De meeste jonge mensen (71 procent) hebben geen last van vliegschaamte. Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, onder mensen tussen de 16 en 34 jaar.

Slechts een op de vijf (19 procent) voelt wel een vorm van gêne als ze hun vlucht hebben geboekt. "Ik voel geen schaamte omdat ik het heel logisch vind dat ik het vliegtuig neem als ik drie keer zo goedkoop uit ben en er slechts 1-4 uur over doe om mijn bestemming te bereiken, in vergelijking met de trein of de auto", zegt een jongere.

Alternatieven

Meer deelnemers schrijven dat ze een alternatief missen om op een snelle en betaalbare manier lange afstanden te reizen naar hun vakantiebestemming. Daarnaast zeggen sommigen dat ze af en toe vliegen niet zo erg vinden, omdat ze de rest van het jaar milieubewust proberen te leven. Ook wijzen jonge mensen naar de industrie, die volgens hen nog vervuilender is dan het vliegverkeer.

Het begrip vliegschaamte komt overigens uit Zweden, daar flygskam genoemd, en gaat over het besef dat je gebruikmaakt van het vliegtuig terwijl je ook voor een minder milieubelastend alternatief had kunnen kiezen.

Alle moeite ongedaan gemaakt

Bovendien vertellen sommige deelnemers geen last te hebben van schaamte, omdat ze naar hun idee niet zo vaak vliegen. Van de jonge mensen die gemiddeld een keer per jaar voor een vakantie in het vliegtuig stappen, loopt 86 procent zonder schroom door de gate. 14 procent van deze groep geeft wel aan last te hebben van vliegschaamte.

Onder deelnemers die aangeven nooit of minder dan eens per jaar een vlucht te boeken ligt het percentage vliegschaamte hoger. Van hen geeft 35 procent aan zich opgelaten te voelen als ze vliegen. Iemand vertelt: "Ik probeer zo duurzaam mogelijk te leven en heb het gevoel dat een vliegreis alle moeite die ik doe weer ongedaan maakt. Daarom vlieg ik zo min mogelijk. En je hoeft niet ver weg om vakantie te ervaren. Er zoveel moois dicht bij huis."

Opvallend is dat bij deelnemers die jaarlijks twee keer of vaker vliegen voor een vakantie, het gevoel van gêne weer daalt. Van deze groep jonge mensen heeft 20 procent last van vliegschaamte.

Constant dilemma

Jonge mensen die last hebben van vliegschaamte geven vooral aan dat ze zich bewust zijn van de impact die vliegen op het milieu heeft. Toch kunnen ze vliegen soms niet vermijden of de verleiding om in het vliegtuig te stappen niet weerstaan.

"Ik had me echt voorgenomen om niet meer te vliegen. Nu heb ik het toch gedaan wegens financiële en praktische redenen. Ik schaam me ervoor dat ik zo gemakkelijk van mijn principe ben afgestapt", zegt iemand. Een ander: "Ik voel me schuldig tegenover het milieu, maar reizen is iets dat ik zo graag doe. Ik wil graag de wereld zien en ik vind dat dit mijn leven rijker maakt. Het voelt als een contant dilemma."

Een motie van wantrouwen dreigt voor PVV-minister Faber in de Tweede kamer. Ze weigert haar excuses aan te bieden voor het niet tekenen van vijf voordrachten voor lintjes. Morgenochtend moet de minister zich verantwoorden tijdens een debat.

Minister Marjolein Faber vindt dat het werk van de oud-vrijwilligers van het COA, die werden voorgedragen voor een lintje, haaks staat op haar migratiebeleid. Tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer spraken veel Kamerleden daar schande van. Meerdere oppositiepartijen dreigen het vertrouwen in haar op te zeggen.

'Dat moet je niet politiek maken'

"En ik wil er alles aan doen om het tij te keren. Om de komst van zoveel mogelijk nieuwe asielzoekers en vreemdelingen naar Nederland te minimaliseren", zei ze dinsdag tijdens het vragenuur. "Dat signaal heb ik willen geven toen ik besloot de toekenning van lintjes niet te ondertekenen. En ik sta daar nog steeds achter."

Politiek commentator Joost Vullings vertelt dat de lintjes vooral een traditie zijn en niet politiek. "Dat is waardering voor werk dat je doet voor de samenleving. Dat moet je niet politiek maken." Maar dat heeft minister Faber volgens hem nu wel gedaan, door te weigeren een handtekening te zetten.

'Doe alsjeblieft normaal'

"De emoties liepen soms hoog op", vertelt Vullings over het vragenuur. "Er werd geroepen, de irritatie was groot." Zo noemde D66-leider Rob Jetten minister Faber 'een schande voor het ambt'.

Ook coalitiegenoten Caroline van der Plas van BBB en Pieter Omtzigt van NSC zijn volgens Vullings duidelijk geen fan van deze actie. "Je zag dat ze echt dachten: 'Faber, doe alsjeblieft normaal. Zeg gewoon sorry dan kunnen we door.'"

Asiel op de agenda

Volgens Vullings is dit vrijwel zeker een stunt van de PVV om asiel op de agenda te houden. "Daar trapt iedereen in, maar iedereen doet dat bewust. Ze weten natuurlijk dat dit is wat Wilders beoogt", legt hij uit. "De aandacht naar zich toetrekken. Hopen dat het weer over asiel gaat en hopen dat het over hem gaat en niet over andere dingen."

Maar daar spelen volgens hem nu ook andere partijen op in. "Die zeggen dat het nu eigenlijk gaat over het kleinzielige gedrag van de PVV-minister, om te maskeren dat Faber niks voor elkaar krijgt."

Eenheid van kabinetsbeleid

Ondertussen hebben premier Schoof en minister Judith Uitermark getekend voor de lintjes, maar daarmee is het probleem nog niet weg, zegt Vullings. "De eenheid van het kabinetsbeleid staat op het spel. We hebben gewoon een minister die haar goddelijke gang gaat en dan nog wel zeggen: 'Als Dick Schoof voor die lintjes tekent, dan verzet ik mij niet.'"

"Maar iedereen in Nederland weet dat zij eigenlijk tegen die lintjes is", gaat hij verder. "En zo werkt het niet in een kabinet. Een kabinet spreekt met één mond. Als er een besluit is genomen, ga je er met z'n allen achterstaan en is het niet de bedoeling dat je ervan wegloopt."

Een keer sorry zeggen

Het gaat volgens de politiek commentator waarschijnlijk niet tot een ruzie binnen het kabinet leiden. "Ik denk dat de PVV erop rekent dat de coalitie uiteindelijk Faber niet zal wegsturen", vertelt hij. "Want als je Faber wegstuurt, de lievelingsminister van Wilders, dan zet je de hele boel op het spel. En daar lijkt nog niemand aan toe te zijn."

"Maar wat ze natuurlijk wel willen, is dat Faber ergens een keer sorry zegt. We hebben haar gezien in het vraaguur, waar ze drie kwartier lang hetzelfde antwoord gaf." Dat wordt volgens Vullings nog het meest lastig en pijnlijk voor de coalitie tijdens het debat morgen.

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."