Waarom er in ons allemaal een verkeershufter schuilt

Meer bonnen voor verkeershufters, kopte het AD. Dat kan twee dingen betekenen; er worden massaal meer boetes uitgeschreven door de politie of we zijn met z'n allen meer hufterig gedrag in het verkeer gaan vertonen. Maar waarom gedragen we ons dan ineens zo asociaal zodra we de weg op gaan?

Minder tolerantie in verkeer

"Verkeersgedrag is gedrag dat we ook in de maatschappij laten zien. De maatschappij is agressiever en individualistischer geworden dus dan wordt het verkeer dat ook", legt verkeerspsycholoog Cees Wildervanck uit. "Het verkeer is veel dukker geworden en met meer mensen bij elkaar word je vanzelf minder sociaal. Iedereen gaat zijn eigen eilandje verdedigen."

Egbert-Jan van Hasselt, Landelijk Projecleider Verkeer van de Politie vult aan: "Ik denk wel dat we minder tolerant zijn geworden. Dat lijkt wel in de tijdsgeest te passen helaas. We zijn soms ook wat ongeduldiger naar elkaar toe. Tegelijkertijd focussen we als politie op die overtredingen waarbij de veiligheid het meest in gevaar komt en daar horen deze asociale gedragingen zeker bij." De politie beboet dus ook daadwerkelijk meer op huftergedrag.

Anonimiteit op de weg zorgt voor huftergedrag

Toch blijft het interessant waarom we dan thuis en op werk de brave burger uithangen terwijl we op de weg ineens een middelvinger opsteken, over de vluchtstrook scheuren of bumperkleven. Wildervanck: "Je bent anoniem in het verkeer. Je voelt je minder gecontroleerd, stelt minder hoge eisen aan jezelf en je gaat je dingen permitteren die je anders niet zou doen. Dat begint bij onschuldig in je neus peuteren en eindigt bij iemand van de weg rijden." In iedereen schuilt dus een verkeershufter. 

Frustratie

Die agressie komt veelal voort uit frustratie. Het is frustatie dat je wordt tegengehouden in wat je wilt bereiken. Een file of een rood stoplicht zitten je dwars bij je doel; zo snel mogelijk thuis zijn. Verkeerspsycholoog Wildervanck: "Vaak zijn de ergste hufters de mensen die in het dagelijk sleven heel lief zijn. Die hebben zich de hele dag lopen inhouden en dan komt alles er ineens uit."

Beboeten helpt niet genoeg

Dat het aantal boetes toe is genomen betekent ook dat we ons niet zomaar af laten schrikken. We gaan gewoon door met ons asociale gedrag. Landelijk Projectleider Verkeer Egbert-Jan van Hasselt ziet veel veelplegers, mensen bij wie de ene na de andere boete voor hufterig gedrag zich opstapelt. "Er is een relatief kleine groep die het erg gevaarlijk maakt op de weg. Juist die proberen we aan te pakken. We kunnen boetes stapelen, zodat er uiteindelijk een voorwaardelijke celstraf uitrolt." 

Toch is het volgens Cees Wildervanck maar de vraag of al die boetes het gewenste effect hebben. Gedrag is het allermoeilijkste te veranderen. "Agressie is impulsief gedrag. Je bedenkt dat niet van te voren. Daarom denk je dan ook niet na over die mogelijke boete."

'Steek duim omhoog'

WIldervanck heeft nog wel een tip om het tij te keren. "Steek een duim omhoog als iemand wel stopt bij het zebrapad. Het klinkt simpel, maar zo'n beloning helpt echt. De volgende keer is iemand eerder geneigd om weer te stoppen." Ook Egbert-Jan van Hasselt van de Politie ziet dit wel zitten. "Goed gedrag doet volgen." Dus even op je tanden bijten en vooral vriendelijk lachen in de avondspits. Misschien heb je daar profijt van.