Helft NSC-kiezers vindt het slechte zaak dat Omtzigt nu niet verder wil onderhandelen in formatie: 'Grote teleurstelling'

37 procent van de mensen die in november op de partij van Pieter Omtzigt hebben gestemd staat wel achter de keuze van de partijleider, 16 procent weet het niet. Dat blijkt uit onderzoek onder 23.000 leden van het Opiniepanel, dat is gehouden nadat NSC gisteravond bekendmaakte te stoppen met de onderhandelingen.

Financiële tegenvallers

NSC wil niet verder praten vanwege financiële tegenvallers die pas op het laatste moment bij de formerende partijen bekend zouden zijn geworden. De partij zegt geen 'loze beloftes' te willen doen 'die de komende kabinetsperiode niet waargemaakt kunnen worden'. Volgens NSC was de financiële situatie al langer bekend bij informateur Ronald Plasterk.

Plasterk brengt aankomende maandag verslag uit van de onderhandelingen tot nu toe. NSC wacht het verslag van de informateur af en wil wel 'constructief' meewerken aan een ander kabinet, bijvoorbeeld een minderheidskabinet of een ander soort kabinet met brede steun in de Tweede Kamer.

'Politiek niet alleen voor de leuke dingen'

Deze uitleg overtuigt veel kiezers dus niet van de beslissing om niet in een meerderheidskabinet te stappen. Ondanks bekende twijfels bij partijleider Omtzigt, willen de meeste van zijn kiezers al sinds de verkiezingen dat de partij meedoet aan een meerderheidskabinet met de PVV.

Stemmers vinden het daarom jammer dat de partij dat nu niet wil, en met de verkiezingsuitslag in het achterhoofd begrijpen velen het ook niet. "Politiek is niet alleen leuke dingen doen", zegt een panellid dat NSC heeft gestemd. "De kiezers hebben gekozen voor een rechtse regering. Heb daar respect voor!"

Vertrouwen in Omtzigt daalt

De situatie straalt ook op Omtzigt persoonlijk af. Sommige van zijn eigen kiezers noemen hem nu een 'twijfelaar' of hebben het gevoel dat hij geen verantwoordelijkheid wil nemen, en dat neemt een deel hem kwalijk. Vlak na de verkiezingen had nog 94 procent van de NSC-kiezers vertrouwen in Omtzigt als partijleider, nu is dat gezakt naar 75 procent.

Een stemmer verklaart: "Ik had van Omtzigt meer verwacht. Hij heeft in wezen de formatie wekenlang opgehouden. Hier kan ik geen begrip meer voor opbrengen."

Meerderheidskabinet nog steeds populair

NSC wil niet deelnemen aan een meerderheidskabinet met de PVV, VVD en BBB, maar de partij heeft dus gezegd wel 'constructief' mee te willen werken aan een ander soort kabinet, bijvoorbeeld een minderheidskabinet of een ander kabinet met brede steun in de Tweede Kamer.

Kiezers van verschillende partijen staan niet te springen om zo'n variant, waarbij de Tweede Kamer meer zeggenschap krijgt. Als zij mogen kiezen, zien zes op de tien (60 procent) het liefst dat er een meerderheidskabinet komt. Mensen die PVV, VVD en BBB hebben gestemd - de partijen die tot nu toe aan de onderhandelingstafel zaten - lopen daarin voorop. Zij vrezen dat hun partij minder invloed heeft als er een kabinet wordt gevormd waarbij de Tweede Kamer meer zeggenschap heeft.

'Gedoe en compromissen'

Veel mensen vrezen bovendien dat besluitvorming bij een minderheidskabinet of een extraparlementair kabinet trager verloopt. "Liever een meerderheidskabinet, anders wordt het constant bij ieder onderwerp gedoe en compromissen sluiten", zegt een VVD-stemmer.

Ook onder NSC-stemmers is een meerderheidskabinet de meest geliefde (49 procent) optie. Maar een extraparlementair kabinet, dat Omtzigt dus als optie ziet, is onder die groep kiezers ook relatief populair (35 procent).

Vertrouwen in Plasterk als informateur?

Omtzigt verwijt Plasterk dat hij informatie te laat heeft gedeeld met de partijen aan de onderhandelingstafel, maar de meeste mensen hebben nog altijd vertrouwen in hem als informateur. 59 procent vindt dat hij het goed doet. Ze zien hem als een verbinder die boven de partijen staat.

Ook de meeste NSC-kiezers (66 procent) kijken nog positief naar Plasterk. Zij waarderen zijn inzet en hebben het gevoel dat hij open staat voor veel soorten kabinetten. Maar, zegt een stemmer wel: 'als hij informatie inderdaad te laat heeft verstrekt, dan is zijn beurt voorbij'.