GroenLinks-PvdA en PVV verliezen in eerste zetelpeiling na verkiezingen, D66 duidelijk de grootste

Zowel bij linkse als bij rechtse partijen zetten de trends van de laatste dagen voor de verkiezingen daarmee door. Dat blijkt uit de nieuwste zetelpeiling van EenVandaag, uitgevoerd door onderzoeksbureau Verian.

D66 in peiling de grootste

Mensen die de afgelopen paar weken zijn afgehaakt bij GroenLinks-PvdA stappen grotendeels over naar D66. Die partij staat in de peiling op 31 zetels en is daarmee virtueel duidelijk de grootste partij. D66 trekt, net als bij de verkiezingen, nog steeds kiezers aan vanwege de 'positieve energie' van partijleider Rob Jetten en vanwege de plannen, waarvan sommige kiezers zelf zeggen dat ze die nu beter kennen.

Ook zijn sommige weggelopen GroenLinks-PvdA-kiezers teleurgesteld door het vertrek van Frans Timmermans als partijleider. "Ik heb nu spijt omdat de persoon op wie ik gestemd heb en in wie ik vertrouwen had er de brui aan heeft gegeven", zegt een stemmer in het Opiniepanel.

FVD op 10 zetels

Ook aan de rechterkant zijn verschuivingen. De PVV verliest een groep kiezers ter waarde van 4 zetels. Het grootste deel van hen zou nu voor Forum voor Democratie kiezen. Die partij kreeg bij de verkiezingen 7 zetels en komt in de peiling op 10.

Vooral lijsttrekker Lidewij de Vos trekt kiezers aan. Kiezers vinden haar een 'aanwinst' voor FVD die goed kan verwoorden wat zij belangrijk vinden, vooral als het gaat over migratie.

VVD en CDA op 20

Bij de andere partijen gebeurt minder. Het CDA, dat nu met D66 aan het praten is over een nieuw kabinet, staat op 20 zetels (+2). Ook de VVD, die niet aan de onderhandelingstafel zit, staat op 20 (-2).

JA21 blijft stabiel op 9. De rest van de partijen staat tussen de 1 en 4 zetels.

Rechtse stemmers niet positief over formatie

Omdat de VVD in deze fase niet mee onderhandelt, is slechts een kwart (24 procent) van de VVD-kiezers nu positief over de formatie. Zij hadden liever gezien dat de VVD in deze fase ook zou meepraten over een nieuw kabinet. Een deel vreest dat de huidige stap, waarin D66 en CDA samen een eerste inhoudelijk plan maken, vertragend werkt. Ook zijn ze bang dat een echt rechts kabinet er niet in zit.

Ook andere rechtse kiezers zijn ronduit negatief over de formatie tot nu toe. (Bijna) geen enkele PVV (1 procent) en Forum voor Democratie-stemmer (0 procent) vindt dat het nu goed gaat. Veel van hen snappen niet dat de PVV bij voorbaat wordt uitgesloten terwijl die partij evenveel zetels heeft als D66.

'Bumor'

Dat de VVD even niet meepraat, zorgt ervoor dat niet alleen D66- (73 procent) en CDA-stemmers (63 procent), maar ook de meeste GroenLinks-PvdA-stemmers (61 procent) juist positief zijn over de gang van zaken. Ze zijn blij dat de Dilan Yeşilgöz, die niet met GroenLinks PvdA in een kabinet wil, nu aan de zijlijn staat, en hopen dat dat de kans op een progressief kabinet met GroenLinks-PvdA groter maakt.

Een meerderheid (60 procent) heeft er in elk geval vertrouwen in dat informateur Sybrand Buma de onderhandelingen goed zal begeleiden. Hij wordt omschreven als een ervaren en integer politicus met gevoel voor humor. "Iemand met 'bumor' is altijd te vertrouwen", aldus een GroenLinks-PvdA-stemmer.

Vertrouwen politiek stijgt wat

Het zijn ook vooral de kiezers die positief zijn over de formatie, die nu vertrouwen hebben in de landelijke politiek. Dat vertrouwen bereikte rond Prinsjesdag in september een dieptepunt: toen had 15 procent vertrouwen in de politiek. Nu stijgt dat naar 25 procent.

Het vertrouwen blijft wel fragiel: nog altijd heeft slechts 1 procent 'veel vertrouwen', de rest heeft enigszins vertrouwen in Den Haag.