Overkomt het je zelf ook wel eens? Dat je een gesprek begint over een partij in het nieuws, of de koers van de coalitie... en dat je binnen een minuut weg bent van de partij, en uitgekomen bent bij de persoon van Rutte, Samsom, of een andere lijsttrekker? Natuurlijk: verkiezingen gaan over partijen en programma’s en de koers van het land. Maar ze gaan ook, en misschien wel steeds méér, over personen. 

Dat voelen partijen zelf ook - de focus zal deze campagne dan ook waarschijnlijk net zoveel - of meer - liggen op ‘Jesse’ en ‘Mark’ dan op hun programma. Om ook het imago van lijsttrekkers in beeld te krijgen, zijn we bij EenVandaag bezig met het opzetten van een speciale reeks peilingen. We willen de komende maanden blijven peilen of de blik van mensen op die leiders verandert. In hoeverre vinden we ze te vertrouwen, sympathiek, of vinden we dat ze voeling hebben met wat er speelt onder mensen in het land? En vooral, wanneer verandert dat?

Onze onderzoeken bevinden zich in de testfase, maar hieronder zie je al een eerste voorbeeld. We vroegen in een test-peiling in augustus aan ruim 20.000 deelnemers: ‘Als u [naam lijsttrekker] in drie woorden zou mogen omschrijven, welke woorden zouden dat dan zijn?’ We vroegen dat voor Rutte, Samsom, Wilders, Roemer, Klaver, Pechtold en Buma. We kregen vele tienduizenden antwoorden, die mensen zelf mochten bedenken en invullen. Hieronder ziet u wordclouds van de meest genoemde termen.

Let op: de clouds verklaren nog weinig en zeggen lang niet alles. Veel mensen vinden Roemer weliswaar een aardige man, maar dat betekent niet dat ze hem meteen als premier willen, of massaal op hem gaan stemmen. Wat we in de testfase al wel zien, is dat de imago’s van Rutte en Samsom minder ver uit elkaar staan dan hun partijen in de peilingen. En dat is vooral slecht nieuws voor Rutte. Hij ligt bij kiezers lastiger dan je zou verwachten op basis van de VVD-zetelstand. Het imago van de premier met een teflon-pantser, de man die alles krijgt weggelachen, dat lijkt verdwenen. De begrippen (on)betrouwbaarheid en (on)eerlijkheid achtervolgen hem: de gebroken verkiezingsbeloften en bijvoorbeeld het Oekraïne-referendum lagen kiezers in deze test in augustus nog vers in het geheugen. 

Bovenstaande is voor ons een aansporing om meer te weten te komen hoe kiezers denken over leiders van de partijen waarop zij overwegen te stemmen. Zetelpeilingen richten zich primair op de keuze voor een partij, op 15 maart. e belangrijkste keuze, maar wel een ‘eindstation'. Daartussenin ligt een maandenlange campagne, met de lijsttrekkers in een bepalende hoofdrol. We gaan nauwkeurig bijhouden hoe kiezers hun optreden inschatten en waarderen. 

Hieronder vindt u de wordclouds per politicus:

Alexander Pechtold

Sybrand Buma

Jesse Klaver

Geert Wilders

Emile Roemer

Mark Rutte

Diederik Samsom

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.