Wat raketaanval op Israël betekent voor spanningen in Midden-Oosten: 'Netanyahu vindt het prettig om Iran als vijand te hebben'

De wereld houdt gespannen de adem in, hoe gaat Israël reageren na de raketaanval van Iran gisterenavond? "Als je in het Midden-Oosten wordt geraakt en je slaat niet terug, wordt je gezien als zwak. En Israël wil als sterke partij overkomen."

Iran heeft gisterenavond ongeveer 200 ballistische raketten op Israël afgevuurd. De aanval is volgens Iran een vergelding voor de liquidaties van leiders van Hezbollah en Hamas. Het Israëlische leger zegt geen berichten te hebben ontvangen over gewonden in Israël. Toch kondigde Israëlische premier Netanyahu aan dat de aanval kan rekenen op vergelding en daarbij gebruikte hij de woorden: "Iran heeft een grote fout gemaakt en zal ervoor boeten."

Wapengekletter met Iran

Dit soort 'wapengekletter' met Iran heeft volgens defensie-specialist Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies veel meer impact op de wereldorde dan de oorlogen die momenteel woeden in Gaza en Libanon. Netanyahu sprak onlangs het Iraanse volk rechtstreeks toe en zei dat Israël niet in gevecht is met het Iraanse volk maar het regime. En dat het land zonder het regime een plek kan zijn zonder oorlog, onderdrukking en armoede.

"Het regime in Iran heeft het moeilijk", zegt Israël-kenner Peter Malcontent. "De steun onder de bevolking brokkelt af. Het gaat slecht met de economie omdat het land zucht onder de sancties die zijn opgelegd door de Verenigde Staten." Volgens hem kijkt Israël met argwaan naar Iran. "Het is de enige grote macht in de regio die werkt aan een atoombom. Israël heeft die al en zit er niet op te wachten dat een ander land ook een atoombom krijgt. Zeker niet als dat land een aartsvijand van Israël is."

Olie-industrie als doelwit

Daarom denkt Malcontent dat plekken waar aan zo'n nucleair wapen wordt gewerkt een mogelijk doelwit kan zijn. "Israël weet waar die gebouwen zijn, zij hebben ze in het verleden al proberen te treffen." Dus het is volgens hem niet ondenkbaar.

"Ze hebben uranium-verrijkingsfabrieken, Israël is bang dat Iran een nucleair wapen krijgt", voegt Wijninga toe. "Dat is echt een bedreiging voor Israël. Dus het zou kunnen dat ze zo'n fabriek aanvallen. Daarnaast is ook de olie-industrie een mogelijke interessante locatie, want dat is echt de 'money-maker' van het land."

'Israël is aan zet'

Volgens Wijninga zal Israël mogelijk raketten afvuren op doelen die schade brengen aan de Islamitische revolutionaire garde en het volk ontzien. Militaire doelen dus, zoals opslagplaatsen voor wapens.

"Israël is aan zet, want als je in het Midden-Oosten wordt geraakt en niet terug slaat, wordt je gezien als zwak. Israël wil als een sterke partij overkomen. Als je revolutionaire garde goed weet te raken, zou je de wapens uit de handen slaan zodat Israël niet meer kan worden bedreigd."

Imago van Netanyahu

Beide deskundigen zijn het erover eens dat beide landen niet zitten te wachten op een grootschalige oorlog. Maar dat wederzijdse dreiging de politieke leiders wel wat kan opleveren. "Netanyahu vindt het prettig om Iran als vijand te hebben", zegt Malcontent. "Vorig jaar ging het namelijk alleen maar over de strijd tussen Israël en Hamas. Nu wordt het steeds meer oorlog tussen Israël en Iran. Handig voor Netanyahu, want de internationale kritiek op Gaza nam toe."

Westerse landen keuren af wat er in Gaza gebeurt, maar steunen Israël wel in hun strijd tegen Iran, zegt Malcontent. "Op die manier kan hij zorgen dat het westen achter hem blijft staan." Het binnenlandse imago van Netanyahu heeft volgens Wijninga behoorlijk wat schade opgelopen na de aanslagen van 7 oktober. "Dat hij zich in slaap heeft laten sussen door Hamas en natuurlijk de crisis met de gijzelaars die nog steeds niet bevrijdt zijn. De oorlog met Iran is voor Netanyahu een bliksemafleider van die situatie."

'Amerika kan niks anders dan hem steunen'

Volgens Malcontent is het nu nog de vraag wat de bondgenoten van Israël en Iran toestaan. "Amerikanen kunnen niet anders dan hem steunen, maar zij willen ook niet dat er een grootschalige oorlog uitbreekt midden in de Amerikaanse verkiezingsstrijd."

Ook de bondgenoten van Iran zitten volgens Malcontent niet te wachten op een oorlog. "Iran heeft banden aangetrokken met Rusland en het land levert ook wapens aan Rusland voor de oorlog met Oekraïne. China heeft ook goede relaties met Iran en is afhankelijk van Iraanse olie."

'Niemand durft stap te zetten'

Is er iemand nog bezig met vrede? Volgens Wijninga is Israël blijven steken op de 7de dag van de 6-daagse oorlog in 1967. "Israel heeft toen uit voorzorg alle omliggende landen zo zwaar beschadigd dat niemand Israël meer kon aanvallen. Maar daarna heeft niemand bedacht: 'Hoe nu verder?'" Velen vragen zich volgens Wijninga af wat nu het plan is van Israël.

Malcontent ziet dat het niemand lukt om via diplomatieke kanalen vrede te brengen in het Midden-Oosten. "Arabische landen zitten niet te wachten op oorlog. Egypte niet, Jordanië niet en Saudi Arabië ook niet. Alleen geen van die landen is tot nog toe sterk genoeg geweest om de geweldspiraal te stoppen." Het lukt de Amerikanen en Europeanen volgens hem ook niet. "Er is meer nodig om dit conflict te bezweren, maar niemand durft die stap te zetten."