radio LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Provinciale politiek belangrijk, maar kiezer wil 15 maart vooral verhoudingen Eerste Kamer bepalen

Provinciale politiek belangrijk, maar kiezer wil 15 maart vooral verhoudingen Eerste Kamer bepalen
Bron: ANP

Veruit de meeste kiezers (79 procent) stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen vooral met het oog op de landelijke politiek. Kiezers willen invloed op de provinciepolitiek, maar stemmen straks vooral om de verhoudingen in de Eerste Kamer te bepalen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 30.000 kiezers die van plan zijn te gaan stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen. Bij die verkiezingen stemmen kiezers op politici in hun regio en dat vinden zij bijna allemaal (93 procent) ook belangrijk.

Proteststem tegen kabinet

Belangrijk, maar dus niet doorslaggevend. Want tegelijk stemt 79 procent van diezelfde kiezers straks hoofdzakelijk met de samenstelling van de Eerste Kamer in het achterhoofd. "Ik weet dat het eigenlijk om mijn regio moet gaan, dat vind ik ook belangrijk. Maar de problemen op landelijk niveau zijn volgens mij een stuk groter. Ik wil een andere kant op."

De Statenverkiezingen lijken daarmee uit te draaien op een referendum over het huidige kabinet Rutte 4: zijn kiezers daar voor of tegen? Bijna de helft van de kiezers (47 procent) geeft zelfs toe dat zijn stem vooral bedoeld is als proteststem tegen het kabinet.

Rechts anti, links constructiever

Het vertrouwen in het kabinet is al tijden extreem laag, maar dit onderzoek laat zien dat het negatieve sentiment heel sterk meeweegt bij de Provinciale Statenverkiezingen. Vooral kiezers van rechtse oppositiepartijen willen met hun stem hun onvrede uiten, maar ook een meerderheid van de SP-kiezers (69 procent) heeft die motivatie.

Opvallend is dat dit gevoel aan de linkerkant een stuk minder leeft. Van de kiezers van GroenLinks en de PvdA, bijvoorbeeld, wil slechts eenderde een proteststem tegen het kabinet uitbrengen. Uit de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos blijkt dat de coalitie nu weer geen meerderheid zou halen in de Eerste Kamer en de medewerking van de gezamenlijke fractie van GroenLinks en de PvdA nodig heeft om plannen te verwezenlijken.

Oppositiekiezers over proteststem bij PS23

Steunen of niet steunen?

Maar ook oppositiekiezers die fel tegen dit kabinet zijn, vinden niet dat hun partij straks alle kabinetsplannen moet proberen te dwarsbomen in de Eerste Kamer. Zo vindt slechts een minderheid (40 procent) van de kiezers die op de PVV wil stemmen dat die partij principieel tegen een kabinetsplan moet stemmen. 50 procent vindt dat dat per voorstel bekeken moet worden en nog eens 5 procent vindt dat de PVV sowieso moet meestemmen.

Een PVV-kiezer zegt daarover: "Als dit kabinet eindelijk met iets zinnigs komt moet mijn partij zeker voor stemmen. Ik heb er echter een hard hoofd in of dit kabinet dat kan." Ook bij kiezers van andere kritische oppositiepartijen, als FVD, BBB en de SP, is die pragmatische houding te zien.

Oppositiekiezers over kabinet steunen in de Eerste Kamer
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 10 tot en met 14 februari 2023. Aan het onderzoek deden 29.131 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee die van plan zijn te gaan stemmen bij de komende Provinciale Statenverkiezingen. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant