radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Wees nieuwsgierig en vul niet te veel in: zo ga je het beste om met een nieuwe collega die uit Oekraïne is gevlucht

Wees nieuwsgierig en vul niet te veel in: zo ga je het beste om met een nieuwe collega die uit Oekraïne is gevlucht
Bron: ANP

Na de opvang en het leefgeld voor vluchtelingen uit Oekraïne, kunnen Oekraïners vanaf nu zonder werkvergunning aan het werk. "De vastigheid van een baan kan heel erg helpen." Maar hoe ga je daar mee om als werkgever en als collega?

Vanaf 1 april hebben Oekraïense vluchtelingen geen werkvergunning meer nodig in Nederland. Dat betekent dat een werkgever zo iemand makkelijker kan aannemen dan eerder het geval was.

Alleen nog meldplicht

Voordat de regel inging, moest een werkgever bijvoorbeeld eerst onderzoeken of die geen personeel kon aannemen afkomstig uit Nederland, Zwitserland of een EU-land. Daarnaast waren er soms nog aanvullende eisen, zoals een taaleis. Alleen met een zogenoemde tewerkstellingsvergunning kon een vluchteling uiteindelijk aan de slag.

Vanaf vandaag is het allemaal makkelijker. De werkgever hoeft enkel nog bij het UWV aan te geven wie er bij hem of haar gaat werken in de vorm van een meldplicht. Maar is het eigenlijk wel verstandig om zo kort na een traumatische ervaring aan de slag te gaan? Daar zijn de meningen over verdeeld.

Bekijk ook

Oorlogstrauma

Veel werkgevers staan te trappelen om Oekraïners in dienst te nemen, vooral nu er in Nederland een groot personeelstekort bestaat. Alle extra handjes kunnen ze gebruiken. Maar sommige uitzendbureaus denken daar anders over en wijzen op de eventuele risico's voor vluchtelingen om meteen in dienst te gaan.

Zo zegt directeur van uitzendbureau Otto Workforce, Frank van Gool, dat vluchtelingen de tijd moeten krijgen om bij te komen voordat ze gaan werken. Het is volgens hem belangrijk goed met ze te praten als ze aan het werk willen. Er bestaat immers een grote kans dat deze mensen een traumatische ervaring hebben opgedaan.

'Werk geeft structuur'

Gz-psycholoog Juul Gouweloos-Trines van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum adviseert bedrijven over hoe zij goed voor werknemers kunnen zorgen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt. Volgens haar helpt het juist als mensen die iets traumatisch hebben meegemaakt weer aan het werk gaan.

"Je ziet het bijvoorbeeld ook bij kinderen die weer behoefte hebben aan school. Het is een vorm van structuur die heel erg kan helpen. Door te gaan werken ga je als vluchteling van de machteloosheid van de oorlog naar het weer in je kracht staan. De vastigheid van een baan kan heel erg helpen."

Bekijk ook

Watchful waiting

Natuurlijk moeten we voorzichtig zijn met gevluchte Oekraïners, zegt Gouweloos-Trines, maar ze bij voorbaat al niet te laten werken, of extra te screenen is niet nodig. Volgens haar kunnen we het beste doen aan 'watchful waiting': "Mensen hebben in eerste instantie een herstellend vermogen, om om te gaan met traumatische gebeurtenissen. We moeten een oogje in het zeil houden, zodat we er op tijd bij zijn als er een gesprek nodig is."

Volgens de gz-psycholoog helpt steun van de directe omgeving, zoals collega's, bij het vergroten van de veerkracht van mensen: "Je moet niet direct van iemand verwachten dat diegene hulp nodig heeft, maar op den duur is het wel van belang om in gesprek te gaan over wat iemand heeft meegemaakt."

Nieuwsgierig en een open houding

"Ik denk dat je als collega vooral een open houding moet hebben, als je gaat werken met Oekraïense vluchtelingen. Vraag hoe het gaat en wees nieuwsgierig", zegt Gouweloos-Trines. Mensen hebben volgens haar de neiging om heel beschermend te zijn, maar het helpt niet om te veel in te vullen voor een ander.

"Een oorlog is heel groots en wie het heeft meegemaakt is er veel mee bezig. Als collega is het dan heel fijn als je zo iemand goed betrekt en bijvoorbeeld pro-actief meeneemt om een koffietje te gaan drinken." Het is volgens haar belangrijk om ervoor te zorgen dat iemand onderdeel wordt van het werk.

Herken signalen

Het hele gesprek over de oorlog vermijden is in elk geval niet wat je als collega moet doen, zegt Gouweloos-Trines: "Het is het beste om het initiatief voor een gesprek bij de ander te laten en te vragen waar diegene behoefte aan heeft." Ook is het belangrijk om signalen van traumatische ervaringen te herkennen om zo beter te kunnen ondersteunen.

"Je ziet vaak bij mensen dat ze heel snel schrikken bij harde geluiden, waakzaam zijn bij het geluid van een vliegtuig. Of je merkt dat iemand heel somber is, snel geïrriteerd en er enorm moe uitziet, omdat hij of zij door de ervaringen niet goed slaapt." Maar dan nog; voor dokter hoef je niet te spelen: "Het is goed om de signalen te herkennen, maar als het voor jou als collega te ingewikkeld wordt, is er altijd nog de huisarts of bedrijfsarts."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant