NSC verliest in een maand tijd 6 zetels. In de nieuwe peiling van EenVandaag en Verian heeft de partij nu 3 virtuele zetels. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen haalde NSC er nog 20. Verder zijn er weinig verschuivingen in de zetelpeiling.
Een groep voormalig Omtzigt-stemmers zou thuisblijven als er nu verkiezingen zouden zijn. Andere weggelopen NSC-stemmers zijn sinds de verkiezingen overgestapt naar de PVV en het CDA. En veel kiezers die nu nog wel op NSC zouden stemmen, zijn niet helemaal zeker van die keuze: 46 procent kiest voor NSC, maar overweegt ook andere partijen, vooral het CDA, de VVD en BBB zitten ook in het hoofd van de overgebleven NSC'ers.
Vertrouwen in Omtzigt gedaald
NSC was de afgelopen weken veelvuldig in het nieuws. Partijleider Pieter Omtzigt zit sinds half september tijdelijk ziek thuis met vermoeidheidsklachten en NSC kwam onder vuur te liggen vanwege de noodwet die het kabinet wil invoeren om de asielinstroom te beperken.
Het vertrouwen in Pieter Omtzigt is sinds de verkiezingen hard gekelderd. In december 2023, vlak na de Tweede Kamerverkiezingen, had 94 procent van de mensen die op NSC hadden gestemd, nog vertrouwen in Omtzigt als partijleider. Inmiddels is nog maar 45 procent van die NSC-kiezers positief, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel.
Partijleider of Kamerlid?
Veel kiezers vinden Omtzigt een integere en betrokken politicus met veel dossierkennis, maar in de maanden na de verkiezingen raakten ze teleurgesteld in hem. De politicus twijfelde volgens zijn eigen stemmers te veel, had moeite met het sluiten van compromissen en kon op verschillende momenten de spanning niet aan. "Daar hoef je geen psycholoog of psychiater voor te zijn", verklaart iemand die bij de verkiezingen op NSC stemde.
Over zijn kwaliteiten als Kamerlid zijn de meeste mensen wel te spreken. Ze noemen hem in die rol 'ijzersterk' en 'in zijn kracht'. Een grote groep kiezers (48 procent) wil daarom het liefst dat Omtzigt in de toekomst geen fractievoorzitter meer wordt, maar terugkomt als Kamerlid. "Dan heeft hij het minder druk en kan hij toch leveren op inhoud", licht een deelnemer toe.
Fractievoorzitter NSC
3 op de 10 (30 procent) van de mensen die op NSC hebben gestemd, zien wel het liefst dat Omtzigt terugkeert als fractievoorzitter. "Hij ís de partij", zegt iemand die nu op NSC zou stemmen. "Alleen hij kan dit tot een succes maken."
Omtzigt wordt nu vervangen door Nicolien van Vroonhoven, de nummer twee van de kieslijst. Ook over haar zijn NSC-stemmers verdeeld: 45 procent van de NSC-kiezers heeft redelijk tot veel vertrouwen in haar als fractievoorzitter, 43 procent heeft weinig tot geen vertrouwen.
Verdeeld over noodwet
Van Vroonhoven werd tijdens de Algemene Beschouwingen aangevallen omdat het kabinet, waar NSC onderdeel van uitmaakt, een noodwet wil invoeren om de asielinstroom te beperken. Wetten kunnen dan worden ingevoerd voordat de Eerste en Tweede Kamer ermee hebben ingestemd. Partijen vinden dat dit niet past bij NSC, omdat die partij zou staan voor goed bestuur. De Raad van State gaat er eerst een advies over uitbrengen.
Mensen die op NSC hebben gestemd, zijn verdeeld over de kwestie. Als de Raad van State negatief adviseert over de noodwet, kan het kabinet dat advies naast zich neerleggen. 44 procent van de NSC-stemmers vindt dat het kabinet dat dan ook moet doen, en de noodwet hoe dan ook moet doorvoeren. Een iets grotere groep, 50 procent, vindt juist dat het kabinet, als de Raad van State negatief adviseert, moet zoeken naar andere manieren om de asielinstroom in te perken.
Zetelpeiling
Verder verandert er weinig in de zetelpeiling van deze maand. De PVV blijft met 41 zetels met afstand de grootste partij. GroenLinks-PvdA volgt op enige afstand. De partij van Frans Timmermans staat, net als in augustus, op 27 zetels. Timmermans wordt door de leden van het Opiniepanel het meest genoemd als oppositieleider; mensen vinden hem 'betrokken' en 'op dreef'.
De VVD staat met 23 zetels op gelijke hoogte met vorige maand, en met de verkiezingen. Toen haalde de partij onder Dilan Yeşilgöz 24 zetels. Ook coalitiepartij BBB blijft, vergeleken met een maand geleden, stabiel. De partij staat nu op 7. Het CDA staat op 10 zetels, een verdubbeling van de 5 die de partij er bij de verkiezingen haalde. De winst is vooral toe te schrijven aan het optreden van partijleider Henri Bontenbal: vrijwel alle mensen die nu op het CDA willen stemmen of dat bij de verkiezingen hebben gedaan, hebben vertrouwen in hem als partijleider.
Over het onderzoek
De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Verian (voorheen Kantar Public) onder een representatieve steekproef van 1.607 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 20 tot en met 23 september 2024. Het onderzoek is gewogen op geslacht, opleidingsniveau, regionale spreiding, leeftijd, de grootte van het huishouden, stedelijkheid, culturele afkomst en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 2 zetels bij de grootste partijen en +/- 1 zetel bij kleine partijen.
Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden op 22 en 23 september 2024. Daaraan deden 21.531 mensen mee, onder wie 2.662 mensen die bij de verkiezingen op NSC hebben gestemd.
Nederlandse wensouders naar Portugal voor eiceldonatie, ook Inge (40) hoopt alsnog zwanger te worden: 'Mijn laatste optie'
1 op de 1.000 vrouwen komt in de overgang voor hun 30ste. Veel van deze vrouwen kunnen geen kind meer krijgen op een natuurlijk manier. De enige kans op een zwangerschap is dan nog eiceldonatie.
In Nederland zijn er weinig vrouwen die een eicel doneren. Dat heeft meerdere redenen: zo is eiceldonatie een pittige ingreep en er is weinig over bekend in Nederland. Ook wordt aangeraden dat een donor zelf al een kind heeft, of geen kinderwens heeft. De wachtrij in Nederland voor een gedoneerde eicel is lang: het duurt als wensouder vaak jaren voor je aan de beurt bent.
'Normaal in Portugal'
Al die redenen leiden ertoe dat wensouders hun toevlucht zoeken in het buitenland. Een populair land is Portugal, vertelt directeur van een fertiliteitskliniek in Porto, Vladimiro Silva.
"We hebben geen wachtlijst voor Nederlandse vrouwen die hier komen." Hoe dat komt? Omdat eiceldonatie in Portugal normaal is, volgens de directeur. "In Portugal is het iets waar je heel trots op bent, om eiceldonor te zijn. Veel vrouwen delen online hun ervaringen."
Geen anonieme donatie
Een van de wensouders die naar Portugal uitweek voor eiceldonatie is Inge Brouwer. Zij zag in Nederland geen medische oplossing voor haar toestand en besloot het daarom buiten de landsgrenzen te zoeken.
"Portugal heeft vergelijkbare wetgeving zoals hier in Nederland, zo werken ze met bekende donoren", vertelt Inge. Dat is belangrijk voor haar, "want dan kan mijn kind later altijd contact opnemen met de vrouwelijke donor als hij of zij dat wil."
'Hoe vervul ik deze hartenwens?'
Zelf kreeg Inge 2 jaar geleden op 38-jarige leeftijd de diagnose POI: vervroegde overgang. "Ik was in totale shock. Ik had er rekening mee gehouden dat het best een tijdje kon duren tot ik zwanger zou zijn, maar geen enkel moment dat het nooit zou kunnen." Het eerste wat door haar hoofd ging was: hoe word ik moeder? "Hoe vervul ik deze hartenwens?"
Inge onderzocht eerst wat haar mogelijkheden in Nederland waren. "Maar daar was ik heel snel klaar. Ik heb nog gekeken naar een eiceldonor in eigen kring, mijn zus bijvoorbeeld, maar zij was toen al te oud."
'Bij anderen komt het aanwaaien'
Op een gegeven moment hoorde ze van de mogelijkheden in Portugal. "Dat voelde als een heel logische stap." De eicel is Portugees, het zaad komt van haar eigen partner. In mei bezocht het stel de kliniek in Portugal. Onlangs hoorde ze dat een aantal eicellen succesvol is bevrucht. De eerste embryo wordt binnenkort naar Nederland gebracht en in Inge geplaatst.
"Ik voel me daar heel dankbaar over, maar tegelijkertijd vind ik het ook vaak moeilijk om dankbaar te zijn voor iets waarin ik zo word tegengewerkt en wat zo moeizaam gaat." En, voegt ze toe: "Terwijl het bij andere mensen zo aan komt waaien." Inge hoopt dat de plaatsing goed gaat en dat ze binnenkort zwanger is. Het is haar laatste optie. "Als het niet lukt, moet ik rouwen. Dit is het eindstadium."