AVROTROSBron: ANP
Protest bij het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn
Excuses slavernijverleden

Racismedebat drijft Nederland uiteen, maar niet alles is onbespreekbaar

Opiniepanel Jeroen Kester

De huidige discussie over racisme zet vooral aan tot verdeeldheid. Ironisch genoeg lijkt dat het enige waarin mensen elkaar kunnen vinden. Toch, blijkt uit onderzoek van EenVandaag, zijn mensen niet zo onverzettelijk als het lijkt.

Sinds een aantal weken wordt er in Nederland, na antiracisme-protesten die overwaaiden uit Amerika, een maatschappelijk debat gevoerd over racisme in Nederland. Die discussie leidt vooralsnog meer tot verdeeldheid dan tot verbinding, vindt een flinke meerderheid (80 procent) van de ruim 28.000 ondervraagden. Slechts 12 procent ziet nu dat mensen juist wel dichter bij elkaar komen in deze discussie.

'Bordjes met toelichting een heel goed idee'

Met de racismediscussie is er ook hernieuwde aandacht voor standbeelden van historische figuren die een grote rol hebben gespeeld in de Nederlandse geschiedenis, maar daarbij ook wandaden hebben gepleegd. Het liefst worden die beelden niet aangepast en blijft het zoals het is, zeggen de meeste mensen (66 procent). Velen (59 procent) vinden het ook onterecht dat hier discussie over is.

Maar wanneer er een aantal concrete voorstellen wordt voorgelegd die in de discussie zijn geopperd, vinden grote groepen mensen elkaar toch. Zo vindt bijna driekwart (74 procent) het acceptabel als er uitlegbordjes worden geplaatst bij de huidige standbeelden. Daarop vallen de successen maar ook de schaduwzijde van de historische figuur te lezen. "Bordjes met toelichting vind ik een heel goed idee. Beter dan het weghalen van de beelden. Je kunt de historie toch niet 'uitwissen'?", zegt een panellid.

Extra beelden antikoloniale verzetsmensen

Ook is er brede steun voor het plaatsen van extra standbeelden van personen die zich hebben verzet tegen de slavernij en de koloniale overheersing van Nederland. De huidige standbeelden blijven dan wel staan zoals ze staan. 62 procent kan zich daar goed in vinden; een kwart niet. Een ondervraagde daarover: "Standbeelden van mensen die hebben gestreden tegen slavernij of kolonisering zijn prima, maar niet geforceerd naast een ander beeld."

Voor het weghalen, verplaatsen naar musea of het vervangen van deze standbeelden voor andere is een stuk minder draagvlak. Dit zou volgens een grote groep het verkeerde signaal afgeven dat de geschiedenis moet worden uitgewist: "Wat ze ook gedaan hebben, het is niet te ontkennen dat hun rol voor Nederland groot was. Vertel het hele verhaal, maar weghalen is geen optie."