radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Demonstreren op 4 mei zou verboden moeten worden, vindt de grootste groep: 'Kies een van de andere 364 dagen'

Demonstreren op 4 mei zou verboden moeten worden, vindt de grootste groep: 'Kies een van de andere 364 dagen'
Bron: ANP

Een grote meerderheid vindt protest rondom de Dodenherdenking niet kunnen. De helft (51 procent) vindt zelfs dat het verboden zou moeten worden: "Het recht op demonstreren is belangrijk, maar ik vind het recht om te herdenken nog belangrijker."

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 29.000 leden van het Opiniepanel in aanloop naar de Dodenherdenking op 4 mei.

Protest tegen Gaza

Burgemeesters, als Femke Halsema van Amsterdam, zijn bang dat de oorlog in Gaza wordt aangegrepen om dodenherdenkingen te verstoren. De meeste deelnemers zouden dat zeer ongepast vinden: 9 op de 10 vinden het verstoren van de twee minuten stilte voor geen enkel doel gerechtvaardigd.

Ook protesten buiten de twee minuten stilte zouden bij de meesten slecht vallen. Driekwart vindt dat er op 4 mei helemaal niet tegen de oorlog in Gaza geprotesteerd moet worden.

Bekijk ook

Links-progressieve kiezers

Opvallend is dat veel links-progressieve kiezers daar anders over denken. Grote groepen kiezers van Partij voor de Dieren (53 procent), GL-PvdA (46 procent) en D66 (37 procent) vinden demonstraties tegen de oorlog in Gaza op 4 mei wél kunnen.

Niet tijdens de minuten stilte per se, maar daarbuiten moet er ruimte zijn om te protesteren, zeggen zij: "Ik vind dat er altijd gedemonstreerd kan worden, want het is een grondrecht. Maar de Dodenherdenking dient wel waardig en in stilte plaats te vinden."

Mag je demonstreren op 4 mei?

Kranslegging Bosma

Tot nu toe is er één demonstratie aangekondigd op 4 mei: op de Dam in Amsterdam, tegen het leggen van een krans door Tweede Kamervoorzitter en PVV'er Martin Bosma. De PVV zou volgens de organisator van het protest, de linkse activist Frank van der Linde, ingaan tegen de pijlers van de rechtsstaat en democratie. En dat zou niet passen bij het leggen van een krans tijdens de Dodenherdenking.

Van der Linde wil een stil protest organiseren, zonder toespraken, maar met bordjes waarop teksten staan als: 'Geen fascisten bij de Dodenherdenking'. De gemeente Amsterdam heeft besloten dat hij dat niet op de Dam mag doen, maar wel een stukje verderop.

'Bosma democratisch verkozen'

De meesten vinden dit protest niet kunnen. "Martin Bosma is een democratisch gekozen voorzitter, hij legt die krans uit die functie. Hij hoort dat te doen", vindt een deelnemer.

Kiezers van links tot rechts delen die mening: ook kiezers van bijvoorbeeld GroenLinks-PvdA, D66 en de Partij voor de Dieren staan in meerderheid niet achter het protest tegen de Kamervoorzitter op 4 mei.

Mag je op 4 mei tegen de volgende zaken demonstreren?
Tv-presentatie over demonstreren op 4 mei

Extra maatregelen op 4 mei

Op verschillende plekken worden extra maatregelen genomen om de Dodenherdenking rustig te laten verlopen. Op de Dam in Amsterdam, waar de Nationale Herdenking plaatsvindt, zijn bijvoorbeeld 10.000 bezoekers welkom in plaats van de gebruikelijke 20.000, en die bezoekers moeten zich vooraf aanmelden.

Ook mag er niet gedemonstreerd worden en is het dit jaar niet toegestaan vlaggen, borden of geluidsversterkers mee te nemen. Ook shirts met bijvoorbeeld de tekst 'Free Palestina' erop zijn niet toegestaan, omdat dat volgens de Amsterdamse burgemeester Halsema aanleiding kan zijn voor onrust of paniek.

'Triest dat het nodig is'

De meeste deelnemers (77 procent) begrijpen dat er maatregelen genomen worden, maar balen er wel van: "Onvoorstelbaar dat een groep blijkbaar zo agressief aandacht eist dat dit soort maatregelen nodig zijn." Ook herinneren veel mensen zich de 'Damschreeuwer' in 2010: "Toen raakten er veel mensen in paniek en daardoor zijn gewonden gevallen. Ik begrijp dat ze die onrust dit jaar willen voorkomen met deze maatregelen", legt iemand in het onderzoek uit.

Een deel (20 procent) snapt niet waarom er extra maatregelen getroffen worden. "Veel organisaties hebben expliciet aangekondigd dat ze niet gaan demonstreren op 4 mei, dus het lijkt mij onnodig om al die beperkingen op te leggen."

Bekijk ook

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 1 en 2 mei 2024. In totaal deden 28.887 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Belang 4 mei

De meeste mensen hechten veel waarde aan de Dodenherdenking op 4 mei: 9 op de 10 (89 procent) vinden het een belangrijk moment en zeggen twee minuten stil te zijn om 8 uur. "Op 4 mei herdenken wij de mensen die het mogelijk hebben gemaakt om in vrijheid te leven. Daar ben ik heel dankbaar voor en een dag in het jaar twee minuten stilte is wel het minste wat ik voor hen kan doen", vertelt een deelnemer.

Een klein deel, 7 procent, is niet stil om 8 uur. Zij zijn in het buitenland, of zeggen dat ze het vergeten, maar sommige deelnemers zijn uit principe niet stil: "We herdenken een oorlog zodat het nooit meer kan gebeuren. Maar doen niets wanneer er daadwerkelijk weer een genocide plaatsvindt. Daardoor voel ik me niet langer verbonden met deze Dodenherdenking."

Hoe bereidt Nederland zich voor op 'gespannen' Dodenherdenking?

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe deze school ouders voorlichting moest geven over de Week van de Lentekriebels: 'Vertrouwen was weg'

Hoe deze school ouders voorlichting moest geven over de Week van de Lentekriebels: 'Vertrouwen was weg'
Basisschool De Regenboog in Amsterdam geeft ouders voorlichting over de Week van de Lentekriebels
Bron: EenVandaag

Ieder jaar laait de discussie rondom de voorlichtingsweek Lentekriebels weer op. Uit onderzoek van stichting Rutgers blijkt de helft van de scholen weerstand van ouders ervaart. Daarom licht deze Amsterdamse basisschool nu ook ouders jaarlijks voor.

De Week van de Lentekriebels is een jaarlijks terugkerend fenomeen waar kinderen van de basisschool relationele en seksuele vorming ontvangen. Hoe voelt het om verliefd te zijn? Hoe werkt je lichaam en wat verandert er in de pubertijd? Deze en andere vragen worden beantwoord. Deze week wordt georganiseerd door kennis- en expertisecentrum Rutgers. Ze vieren dit jaar het 20-jarig bestaan van de week.

Week van de Lentekriebels

Basisschool De Regenboog uit Amsterdam doet er al 20 jaar aan mee. Directeur Josien Branbergen heeft de week zien veranderen. "20 jaar geleden was het een ontspannen week met heel veel energie. We openden de week met ballonnen op het schoolplein met ouders en kinderen samen."

Het was heel positief en leuk, herinnert Branbergen zich. "Ik heb het zien veranderen. Naar veel bedachtzamer ermee omgaan, preutser. Ouders die meer kritische vragen komen stellen. Leerkrachten die het spannender vinden."

Bekijk ook

Tegengeluid van Civitas Christiana

"Met natuurlijk een climax 2 jaar geleden, waarbij er heel veel misinformatie op ouders afkwam, wat heel veel onzekerheid heeft veroorzaakt."

Daarmee doelt Branbergen op de kritiek die Rutgers ontvangt van Civitas Christiana, een ultraconservatieve stichting. Zij voert elk jaar een campagne tegen de Week van Lentekriebels.

Rechtszaak vanwege 'leugens en laster'

Rutgers zelf vindt dat de stichting 'leugens en laster' verspreidt en sleept de stichting dit jaar voor de rechter. 2 jaar geleden werd de informatie van deze stichting veel gedeeld op social media, wat zorgde voor veel onrust onder ouders op basisschool De Regenboog.

Zo ook bij Naomi Brom. "Op social media kwamen echt de meest verschrikkelijke plaatjes langs en de meest verschrikkelijke verhalen. Ik merkte dat ik daar heel onrustig van werd."

Bekijk ook

'Dit is 'too much''

Zij wilde niet dat haar kinderen dit te zien zouden krijgen. "Ik dacht: dit is 'too much'." Ze belde naar school en zei tegen de directrice dat ze haar kinderen in de Week van de Lentekriebels thuis wilde houden.

De directeur besluit alle kritische ouders voor een gesprek op school uit te nodigen. Branbergen: "Ik denk dat we daar twintig ouders hadden zitten, wat natuurlijk dan toch een kleine groep is, maar een groep die veel onrust veroorzaakt, dus voor ons voelde het heel erg groot."

Beïnvloed door social media

De directrice merkte dat de ouders veel aannames deden op basis van berichten op social media. "Het vraagmoment was weg. 'Hey, ik lees dit, hoe zit dat? Doen jullie dat?'. Dus het vertrouwen dat we altijd met elkaar hadden was weg en dat voelde heel erg naar."

Maar in dat gesprek werd er voor Naomi veel duidelijk. "Ze lieten ons het lesmateriaal zien, de docenten waren erbij en vertelden: 'Wij kennen onze kinderen, wij kennen jullie.'"

Bekijk ook

'Het heeft me heel erg diep geraakt'

"En wat mij toen heel erg heeft geraakt was de emotie van een van de juffrouwen", gaat Naomi verder. "Zij gaf aan: 'Het raakt mij dat jullie wel je kinderen aan ons toevertrouwen, maar niet vertrouwen dat wij dit onderwijs op een juiste manier geven.'"

"Het heeft me heel erg diep geraakt", bevestigt leerkracht Yersika Magdalena. "Ik was er weken mee bezig, nam het mee naar huis. Het koste heel veel energie, want we moesten alles weerleggen en er waren mails. Het ging ook ten koste van de tijd die we aan de kinderen moeten geven met lesgeven, want we waren alleen maar daarmee bezig."

'We denken veel meer na'

De ophef kwam voor Magdalena ook ontzettend onverwacht: "We deden het al 18 jaar. Niemand heeft er ooit wat van gezegd." Daarom is de school ook na dat heftige jaar gewoon doorgegaan met de Week van Lentekriebels. "Het is wel allemaal goedgekomen, het vertrouwen is terug."

Toch merkt Branbergen dat de leerkrachten minder onbevangen de lessen geven. "Dat we veel meer nadenken: 'Wat kan ik wel zeggen? Wat kan ik niet zeggen? Ik wil niemand voor de borst stoten. Ik wil dat iedereen zich gehoord voelt op zijn eigen manier.' Dus we denken er veel harder over na dan 20 jaar geleden."

Bekijk ook

Geen foto's en filmmateriaal

Dat betekent dat sommige dingen zijn veranderd. "We doen nog steeds de inhoud zoals we 'm 20 jaar geleden ook deden. Want daar staan we voor", zegt de directeur stellig.

"Maar sommig beeldmateriaal gebruiken we niet meer omdat het te expliciet zou zijn. We hebben eigenlijk alleen nog maar getekend materiaal. We gebruiken geen foto's en filmmateriaal. Dat is echt een verandering."

'Zolang de inhoud maar overeind blijft'

Dat vindt de directeur jammer. "Maar wat voor mij het allerbelangrijkst blijft, is dat we de inhoud goed kunnen bespreken met kinderen. Dat kinderen goed voorgelicht deze maatschappij ingaan. En juist nu, dus aan de inhoud doen we geen concessies."

"En als dat betekent dat we in de vorm af en toe concessies moeten doen, vind ik dat heel naar. Maar zolang de inhoud maar overeind blijft", zegt directeur Branbergen tot slot.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Tweede Kamer wil niet wachten op minister, NSC en GroenLinks-PvdA komen zelf met plannen om WIA-fouten te herstellen

Tweede Kamer wil niet wachten op minister, NSC en GroenLinks-PvdA komen zelf met plannen om WIA-fouten te herstellen
Minister Van Hijum tijdens een debat in de Tweede Kamer over onjuiste berekeningen van WIA-uitkeringen door het UWV
Bron: ANP

De herstelactie voor fouten bij het UWV schiet tekort, vinden NSC en GroenLinks-PvdA. Beide partijen presenteren vandaag een uitgebreider plan om de problemen met arbeidsongeschiktheidsuitkeringen aan te pakken.

"De eerste stap is nu gezet, maar dat is voor mij echt onvoldoende", zegt NSC-Tweede Kamerlid Ilse Saris. "Mensen moeten krijgen waar ze recht op hebben. Dat betekent dat gemaakte fouten moeten worden hersteld."

Alle fouten herstellen

En dan niet alleen de administratieve fouten, benadrukt Saris. "Ook de sociaal-medische beoordelingen. Niet alleen over de periode 2020 tot 2024, maar ook fouten van daarvoor." Daarnaast moet volgens haar de schade die mensen hebben geleden, worden gecompenseerd.

De partij is dan ook van plan om deze uitbreiding bij de voorjaarsnota-onderhandelingen te bespreken met de andere coalitiepartijen. "Wij willen hier echt voor strijden." Om hoeveel mensen het gaat en hoeveel extra geld het kost om het plan te realiseren, is onduidelijk, zegt het NSC-Kamerlid.

info

Problemen bij het UWV

Sinds vorig jaar onderzoeken EenVandaag en het AD problemen bij het UWV. Het gaat onder andere om fouten bij de sociaal-medische beoordelingen en rekenfouten bij de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen.

De onthullingen leidden tot ingrijpen door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum (NSC). Hij was verrast door de berichtgeving en kondigde onderzoeken aan naar het functioneren van de uitkeringsinstantie. En een herstelactie voor gedupeerden.

Maar die herstelactie blijft beperkt. Alleen fouten bij daglonen bij de WIA tussen 2020 en 2024 worden meegenomen. Andere fouten, bijvoorbeeld bij medische beoordelingen of bij andere uitkeringen zoals de Wajong, worden niet bekeken en dus ook niet hersteld.

Snelle compensatie: 5.000 euro

"Wij willen dat mensen nu zo snel mogelijk zekerheid krijgen", zegt Kamerlid voor GroenLinks-PvdA Mariëtte Patijn. "Dat betekent dat er voor mensen die te weinig hebben gekregen een goede compensatieregeling moet komen."

Die compensatieregeling zou volgens haar uit een keuze moeten bestaan: het UWV rekent het hele dossier door, óf iemand kiest voor een snellere optie van 5.000 euro uitbetaling. "En mensen die juist te veel hebben gekregen, moeten de zekerheid hebben dat ze geen terugvordering krijgen."

'Mensen hebben er recht op'

En dat is niet het enige. Ook als iemands uitkering in de toekomst naar beneden wordt bijgesteld, moet volgens GroenLinks-PvdA rekening worden gehouden met de persoonlijke situatie. Daarnaast moeten mensen van voor 2020 aanspraak kunnen maken op de 5.000 euro als er fouten zijn gemaakt.

"Maar we moeten niet beloven dat we voor hen alles in detail gaan uitrekenen. Want dat lukt misschien helemaal niet", zegt Patijn. Wel moeten geconstateerde fouten in de periode van voor 2020 worden rechtgezet. "Dat gaat lang duren, maar mensen hebben er recht op."

Bekijk ook

Tienduizenden dossiers wachten nog

Met hun plannen pleiten NSC en GroenLinks-PvdA voor een bredere herstelactie die sneller én zorgvuldig wordt afgehandeld. Maar de minister en het UWV lieten eerder weten dat elke uitbreiding ten koste zou gaan van de reguliere werkzaamheden.

Voor de huidige herstelactie worden namelijk al zo'n 43.000 dossiers opnieuw bekeken door een speciaal opgericht team.

Heel veel extra dossiers

Vorige week bleek bovendien uit de bijlagen van een Kamerbrief dat er nog 8.000 dossiers bij zouden kunnen komen van arbeidsongeschikten van wie de uitkering is beëindigd of toegekend tussen 2020 en 2024.

Daarnaast zijn er nog 28.000 dossiers met vastgestelde fouten, bijvoorbeeld bij de indexering, die nog gecorrigeerd moeten worden, blijkt uit hetzelfde document.

Bekijk ook

'Werkdruk geen excuus'

Maar volgens NSC-Kamerlid Saris is de werkdruk bij het UWV geen excuus om mensen niet te helpen. "De overheid dient zich aan de wet te houden, mensen dienen zich aan de wet te houden en fouten moeten gewoon worden hersteld."

Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Patijn denkt dat haar plan uitvoerbaar is. "Wij denken dat het minder complex is, want je hoeft niet helemaal uit te gaan rekenen wat mensen krijgen. Dit komt in de plaats van wat het UWV nu aan het doen is. En mensen kunnen daardoor sneller geholpen worden en dus uit die onzekerheid komen."

Minister onder druk van eigen partij

De plannen van beide partijen kosten geld, mogelijk heel veel geld. De verantwoordelijk minister Van Hijum is zelf NSC'er en krijgt van zijn eigen partij een stevige opdracht mee. Hij moet op zoek naar het geld om de plannen uit te voeren, maar waar dat vandaan moet komen is onduidelijk.

Wat Saris betreft hoort het bij de gemaakte afspraken dat dit geregeld wordt. "Er moet heel veel gebeuren, maar in het regeerakkoord hebben we afgesproken dat wij het wel willen. En daar houd ik mijn regeringspartijen aan. Ook mijn minister."

De Tweede Kamer wil niet wachten op de minister, NSC en GroenLinks-PvdA komen zelf met WIA-herstelplannen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant