De Groningse plaats Zeerijp is maandagmiddag opgeschrikt door een aardbeving met de kracht van 3.4 op de schaal van Richter. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) kwalificeert de aardbeving als "zwaar". Het is de hevigste aardbeving ooit sinds 2012.

Volgens een woordvoerder van het KNMI is de beving door veel burgers gevoeld. 'Zelfs tot in de stad Groningen." Aardbevingen zijn meestal voelbaar vanaf 2.5 op de schaal van Richter. De aardbeving in 2012 had een kracht van 3.6. In 2006 werd in het gebied een aardbeving gemeten van 3.5.

Geen grote calamiteiten

De regionale omroep RTV Noord meldt dat het de zesde aardbeving is met Zeerijp als epicentrum in iets meer dan een maand tijd. Ook in december was het vijf keer raak. Vooralsnog heeft de beving niet tot grote calamiteiten of gewonden geleid, laten de politie en de brandweer weten. Er waren een half uur na de beving geen meldingen binnengekomen van grote instortingen, beknellingen, gewonden of botsingen. "Maar ook wij zijn nog bezig om te kijken wat de gevolgen zijn geweest", aldus een woordvoerder van de politie.

Het is nog niet bekend hoe groot de schade is. Wel is de beving in vrijwel de hele provincie gevoeld. Inwoners met schade kunnen dit melden bij het Centrum Veilig Wonen. Tegen RTV Noord meldt het CVW dat de telefoon roodgloeiend staat. Een woordvoerder denkt dat het zeker om tientallen meldingen gaat. Door de grote drukte is ook het gemeentehuis van Loppersum opengesteld voor mensen met schade.

Gaswinning

De bevingen in Groningen worden toegeschreven aan de gaswinning in de regio. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) kreeg in 1963 een concessie om gas uit de bodem te halen. Tot 2015 is in totaal 2115 miljard Nm3 (de inhoudsmaat voor aardgas) aan het Groningenveld onttrokken. De gaswinning in Groningen is sinds 2014 flink teruggeschroefd, vooral om het risico op aardbevingen te verkleinen.

Tweede Kamerleden roepen minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) op om de gaswinning verder af te bouwen. "Woensdag is de minister in Groningen. Een goed moment om ons eens haarfijn uit te leggen hoe hij de gaswinning rap naar beneden gaat brengen", aldus provinciebestuurder Eelco Eikenaar (SP). "Met de zwaarste aardbeving in vijf jaar is vandaag wederom aangetoond dat de gaswinning nu omlaag moet'', stelt SP-Kamerlid Sandra Beckerman. Ze wil zelfs dat de Tweede Kamer eerder terugkomt van reces om de kwestie te bespreken. "De Tweede Kamer moet nu terugkomen van het reces. Nog langer wachten is te gevaarlijk.''

Momenteel wordt er per jaar nog ruim 20 miljard kubieke meter gas uit de Groningse bodem gehaald. In het regeerakkoord is afgesproken de gaswinning de komende jaren te verlagen met zo'n 1,5 miljard kubieke meter, maar dat gaat veel partijen niet ver genoeg. In het gebied in Noordoost-Groningen wonen circa 150.000 mensen. Tegen de gaswinning is veel verzet. Groningers voelen zich onveilig door de bevingen. 

Duizend bevingen

Sinds de jaren zestig wordt in Noord-Nederland aardgas uit de bodem gewonnen. Volgens het KNMI is gaswinning de oorzaak van nagenoeg alle aardbevingen in het noordelijke deel van het land. De eerste aardbeving vond plaats vlakbij Assen op 26 december 1986. Sindsdien zijn in totaal duizend aardbevingen in Noord-Nederland geregistreerd. Vier waren groter dan 3 en 117 hadden een kracht tussen de 2.0 en 3.0. De zwaarste aardbeving die in Nederland tot nu toe gemeten is, was in 1992 in Roermond. Die beving, niet veroorzaakt door gaswinning, had een kracht van 5.8.

Veel inwoners in Groningen delen via Twitter hun ervaringen. "Net een gigantische aardbeving in de buurt van Loppersum", schrijft Ingrid Verbeek. "Het voelde zwaarder dan Huizinge in 2012. Er was een harde klap en het huis stond van boven tot onder te trillen en te kraken met nabevingen. Rotgeschrokken!" Volgens Martin Pijlman was de beving ook goed voelbaar in het Groningse Winsum. "Niet eerder zo heftig gevoeld”, zegt hij op Twitter. Ook elders in de provincie reageerden bewoners geschrokken door de zware beving. Meldingen komen vanuit Appingedam tot de stad Groningen.

Want hoewel Zeerijp op zo’n 20 kilometer van de stad ligt, was de beving daar ook opvallend goed voelbaar. 'Mijn hele bureau schudt hier van links naar rechts”, schrijft Roelard Smit vanuit zijn kantoor aan de Sontweg in de stad. 

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.

Na de afgelaste verkiezingscampagne van vorig jaar wegens corruptie, manipulatie en mogelijk Russische inmenging, gaan de Roemenen morgen opnieuw naar de stembus. "Ik maak me zorgen over de toekomst van mijn land. Mensen zijn makkelijk te manipuleren."

"Niet iedereen heeft door hoe belangrijk deze verkiezingen zijn voor ons land", zegt de 22-jarige Lavinia Duman. "De internationale banden, economie en democratie staan onder druk. Ik maak me grote zorgen; mensen in mijn land zijn makkelijk te manipuleren."

Verkiezingen afgelast wegens misleiding

Afgelopen jaar werden de verkiezingen in Roemenië afgelast nadat de radicaal-rechtse politicus Calin Georgescu tot ieders verrassing de eerste verkiezingsronde won. Volgens het Constitutionele hof was er sprake van corruptie en manipulatie. Zo zou de pro-Russische politicus geprofiteerd hebben van een wijdverspreide campagne op TikTok.

"Iedereen was in shock dat Georgescu de eerste ronde had gewonnen", vertelt Lavinia, die sinds 2021 studeert aan de Universiteit van Amsterdam. "Mensen kenden hem alleen via TikTok, niemand wist hoe hij er uitzag. Op de app plaatsten mensen hoe geweldig hij was, en dat hij zou zorgen voor verandering. Ik ben nog nooit zo bang geweest voor de toekomst van mijn land. Het was één grote manipulatie."

Populaire vanwege armoede

De reden dat de radicaal-rechtse Georgescu populair is in Roemenië, heeft volgens Lavinia te maken met financiële problemen. "Veel mensen leven in armoede, zijn laag geschoold en hebben moeite eten op de tafel te krijgen", vertelt Lavinia. "Mensen zijn klaar met rijke politici en willen wat anders. Georgescu vulde dit gat."

"Georgescu wilde uit de Europese Unie stappen en nauwere banden aangaan met Rusland, en beloofde dat daardoor alles beter zou worden. Volgens hem zou Rusland ons kunnen 'redden'", vertelt Lavinia. "Door jarenlange corruptie, kunnen mensen in Roemenië niet juist van het onjuist onderscheiden. Men geloofde hem."

Radicaal-rechts opnieuw op de loer

In de aankomende verkiezingen is Georgescu uitgesloten van deelname, vanwege het overtreden van de democratische regels. Desondanks ligt de ruk naar extreem-rechts opnieuw op de loer. Politicus George Simion staat op de eerste plek in de peilingen.

"Simion is minder extreem dan Georgescu, maar ook hij streeft naar een conservatief beleid. Simion is tegen abortus, wil de Europese Unie verlaten en streeft naar hechtere banden met Rusland. Het zou het slechtste scenario zijn als Simion wint", gaat de student verder. "Ik wil er niet over nadenken."

Extra maatregelen

Campagnevoering via TikTok is in Roemenië van groot belang. Zo telt de Chinese app 9 miljoen gebruikers, in een land met 19 miljoen inwoners. Volgens strategisch analist bij The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) Laura Jasper telt dit zwaar, gezien maar 30 procent van de inwoners de traditionele nieuwsoutlets vertrouwt.

Om tijdens de verkiezingen desinformatie te bestrijden zijn extra maatregelen genomen. De app heeft, onder leiding van de Europese Commissie, al meer dan 27.000 nepaccounts verwijderd. Ook zijn extra mensen aangenomen om de content te controleren. Toch blijft campagnevoering via TikTok populair, ziet ook Lavinia.

Invloed TikTok

"In deze TikTok zegt politicus Simion dat mensen niet naar de pers moeten luisteren en dat de pers onbetrouwbaar is", zegt de student, terwijl ze op haar iPad door TikTok scrollt. "Ook zegt Simion dat hij er alles aan doet om Georgescu terug aan de macht te krijgen, aangezien hij de échte winnaar is van de verkiezingen. Maar dat klopt niet."

Volgens de 22-jarige student is deze manier van campagnevoeren effectief. "Mensen in Roemenië zijn boos dat ze opnieuw naar de stembus moeten", zegt Lavinia. "Ook is er veel onduidelijkheid. Simion speelt hier handig op in."

Hoop voor Roemenië

Maar toch heeft de Roemeense student hoop. "Roemenië is een prachtig land en heeft veel potentie", vertelt ze trots. "Ik ben blij dat er nieuwe verkiezingen zijn, en dat er een goede kanshebber is. Nicuşor Dan pleit voor democratie en een Europees beleid."

Toch sluit Lavinia niet uit ooit het heft in eigen handen te nemen. "Vanwege deze chaos wil ik zelf de politiek in. Ik denk dat ik het beter kan", zegt Lavinia tot slot. "In plaats van de corrupte politici die Roemenië alleen maar schade aanrichten."