabinet staan. Een BBB-kiezer: "Ik denk dat de wil en het benoemen van de problemen goed is, maar de oppositie moet wel meer gaan meewerken."

info

Waarom zeggen we niet dat de coalitie haar meerderheid verliest?

In peilingen zit altijd enige onzekerheid. Voor het onderzoek worden door onderzoeksbureau Verian zo'n 1500 mensen ondervraagd. De samenstelling daarvan wordt zo goed mogelijk gecorrigeerd voor de Nederlandse bevolking. Maar omdat we niet alle Nederlanders ondervragen, blijft een peiling een inschatting. Daarom moet er rekening worden gehouden met onzekerheidsmarges.

Dat betekent dat de PVV, die in deze peiling op 41 zetels staat, er eigenlijk ook 39 of 43 kan hebben. Hetzelfde geldt voor de andere coalitiepartijen. Ook daar kan het werkelijke zetelaantal twee zetels hoger of lager liggen dan in onze peiling. Aangezien er vier partijen in de coalitie zitten, is het in de praktijk mogelijk dat het gezamenlijke zetelaantal van de coalitiepartijen bijvoorbeeld 8 zetels hoger ligt - en ze dus samen op 79 zetels uitkomen.

Vertrouwen in politiek

In lijn met de rode cijfers voor het kabinet, daalt ook het algemene geloof in de politiek. Nog maar een kwart (26 procent) denkt dat Den Haag het beste met Nederland voor heeft, iets lager dan in oktober (30 procent) en een stuk lager dan in september (35 procent).

De zetelverdeling van EenVandaag en Verian van deze maand.

Vooral bij NSC-kiezers is de ontgoocheling groot. Van kiezers die in november op de partij van Omtzigt stemden, is dat vertrouwen gedaald van 30 procent vorige maand naar 19 procent nu.

info

Over dit onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Verian (voorheen Kantar Public) onder een representatieve steekproef van 1.551 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 22 tot en met 25 november 2024. Het onderzoek is gewogen op geslacht, opleidingsniveau, regionale spreiding, leeftijd, de grootte van het huishouden, stedelijkheid, culturele afkomst en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen.

Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 2 zetels bij de grootste partijen en +/- 1 zetel bij kleine partijen. Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden van 20 tot en met 25 november 2024. Daaraan deden 26.681 mensen mee.

Coalitie op verlies

Precies een jaar na de Tweede Kamerverkiezingen staan de coalitiepartijen nu samen op 71 zetels in de zetelpeiling van EenVandaag en onderzoeksbureau Verian. Bij die verkiezingen haalden PVV, VVD, NSC en BBB samen nog 88 zetels. Gezien de foutmarges is niet met zekerheid te zeggen of dit een minderheid van de Tweede Kamerzetels is, maar het zijn wel een stuk minder zetels dan nu in de Tweede Kamer.

Dat komt vooral door flink zetelverlies van NSC. Met 3 zetels in de peiling van vandaag is het zetelaantal nog altijd kritisch te noemen. Kiezers zijn uitgewaaid naar de PVV, het CDA of zouden niet meer gaan stemmen. De PVV staat met 41 zetels op lichte winst ten opzichte van de verkiezingen. De VVD en BBB kunnen op ongeveer evenveel zetels rekenen. Het lage vertrouwen van VVD-kiezers in het kabinet wordt de partij van Dilan Yeşilgöz dus niet aangerekend.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.