radio LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Helft NSC-kiezers vindt het slechte zaak dat Omtzigt nu niet verder wil onderhandelen in formatie: 'Grote teleurstelling'

Helft NSC-kiezers vindt het slechte zaak dat Omtzigt nu niet verder wil onderhandelen in formatie: 'Grote teleurstelling'
NSC-leider Pieter Omtzigt vorige week tijdens de formatiegesprekken
Bron: ANP

De helft (47 procent) van de NSC-kiezers vindt het een slechte zaak dat hun partij nu niet in een meerderheidskabinet met PVV, VVD en BBB wil stappen. Ze zijn teleurgesteld en begrijpen de beslissing niet: "Ik heb NSC gestemd om mee te doen."

37 procent van de mensen die in november op de partij van Pieter Omtzigt hebben gestemd staat wel achter de keuze van de partijleider, 16 procent weet het niet. Dat blijkt uit onderzoek onder 23.000 leden van het Opiniepanel, dat is gehouden nadat NSC gisteravond bekendmaakte te stoppen met de onderhandelingen.

Financiële tegenvallers

NSC wil niet verder praten vanwege financiële tegenvallers die pas op het laatste moment bij de formerende partijen bekend zouden zijn geworden. De partij zegt geen 'loze beloftes' te willen doen 'die de komende kabinetsperiode niet waargemaakt kunnen worden'. Volgens NSC was de financiële situatie al langer bekend bij informateur Ronald Plasterk.

Plasterk brengt aankomende maandag verslag uit van de onderhandelingen tot nu toe. NSC wacht het verslag van de informateur af en wil wel 'constructief' meewerken aan een ander kabinet, bijvoorbeeld een minderheidskabinet of een ander soort kabinet met brede steun in de Tweede Kamer.

NSC-kiezers zijn niet blij dat Omtzigt nu niet verder wil onderhandelen in de formatie

'Politiek niet alleen voor de leuke dingen'

Deze uitleg overtuigt veel kiezers dus niet van de beslissing om niet in een meerderheidskabinet te stappen. Ondanks bekende twijfels bij partijleider Omtzigt, willen de meeste van zijn kiezers al sinds de verkiezingen dat de partij meedoet aan een meerderheidskabinet met de PVV.

Stemmers vinden het daarom jammer dat de partij dat nu niet wil, en met de verkiezingsuitslag in het achterhoofd begrijpen velen het ook niet. "Politiek is niet alleen leuke dingen doen", zegt een panellid dat NSC heeft gestemd. "De kiezers hebben gekozen voor een rechtse regering. Heb daar respect voor!"

Bekijk ook

Vertrouwen in Omtzigt daalt

De situatie straalt ook op Omtzigt persoonlijk af. Sommige van zijn eigen kiezers noemen hem nu een 'twijfelaar' of hebben het gevoel dat hij geen verantwoordelijkheid wil nemen, en dat neemt een deel hem kwalijk. Vlak na de verkiezingen had nog 94 procent van de NSC-kiezers vertrouwen in Omtzigt als partijleider, nu is dat gezakt naar 75 procent.

Een stemmer verklaart: "Ik had van Omtzigt meer verwacht. Hij heeft in wezen de formatie wekenlang opgehouden. Hier kan ik geen begrip meer voor opbrengen."

Vertrouwen in Pieter Omtzigt door de tijd

Meerderheidskabinet nog steeds populair

NSC wil niet deelnemen aan een meerderheidskabinet met de PVV, VVD en BBB, maar de partij heeft dus gezegd wel 'constructief' mee te willen werken aan een ander soort kabinet, bijvoorbeeld een minderheidskabinet of een ander kabinet met brede steun in de Tweede Kamer.

Kiezers van verschillende partijen staan niet te springen om zo'n variant, waarbij de Tweede Kamer meer zeggenschap krijgt. Als zij mogen kiezen, zien zes op de tien (60 procent) het liefst dat er een meerderheidskabinet komt. Mensen die PVV, VVD en BBB hebben gestemd - de partijen die tot nu toe aan de onderhandelingstafel zaten - lopen daarin voorop. Zij vrezen dat hun partij minder invloed heeft als er een kabinet wordt gevormd waarbij de Tweede Kamer meer zeggenschap heeft.

info

Alternatieven voor meerderheidskabinet

  • Minderheidskabinet
    Meestal hebben partijen die een regering vormen een meerderheid in de Tweede Kamer. Een minderheidskabinet bestaat uit partijen die samen géén meerderheid hebben. Zo'n kabinet heeft daarom steeds steun van andere partijen nodig om voorstellen door te kunnen voeren.
  • Extraparlementair kabinet
    Bij een 'extraparlementair' kabinet is er geen regeerakkoord waar coalitiepartijen hun handtekening onder zetten. Partijen die meedoen, leggen niet precies vast wat de komende jaren moet gebeuren en zijn daardoor minder nauw betrokken bij het kabinet, waardoor Tweede Kamerfracties zich vrijer zouden kunnen voelen om tegen kabinetsplannen te stemmen. Ministers kunnen van veel verschillende partijen komen, of van buitenaf. Omtzigt heeft het over een 'breed' extraparlementair kabinet, zonder specifieke partijen te noemen.

'Gedoe en compromissen'

Veel mensen vrezen bovendien dat besluitvorming bij een minderheidskabinet of een extraparlementair kabinet trager verloopt. "Liever een meerderheidskabinet, anders wordt het constant bij ieder onderwerp gedoe en compromissen sluiten", zegt een VVD-stemmer.

Ook onder NSC-stemmers is een meerderheidskabinet de meest geliefde (49 procent) optie. Maar een extraparlementair kabinet, dat Omtzigt dus als optie ziet, is onder die groep kiezers ook relatief populair (35 procent).

Soort kabinet, per achterban

Vertrouwen in Plasterk als informateur?

Omtzigt verwijt Plasterk dat hij informatie te laat heeft gedeeld met de partijen aan de onderhandelingstafel, maar de meeste mensen hebben nog altijd vertrouwen in hem als informateur. 59 procent vindt dat hij het goed doet. Ze zien hem als een verbinder die boven de partijen staat.

Ook de meeste NSC-kiezers (66 procent) kijken nog positief naar Plasterk. Zij waarderen zijn inzet en hebben het gevoel dat hij open staat voor veel soorten kabinetten. Maar, zegt een stemmer wel: 'als hij informatie inderdaad te laat heeft verstrekt, dan is zijn beurt voorbij'.

info

Over het onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 6 en 7 februari 2024, nadat NSC bekendmaakte te stoppen met de formatieonderhandelingen. Aan het onderzoek deden 23.166 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 3.116 mensen die op NSC hebben gestemd.

Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Ook in Zevenaar is Pieter Omtzigt gesprek van de dag

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'
Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil een grote AI-supercomputer in Nederland, zodat we voor de rekenkracht die nodig is voor AI-toepassingen, niet langer afhankelijk zijn van het buitenland.

Vandaag buigt de Tweede kamer zich over het plan van het kabinet om een AI-supercomputer te bouwen in Nederland. Het nieuwe, eigen AI-centrum moet ons land in staat stellen om "voor de zorg, defensie en het bedrijfsleven echt een verschil te kunnen maken in de toekomst", legt minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts (PVV) uit.

Enorme rekenkracht nodig

Veel mensen kennen kunstmatige intelligentie (AI) vooral van toepassingen zoals ChatGPT, maar de technologie reikt veel verder. Voor complexe AI-toepassingen is een enorme rekenkracht nodig, die geleverd wordt door grote supercomputers. Denk aan een grote hal vol met rijen computerkasten.

Hoewel Nederland al een aantal supercomputers heeft, is dit nieuwe centrum specifiek bedoeld voor AI-onderzoek en toepassingen. Het idee is dat verschillende partijen de supercomputer kunnen gebruiken voor berekeningen die nu onmogelijk of extreem tijdrovend zijn.

Bekijk ook

'We lopen achter'

Dit is volgens het kabinet cruciaal voor de ontwikkeling van AI in Nederland. "We willen dat de zorg, defensie en het bedrijfsleven hiermee aan de slag kunnen in een beveiligde omgeving. Zij moeten de volledige controle hebben over hun data, zonder deze te hoeven delen", zegt Beljaarts. Ook de wetenschap en commerciële partijen kunnen gebruik maken van het centrum.

Met het AI-centrum hoopt Beljaarts andere landen op het gebied van AI te kunnen bijbenen. Volgens de minister zijn we nog niet te laat. "De koploperspositie is al aan ons voorbij gegaan, maar we hoeven nog niet als hekkensluiter te eindigen als Nederland. We kunnen echt nog wel in de kopgroep mee, maar dan moeten we wel op tijd actie ondernemen.

Samen met de markt

Aan deze supercomputer hangt een prijskaartje van zo'n 300 miljoen euro. "Het is een grote investering", zegt de minister. "Maar het is niet alleen een publieke investering. Dit is iets wat je samen met de markt, met private partijen kunt doen. En als de timing goed is doet de Europese Commissie ook nog voor de helft mee."

Nederland wil samen met Frankrijk, Duitsland en Estland een Europees consortium oprichten voor digitale infrastructuur, zo maakte staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering) bekend in de Tweede Kamer. Deze AI-computer kan daar als het aan het kabinet ligt ook een bijdrage aan leveren.

Minister Beljaarts van Economische Zaken wil een AI-centrum in Nederland bouwen

Soevereine rekenkracht

Minister Beljaarts wil voorkomen dat we voor AI-toepassingen afhankelijk zijn van het buitenland, zegt hij. "Ik denk dat het cruciaal is dat we, naast onafhankelijkheid van de Amerikaanse defensie-industrie en het Russische gas, ook toewerken naar digitale en strategische soevereiniteit in Europa."

"Wat we nu doen is capaciteit inkopen van andere landen", legt hij uit. "Het is belangrijk dat we in ieder geval voor de basisrekenkracht niet afhankelijk zijn van commerciële partijen of andere landen. Je wil kunnen beschikken over rekenkracht op Nederlands grondgebied, waar we zelf over beslissen." Soevereine rekenkracht, noemt de minister het.

Afhankelijk van Big Tech

Hoogleraar digitalisering Reijer Passchier ziet ook het belang in van digitale onafhankelijkheid. Hij waarschuwt voor de enorme invloed die Amerikaanse technologiebedrijven nu al hebben in de digitale wereld. Op social mediaplatforms, in dataopslag, maar ook op het terrein van kunstmatige intelligentie.

Toch bestaat, ook wanneer je de supercomputer op eigen grondgebied hebt, nog steeds een vorm van afhankelijkheid van Big Tech, ziet Passchier. Om de supercomputer daadwerkelijk te bouwen, zijn we nog steeds sterk afhankelijk van Amerika. De twee gigantische techbedrijven die chips kunnen leveren, Nvidia en AMD zijn daar namelijk gevestigd.

Bekijk ook

'Hun software zit overal in'

Volgens Passchier moeten wij ons zorgen maken over de afhankelijkheid van de computerkennis van Amerika. Mochten de diensten van deze bedrijven om wat voor reden dan ook uitvallen, dan hebben we een heel groot probleem.

"Al heel lang merken we dat Amerikaanse bedrijven niet geneigd zijn om zich aan Europese regels te houden, en ook niet altijd dezelfde waarden hebben als wij in Europa", zegt de hoogleraar. "We zijn afhankelijk van hun software, en die zit overal in; van deurbellen, tot auto's, tot in systemen van onze overheid."

Europese alternatieven

"Ik snap dat die zich dat de minister nu alsnog met Amerikaanse bedrijven in zee gaat, maar tegelijkertijd denk ik dat hij ook de ontwikkeling van Europese alternatieven moet ondersteunen. En daar ook het liefst zoveel mogelijk zelf gebruik van moet maken", adviseert hij.

Het is nog niet bekend waar het nieuwe AI-centrum moet komen. Dat zal afhangen van de ruimte op het stroomnet, zegt het ministerie. Coöperatie SURF, een digitaal samenwerkingsverband van onderwijsinstellingen in Nederland dat al een supercomputer voor wetenschappelijke doeleinden beheert, zal ook de nieuwe AI-computer gaan beheren.

Hoe kunstmatige intelligentie zichzelf kapotmaakt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nóg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je überhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant