Meerderheid VVD-leden wil andere partijleider bij volgende Tweede Kamerverkiezingen: 'Beter als Rutte hierna stopt'

De meeste VVD-leden vinden dat Mark Rutte bij de komende Tweede Kamerverkiezingen geen partijleider meer moet zijn. Rutte heeft volgens hen na meer dan 16 jaar partijleiderschap zijn beste tijd gehad: "Het is tijd voor een frisse wind."

Dat blijkt uit onderzoek dat EenVandaag onder bijna 500 VVD-leden deed in aanloop naar het partijcongres van vandaag. Zes op de tien (61 procent) ondervraagde leden vinden dat de VVD voor de Tweede Kamerverkiezingen iemand anders moet aanstellen als leider. Rutte is sinds 2006 partijleider. Leden vinden dat hij het goed heeft gedaan als leider, maar denken dat het voor de partij beter is als dit zijn laatste termijn is.

'Nieuw elan nodig'

Het is tijd voor 'een frisse wind' en 'nieuw elan', wordt door meerdere VVD-leden gezegd. "Het is goed om na zoveel jaren, al 5 keer lijsttrekker sinds 2006, een nieuwe leider te kiezen", schrijft iemand. Een ander lid: "Niet omdat we hem moeten afserveren, maar omdat het gewoon beter is om na lange tijd andere mensen te hebben."

Ze vrezen dat Rutte niet meer de aantrekkingskracht heeft op kiezers die hij eerder wel had. Er plakken crises aan hem waardoor hij niet meer in staat is kiezers te enthousiasmeren, is de gedachte.

Kiezersvertrouwen neemt af

Dat dat zo is, is terug te zien in de vertrouwenscijfers van Rutte. Waar de meeste VVD-leden nu nog vertrouwen hebben in hem hebben (82 procent), is dat bij VVD-kiezers de afgelopen tijd flink afgenomen. Na de verkiezingen had nog 96 procent van hen vertrouwen in Rutte als leider, inmiddels is dat gezakt naar 57 procent.

Het belang van Rutte als stemmentrekker neemt dan ook hard af. De partijleider was bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen nog het belangrijkste stemmotief voor VVD-kiezers, maar bij mensen die nu op de partij zouden stemmen, is Rutte nog maar voor een kwart (27 procent) een belangrijke factor.

Te veel compromissen

Veel leden vinden bovendien dat Rutte de uitvoering van VVD-beleid hindert. "Er is zoveel discussie over zijn persoon dat het de standpunten in de weg staat", zegt iemand over zijn rol als premier. En iemand anders: "Hij zoekt te veel het compromis."

Met dat laatste zijn veel ondervraagde leden het eens. Tweederde (65 procent) vindt de standpunten van de VVD onvoldoende zichtbaar in het kabinetsbeleid. De grootste groep (37 procent) vindt dat de partij onder Rutte sinds de verkiezingen in negatieve zin is veranderd.

Zorgen over opvolging

Het vinden van een geschikte opvolger voor Rutte is in de woorden van een VVD-lid wel "een dingetje". "Want Rutte is als een Miele", schrijft iemand anders. "Eigenlijk is er geen betere." De helft van de leden (52 procent) maakt zich daar dan ook zorgen over.

Fractievoorzitter Sophie Hermans moet volgens de leden in elk geval niet de volgende partijleider worden. Zij scoort met 12 procent ronduit laag. Ook over de meeste VVD-ministers zijn de leden maar weinig positief. Zo zouden Mark Harbers, Dennis Wiersma en Christianne van der Wal voor ongeveer een kwart acceptabel zijn als nieuwe leider.

Edith Schippers of Klaas Dijkhoff?

Dilan Yeşilgöz is daarop een uitzondering. De meeste VVD-leden (58 procent) zien het zitten in de minister van Justitie en Veiligheid. Maar het zijn Edith Schippers en Klaas Dijkhoff die de leden het liefst als nieuwe leider zien. 8 op de 10 zouden hen acceptabel vinden als nieuwe voorman of -vrouw. En als het echt niet anders kan, vindt de helft toch ook Rutte nog geschikt.

Bij VVD-kiezers is de beoogde lijsttrekker voor de Eerste Kamerverkiezingen overigens een stuk minder populair: nog niet de helft van de mensen die vorige keer VVD stemden, ziet in Schippers een geschikte leider voor bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen. Voor hen is er vooralsnog maar 1 politicus wiens komst massaal zou worden toegejuicht: Dijkhoff.