Hoewel het dagelijks leven in Litouwen doorgaat, is ook daar de spanning van een oorlog steeds meer voelbaar. Op straat reageren mensen ontzet over Poetins aanval op Oekraïne. "We houden overal rekening mee, het kan ook hier gebeuren."
Litouwen, net als Estland en Letland onderdeel van de Baltische staten, is met 30 jaar nog maar relatief kort een onafhankelijke staat. 'Zijn wij na Oekraïne de volgende?' lijken veel inwoners van het land te vrezen.
'We moeten oorlog stoppen'
De Litouwse politiek analist Vytis Jurkonis noemt het 'terrifying' wat er in Oekraïne gebeurt. Hij kijkt met veel bewondering naar het voortdurende verzet van de Oekraïners tegen het leger van Poetin. "De vraag is: hoe kunnen wij als Europese landen helpen? De internationale orde moet immers bewaard blijven."
Want, nu Poetin dreigt met nucleaire wapens is de oorlog in Oekraïne véél meer dan een regionale oorlog, waarschuwt Jurkonis. "Dan maakt het echt niet uit waar je woont in Europa."
'Europa had eerder moeten ingrijpen'
"Deze oorlog komt niet uit de lucht vallen", zegt Jurkonis. "We hadden in 2008 de oorlog in Georgië, vervolgens de annexatie van de Krim en vele cyberaanvallen door de Russische overheid. Europa had veel eerder kunnen ingrijpen." Maar van sancties wilden de meeste Europese landen tot voor kort weinig weten.
"We profiteerden van Russisch vastgoed in onze steden, van de rijke oligarchen met hun villa's: we zijn lui en hebberig geweest en daar betaalt Oekraïne nu de prijs voor." De Swift-sancties zijn een goede eerste stap, vindt Jurkonis, maar er moet volgens hem veel meer gebeuren. "Europa moet voorkomen dat ze in de toekomst nog fout geld aanneemt van het Kremlin."
Worst case scenario
Of de politiek analist, net als veel landgenoten, op oorlog rekent in zijn thuisland? "Litouwen moet zich in elk geval voorbereiden. Het worst case scenario is een soortgelijke oorlog als die in 2008 tussen Georgië, Rusland, Zuid-Ossetië en Abchazië."
De NAVO, waar ook Litouwen lid van is, mag de oorlog niet laten voortduren, zegt Jurkonis. "De onderhandelingen met Rusland moeten slimmer, harder. De agressor moet niet aangemoedigd worden door onze besluiteloosheid."
Europese saamhorigheid
Defensieminister Arvydas Anusauskas van Litouwen lijkt positiever gestemd dan de gemiddelde inwoner van zijn land. Hij vertrouwt op de huidige Europese saamhorigheid wat sancties en het leveren van wapens betreft. "Dat is de enige manier waarop Poetin gestopt kan worden."
"Ik voel me in elk geval beter dan op 24 februari, toen Poetin Oekraïne binnenviel. Op dat moment was namelijk nog niet duidelijk in hoeverre Europa zich solidair zou opstellen met Oekraïne. Bij de start van de oorlog waren er maar zes Europese landen die beslisten wapens te sturen. Terwijl Oekraïne inmiddels naar eigen zeggen 'de meeste militaire hulp ooit' heeft ontvangen."
'Zonder EU en NAVO niet veilig'
De NAVO, die sinds 2017 onder leiding van Duitsland een troepenmacht heeft gevestigd in Litouwen, heeft toegezegd meer mankracht naar Litouwen te sturen. Zo vertrekken er in elk geval zeventig extra Nederlanders naar het land en ook Noorwegen heeft 44 extra militairen toegezegd.
Anusauskas waardeert de solidariteit van de EU en de NAVO met Litouwen. "Voor ons betekent dit dat het de goede keuze is geweest om lid te worden van deze organisaties. De lidmaatschappen helpen ons om te gaan met de problemen rond veiligheid. Zonder zouden wij niet veilig zijn op dit moment."
Nucleaire dreiging
Hoe serieus de nucleaire dreiging vanuit Poetin is, volgens Anusauskas? "Hij intimideert het Westen. Nucleaire wapens zijn altijd in staat van paraatheid, de vraag is of ze gebruikt worden of niet."
"Stel dat Poetin ze echt zal gebruiken, dan creëert hij daarmee een hele nieuwe werkelijkheid, die hij zichzelf nu ook niet kan voorstellen."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
