Weeralarm? Dit moet je weten over code rood

Een heuse orkaan teistert donderdag de Nederlandse kustprovincies. Maar wanneer geeft het KNMI code geel, oranje of rood uit? En wat moet je dan doen?

Voor alle weertypen kunnen waarschuwingen worden uitgegeven: regen, gladheid en sneeuw, onweersbuien, windstoten, temperatuur, zicht en hozen. Deze codes verschillen per provincie. Het kan dus voorkomen dat in de provincie Utrecht code rood wordt afgegeven, terwijl er in Zuid-Holland niets aan de hand is. Door tijdig te waarschuwen, kunnen mensen zich volgens het KNMI voorbereiden op gevaarlijk weer waardoor “de kans op schade en letsel beperkt wordt”. De kleurcodes op een rij:

Code rood

Bij code rood spreken we van een officieel ‘weeralarm’. Extreem weer kan dan een grote impact op de maatschappij hebben. “De weersituatie kan voor zoveel schade, letsel en overlast zorgen dat het maatschappij ontwrichtend kan zijn”, aldus het KNMI. Code rood kan ook bij een kleine kans op impact uitgegeven worden als het risico op letsel, schade en grote overlast heel groot is. Bijvoorbeeld als er een kans is dat zwaar onweer precies over een festivalterrein heentrekt of wanneer hevige sneeuwval tijdens de spits in de Randstad optreedt. Code rood wordt -op zijn vroegst- 12 uur uitgegeven voordat het weerfenomeen zich voordoet.

Wat moet je doen bij code rood?
Bij code rood kun je er vrijwel zeker van zijn dat er problemen ontstaan. Houd er rekening mee dat je reis langer duurt en werk, als het even kan, vanuit huis. Als je echt de deur uit moet, neem dan voldoende water, voedsel, dekens, warme kleding en een mobiele telefoon mee. Laat anderen weten waar je naartoe gaat. NS past de dienstregeling aan, waardoor op veel trajecten minder treinen rijden. Hierdoor ontstaat er meer ruimte om eventuele problemen op het spoor, zoals omgewaaide bomen of voorwerpen die door wind op de bovenleiding waaien, te verhelpen. Ook Rijkswaterstaat roept automobilisten op niet de weg op te gaan. “En ga absoluut niet met aanhangers de weg”, aldus een woordvoerder. Vrachtwagenschauffeurs zonder lading wordt opgeroepen hun voertuig aan de kant te zetten. Door de weersomstandigheden bellen veel mensen naar 112. Daarom vraagt de Landelijke Eenheid van de politie mensen om alleen naar 112 te bellen bij "acuut gevaar of levensbedreigende situaties''. Het telefoonnummer voor niet-spoedeisende gevallen is 0900-8844.

Code oranje

Schade, letsel of veel overlast: bij code oranje is er een grote kans op gevaarlijk of extreem weer. Deze code kan maximaal 24 uur van tevoren worden afgegeven als de kans op extreem weer 60 procent of meer is. Code oranje geldt als er kans is op:

• …windstoten: 100 km per uur, in de winter aan de kust 120 kilometer per uur
• … regen: minstens 75 millimeter in 24 uur
• … sneeuw: minstens 3 centimeter in 1 uur/minstens 5 centimeter in 6 uur
• … temperatuur: drie achtereenvolgende dagen een maximumtemperatuur van 30 ºC en een minimumtemperatuur van 18 ºC
• … minder dan 10 meter

Wat moet je doen bij code oranje?
Bij code oranje is er de kans op schade, letsel of veel overlast. Het KNMI raadt aan om de risico’s te beperken door voorzorgsmaatregelen te nemen tegen de voorspelde weerssituatie. Zo tipt de Rijksoverheid om een noodpakket in huis te hebben. 

Code geel

Code geel omvat weersituaties die in Nederland vaak voorkomen. Vanaf 48 uur van tevoren kan het instituut deze waarschuwing uitgeven. De zekerheid is dan minstens 60 procent. Code geel geldt als er kans is op….

• … windstoten: meer dan 75 km per uur
• … regen: verkeershinder door aquaplaning of meer dan 50 millimeter in 24 uur
• … sneeuw: maximaal 3 centimeter in 1 uur/maximaal 5 centimeter in 6 uur
• … temperatuur: maximumtemperatuur van 35 ºC
• … zicht: minder dan 200 meter

Wat moet je doen bij code geel?
Het KNMI raadt aan om ‘alert’ te zijn, met name als je onderweg bent. 

Code groen

Bijna iedere dag wordt de code groen afgegeven. Dat is positief: er is dan geen sprake van bijzonder weer waarbij er kans is op gevaarlijke weersituaties.