Zijn geronselde tieners verantwoordelijk voor explosies Rotterdam? 'Eerder de fout gemaakt om ons op verkeerde groep te richten'

Wie er achter de explosies in Rotterdam zit, blijft gissen. De beschuldigende vinger gaat vooral naar tieners die door drugscriminelen worden geronseld om de bommen neer te leggen. Criminoloog Jeroen van den Broek heeft daar moeite mee.

Het is de afgelopen weken bijna elke dag raak met explosies in Rotterdam. Dit jaar zijn er al ruim vijftig explosies geweest, meer dan in heel 2022. Zitten daar vooral kwetsbare tieners achter? "We moeten ons niet op de verkeerde groep richten", zegt criminoloog Jeroen van den Broek van de Erasmus Universiteit.

Eerdere fouten

Hij wil daarmee niet zeggen dat jongeren nooit verantwoordelijk zijn voor de explosies. "Ik deel de zorgen, die hebben we allemaal." Maar hij wijst op eerdere fouten bij soortgelijke situaties.

"We hebben in het verleden vaker de fout gemaakt door te zeggen dat bijvoorbeeld liquidaties gebeurden door kwetsbare jongeren. Die zijn makkelijk te ronselen", zegt de criminoloog over de gedachten toen. Uit analyses later bleek wat anders.

Goed onderzoek

"Het bleek een veel heterogenere groep te zijn", zegt hij over de verantwoordelijken. Waarmee hij wil aangeven dat er eerst goed onderzoek gedaan moet worden naar de explosies die de Maasstad de laatste weken teisteren.

"Natuurlijk is het zorgelijk dat er tieners tussen zitten en 14- of 15-jarigen worden opgepakt hiervoor. Maar we moeten niet de hele groep zo wegzetten."

Bekijk ook

• 

  Zien we meer jongeren in georganiseerde misdaad dan vroeger? En 4 andere vragen na uitspraak over liquidatie Amstelveen

  • 16-12-2022

Groep missen

Hij vindt dat een probleem, omdat daarmee het gevaar ontstaat dat instanties zich te veel op een verkeerde groep gaan richten 'om het fenomeen te tackelen', zegt hij. "Dan gaan we een groep missen die hier daadwerkelijk mee bezig is."

Er is meer onderzoek nodig naar de doelgroep, vindt Van den Broek. "Wat zijn hun motieven? Dat is nodig om hier straks beleid op te voeren aan de preventieve kant." Zo is het volgens de criminoloog van belang of de daders het zien als kans of dat ze onder druk worden gezet.

Georganiseerde misdaad

Voor Van den Broek is het in ieder geval aannemelijk dat de bommen worden neergelegd door mensen die 'relatief laag in de pikorde zitten'. "Het zijn niet degenen die de touwtjes in handen hebben. Die gaan niet zelf op pad."

Het geweld komt volgens hem vermoedelijk uit de wereld van de drugscriminaliteit, vervolgt hij. "Het is heel valide om daar aan te denken. Dit gebeurt niet zomaar. Ik denk dat we het in de georganiseerde misdaad moeten zoeken, de politie lijkt daar ook op te wijzen."

Schrik aanjagen

"Intimidatie, mensen een lesje leren die bepaalde afspraken niet zijn nagekomen", zegt Van den Broek over het doel van de explosieven. Zo kunnen er misschien mensen vandoor zijn gegaan met drugs.

Alle aandacht ervoor speelt de mensen die de opdrachten geven uiteindelijk in de kaart. "Het blijkt een effectief middel om schrik aan te jagen bij mensen en dingen voor elkaar te krijgen."