Zusje van Floor kreeg euthanasie na lang psychisch lijden: 'Waar staat dat iedereen 80 moet worden?'

Na een jarenlang gevecht met het leven kreeg Jozien afgelopen najaar euthanasie. "Wat is de meerwaarde van een lang leven als het leven niet fijn is?" vraagt haar zus Floor. "Euthanasie is bij psychisch lijden voor sommige mensen het beste wat er is."

Op 31 oktober 2022 kreeg Jozien euthanasie, ze was 30 jaar. Dat moest ze in het ziekenhuis doen, omdat ze donor was. "Ze heeft zes organen gedoneerd, ik was zo trots op haar", vertelt haar zus Floor 3 maanden later.

Zo lang mogelijk weg zijn

Al vanaf de puberteit worstelde Jozien met het leven. "Ze was depressief, had een eetstoornis, PTSS, stemmingswisselingen. Ze heeft vaak in het ziekenhuis gelegen met een overdosis", vertelt Floor.

"Niet altijd omdat ze dood wilde, maar ze zei dan: 'Ik wilde zo lang mogelijk weg zijn'. We waren altijd bang om een telefoontje te krijgen met de mededeling dat ze er niet meer was."

'Ik wist dat ze worstelde'

Jozien is het jongste zusje van Floor. "Ze was gevoelig, verlegen, ging vaak achter de benen van mijn moeder staan", vertelt ze. "Ze was heel muzikaal, kon goed zingen, speelde dwarsfluit. En ze was heel zorgzaam, ik kreeg altijd als eerste een kaartje van haar als ik jarig of ziek was."

"Het was voor mij geen nieuws dat ze tegen haar behandelend arts de wens had uitgesproken euthanasie te krijgen. Ik wist dat ze worstelde. Maar ik stond er nog niet echt bij stil dat ze er dan niet meer zou zijn."

Lang traject

Toen Jozien had aangegeven euthanasie te willen, werd haar ook gezegd dat dat een lang traject zou worden. Ze vroeg zich af of ze dat wel zou redden. "Voor iemand die zich elke dag suïcidaal voelt, lijkt dat een eeuwigheid", legt Floor uit. "De escape was in zicht, maar ze moest nog wel iedere dag zien door te komen."

Jozien volgde nog een aantal behandelingen en kreeg nieuwe medicijnen. "Als je het euthanasietraject ingaat, ga je een lijstje af: wat heb je al geprobeerd en wat kun je nog proberen?"

Meerwaarde van lang leven?

Floor hoopte ergens dat haar zusje toch een behandeling vond die haar wel kon helpen. "Maar door al die behandelingen werd ze een soort zombie, met steeds weer nieuwe medicijnen. Iemand raakt de connectie met het gezonde leven kwijt, er bleef steeds minder van haar over."

"Je gaat je afvragen: is het niet gewoon beter voor haar? En wat is de meerwaarde van een lang leven als het leven niet fijn is? Waar staat dat iedereen 80 moet worden? Misschien is het voor haar klaar bij 30. Ze wilde gewoon gehoord worden. Ze zei ook: 'Ik trek het niet meer, ik ben moe, ik wil niet meer'."

Voor de zekerheid vragen

Vlak voor de datum van haar euthanasie wilde Floor nog één keer van Jozien horen dat dit echt was wat ze wilde. Tijdens het hardlopen vroeg ze zich ineens af: 'Heb ik het wel vaak genoeg gevraagd?'."

"Ik heb haar gebeld en zei: wil je vertellen dat dit is wat je wil, ik moet het van jou horen, anders kan ik het niet accepteren. En toen vertelde Jozien heel rustig dat dit is wat ze wilde."

Ontspannen

Floor vertelt: "Ik heb tijd gehad om aan het idee te wennen. Een half jaar geleden werd het concreet en hebben we er veel over gesproken. Het wordt erin gemasseerd. De rouw begon zo al een beetje voor ze overleed."

Op de dag van haar euthanasie gingen Floor, Jozien en een vriend van Jozien samen naar het ziekenhuis. "Ik was zelf een hoopje ellende, Jozien zat er heel ontspannen bij en heeft mij getroost."

Slinger opgehangen

Ze hadden een aantal spullen van thuis meegenomen, zoals een lamp die altijd naast haar bed stond en een slinger om op te hangen. "Zwarte humor had ze wel", zegt Floor.

Toen Jozien in slaap werd gebracht hield haar oudere zus haar hand vast. "Ze is om 12.22 uur heel rustig ingeslapen. Ik heb alleen maar staan huilen."

Roze kist met vlinders

Omdat Jozien wist dat ze doodging, heeft ze haar uitvaart voor een groot gedeelte zelf kunnen regelen. Zo had ze zelf de muziek uitgekozen. "En de kist heb ik roze geschilderd met vlinders, het zag er heel 'Jozienerig' uit." Afgelopen week is de as van haar zusje uitgestrooid en hebben ze samen met familie en vrienden een boom geplant.

Dat haar zusje de mogelijkheid had om voor euthanasie te kiezen en niet zelf uit het leven is gestapt, zorgde voor rust bij Floor. "Je ergste nachtmerrie is dat ze dit alleen had moeten doen, dat idee zou ik 100 keer ondraaglijker dan hoe het nu gegaan is", zegt ze. "Euthanasie is bij psychisch lijden voor sommige mensen het beste wat er is, het beste van het slechtste."