Veel mensen maken zich zorgen over 'de Nederlandse identiteit'. 67 procent van de deelnemers aan een groot onderzoek van EenVandaag vindt dat deze onder druk staat.

De helft heeft het gevoel dat ze niet kunnen zeggen wat ze echt denken over samenleven met verschillende culturen. Veel deelnemers menen dat onder invloed van nieuwkomers steeds vaker Nederlandse tradities ter discussie gesteld worden. Aan het onderzoek deden 46.000 mensen mee.

'Wij moeten ons te veel aanpassen'

Voor de meeste deelnemers (68 procent) is het wel duidelijk wat er bedoeld wordt met 'de Nederlandse identiteit'. Het gaat om christelijke normen en waarden, Nederlandse tradities en feestdagen, zoals Koningsdag en Sinterklaas mét Zwarte Piet. Ze zijn trots op de Nederlandse geschiedenis, handelsgeest en op helden uit heden en verleden: van Michiel de Ruyter tot Johan Cruijff. Typisch voor de Nederlandse mentaliteit vinden ze directheid, tolerantie en 'doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg'.

Veel mensen hebben het gevoel dat de tradities waar ze van houden nu opeens besmet zijn. Ze menen dat ze zich moeten aanpassen aan mensen met een migratieachtergrond, terwijl die zelf in hun ogen weinig respect hebben voor Nederlandse gewoontes. Ze hebben het meest moeite met moslims, van wie de gebruiken volgens hen het verst van onze cultuur af staan.

Bij mij op straat hoor ik vooral Arabisch, en in de sportschool word ik aangesproken omdat ik naakt douch

Bang om mening te geven over multiculturele samenleving

Uit het onderzoek blijkt dat mensen bang zijn om eerlijk hun mening te geven. Drie van de tien (29 procent) ondervraagden zeggen liever niet in het openbaar wat ze vinden van het Nederlandse VOC-verleden. 18 procent houdt zijn mond over Nederlandse feestdagen.

De multiculturele samenleving ligt het meest gevoelig, hierover spreekt de helft (50 procent) zich niet echt uit. "Je wordt al snel voor racist uitgemaakt", redeneren ze. Door politici, door de media, maar ook in hun eigen familiekring of op hun werk. Sommigen geven aan dat ze vrezen voor hun baan als ze eerlijk hun mening geven. Terwijl ze best met iedereen samen willen leven, maar wel op willen komen voor hun eigen cultuur.

Zorgen bij PVV- en FVD-kiezers

De discussie over de Nederlandse identiteit en migratie leeft bij de kiezers van bijna alle politieke partijen in de aanloop naar de Europese verkiezingen. PVV- en FVD-kiezers maken zich het meest zorgen. Van hen ervaren bijna alle kiezers (96 en 95 procent) dat de Nederlandse identiteit onder druk staat.

Ook bij kiezers van andere partijen bestaat dit beeld: SGP (91 procent), 50PLUS (85 procent), VVD (80 procent), CDA (79 procent), SP (71 procent), CU en PvdD (beide 58 procent), PvdA (42 procent), D66 (39 procent), GroenLinks (29 procent) en DENK (18 procent). Bij de ondervraagde kiezers van DENK (67 procent), GroenLinks (57 procent), D66 (50 procent) en PvdA (46 procent) vindt de grootste groep dat de Nederlandse identiteit niet onder druk staat.

Vreedzaam samenleven met verschillende culturen?

De deelnemers zijn verdeeld over de vraag of we vreedzaam kunnen samenleven met alle verschillende culturen en religies die we op dit moment in Nederland hebben. De helft (52 procent) denkt van wel, en 40 procent gelooft van niet. Jongeren tot 25 jaar zijn optimistischer: 69 procent denkt dat wij goed met verschillende culturen kunnen samenleven.

Aan het onderzoek deden ook ruim 700 mensen met een niet-westerse migratieachtergrond mee. Ook zij zijn positiever: 76 procent denkt dat vreedzaam samenleven heel goed mogelijk is. Zij voelen zich wel thuis in Nederland maar ervaren regelmatig discriminatie. Lees hier hun ervaringen.

Het was lang een discussiepunt in Den Haag, maar nu komt het er hoogstwaarschijnlijk toch: een vuurwerkverbod. Voor vuurwerkhandelaren is het een grote klap, zo ook voor Hans Schram uit Castricum. "Ik dacht dat ik veilig zat voor de komende jaren."