In Nederland daalt de vaccinatiegraad de afgelopen jaren af. Vorig jaar zakte deze onder baby's en peuters zelfs onder de 90 procent. In Marokko daarentegen is 99 procent van de mensen ingeënt, wat doen ze daar anders? "Vaccineren tegen ziekte is halal."

Kinderen vaccineren om ze te beschermen tegen ziektes: in Nederland gebeurt dat dus steeds minder, terwijl in Marokko bijna iedereen ingeënt is.

Niet-westerse migratieachtergrond

De vaccinatiebereidheid is hier onder meer laag onder mensen met een niet-westerse migratieachtergrond, weet viroloog en epidemioloog Roel Coutinho. Hij was jarenlang directeur van het Centrum Infectieziektenbestrijding van het RIVM.

Coutinho vindt dit opvallend: "Het gekke is natuurlijk dat de vaccinatiedeelname juist heel erg hoog is in de landen waar men vandaan komt." Hij wijst daarbij naar Marokko, maar ook naar andere Afrikaanse landen.

Bekijk ook

• 

  Moeten we ons zorgen maken over de mazelen in Nederland? 'Uitbraak gaat er komen'

  • 25-01-2024

Andere uitdagingen

In Marokko is er, net als in Nederland, een rijksvaccinatieprogramma volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), vertelt gezondheidswetenschapper Charifa Zemouri, die de WHO ook adviseert.

"Kinderen worden daar ook gevaccineerd tegen de bof, mazelen en de rodehond (BMR, red.)", legt ze uit. "Ze krijgen het vaccin wel op andere momenten, namelijk met 9 in plaats van met 14 maanden zoals in Nederland."

Andere uitdagingen

Wel zijn er daar andere uitdagingen bij het vaccineren, benadrukt Zemouri. In Marokko zijn afgelegen gebieden en bovendien wordt het land ook geteisterd door natuurrampen, zoals de grote aardbeving van afgelopen september.

"Sinds half september is in de rurale regio Souss-Massa een mazelenuitbraak, dit kan verband houden met de aardbeving die daar plaatsvond", vertelt ze. "Het is bekend dat bij rampen vooral in afgelegen gebieden mensen hogere kansen hebben op infectieziektes en dat vaccinatieprogramma's vertragingen oplopen."

Bekijk ook

• 

  Hulporganisaties bezorgd over recordaantal rampen in 2023: 'Gebrek aan financiering betekent dat er doden vallen'

  • 16-12-2023

'Vaccineren is halal'

Ondanks deze uitdagingen ligt de vaccinatiegraad er hoger dan in Nederland. Dat komt volgens Zemouri vooral omdat de Marokkaanse bevolking de noodzaak van inenten inziet. "Zowel in de afgelegen gebieden als in de stedelijke gebieden. Sinds invoering van BMR-vaccin in Marokko zijn de sterftecijfers met 84 procent gedaald, meldt het Marokkaanse ministerie van Volksgezondheid."

Daarnaast speelt religie ook een grote rol, vervolgt de gezondheidswetenschapper. "Er is een internationale theologische consensus dat vaccineren tegen ziekten halal is. De islam promoot juist vaccinatie, want wij geloven dat 'je eerst je kameel moet vastbinden en dan op God moet vertrouwen'." Deze uitspraak moedigt preventieve maatregelen aan, zegt Zemouri. "Zelfs in islamitische landen met een sharia-wetgeving."

Teken van integratie?

Dat de vaccinatiegraad in Nederland onder migrantengroepen veel lager ligt, noemt de gezondheidswetenschapper integratie. "De tweede en derde generatie Nederlanders met een migratieachtergrond kunnen net zoals de autochtone Nederlandse bevolking een lagere vaccinatiebereidheid hebben om precies dezelfde redenen."

"We zien dat bijvoorbeeld vluchtelingen uit Syrië en de eerste generatie migranten - denk aan de gastarbeiders in jaren 60 - juist een hele hoge vaccinatiebereidheid hebben, omdat ze het kennen van hun land van herkomst en de noodzaak van vaccineren inzagen", legt ze uit.

Bekijk ook

• 

  9 rechtszaken over vaccineren van kind, advocaten krijgen veel vragen van ouders die er ruzie over hebben

  • 12-03-2022

'Gevaar niet meer zichtbaar'

De onwil hier om te vaccineren komt door verschillende factoren, vertelt Coutinho. "Kijk, toen het vaccinatieprogramma begon, dat is nu 75 jaar geleden, kende iedereen ziektes als polio, mazelen, rodehond. Iedereen wist hoe gevaarlijk dat was."

"Maar inmiddels zijn die ziektes helemaal niet meer zichtbaar. En daarmee verdwijnt ook de angst en heeft men het gevoel dat het niet meer nodig is", vervolgt de epidemioloog. Tegenwoordig is er juist meer angst voor bijwerkingen en is er veel wantrouwen, ziet hij.

Niet vaccineren door geloof

En ook in Nederland speelt geloof een rol in niet vaccineren, maar hier zorgt het juist voor een omgekeerd resultaat. "Van oudsher was er in Nederland altijd een groep die op grond van de Bijbel zich niet liet vaccineren", legt Coutinho uit. "Een groep die altijd vaccinaties heeft geweigerd, omdat ze zeggen: 'Je mag niet ingrijpen in de wereld van God.' Dat is eigenlijk niet veranderd, hoewel die groep wel iets kleiner wordt."

Als het aan de voormalig RIVM-directeur ligt, moet er alles aan worden gedaan om de vaccinatiegraad in Nederland weer omhoog te krijgen. "Een vaccinatie is in het belang van jezelf, van je eigen kinderen, maar het is ook een publieke belang", benadrukt hij tot slot. "En dat publieke belang begint steeds zwaarder te wegen."

Bekijk ook

• 

  Vaccinatiegraad onder kinderen zakt voor tweede jaar op rij: zo kan het anders

  • 29-06-2023

'Dodenweg' wordt hij genoemd, de rijksweg N36 tussen Ommen en Almelo. Jaarlijks vallen er slachtoffers. Ook deze maand kwamen er twee mensen om het leven. Wat maakt de N36 zo gevaarlijk?

Deze week was het opnieuw raak op de N36. Een bestuurder raakte gewond bij een botsing tussen een busje en een vrachtwagen. Twee weken geleden verongelukten bij een frontale botsing tussen een auto en een kleine vrachtwagen twee mannen. Eind februari viel er een zwaargewonde op de weg. In nog geen half jaar tijd vielen er 3 doden en 7 gewonden op de 36 kilometer lange weg.

Gevaarlijke situaties met inhalen

De lijst met (ernstige) ongevallen is nog veel langer. Vrachtwagenchauffeur Gert van het Almelose Bolk Transport snapt wel waarom de N36 een 'dodenweg' genoemd wordt. Hij zit zo'n 3 keer per week op de weg en ziet het vaak misgaan.

De gevaarlijke situaties ontstaan met name wanneer mensen gaan inhalen. "Dat mag niet, maar mensen proberen het toch, vooral als ze achter een vrachtauto zitten."

'Het gaat vaak nét goed'

Een vrachtwagen is lang en gaat niet snel. Een ander probleem op de weg is dat je geen kant op kunt als er plots een tegenligger is. "Je hebt niet veel ruimte om uit te wijken hier."

Zo zat hij een keer achter een personenauto die heel langzaam reed. De persoon die weer achter Gert reed dacht dat hij alleen de vrachtwagen moest inhalen waardoor hij én de vrachtwagen én de auto moest inhalen. Het gaat vaak maar nét goed, zegt hij.

Een fout kan fataal zijn

Wat ook een probleem is, zijn de te korte op- en afritten op sommige plekken. "Dat maakt invoegen moeilijk." En vooral in de ochtend en avond is het 'gigantisch druk', vertelt chauffeur Gert. Maar ondanks die drukte zijn ze ook bezig met hun telefoon.

Het is overigens niet zo dat mensen gevaarlijker rijden op een N-weg, zegt Fieke van Schaik van de ANWB. "Wat je op de N36 ziet, en ook op andere N-wegen, is dat op stukken waar geen middenberm is, je heel snel op de andere kant van de weg kan komen. En dan is een fout fataal."

Bekijk ook

• 

  Marloes verloor twee dierbaren door ongelukken op de N36: 'Heel bang geworden voor die weg'

  • 11-04-2022

Relatief veel doden

Op N-wegen vallen relatief gezien de meeste verkeersdoden, zo'n 20 procent van de verkeersdoden valt op een rijksweg. Dat zit hem dus met name in hoe de wegen zijn ingericht, legt Van Schaik van de ANWB uit. Ze zijn vaak tweebaans, met beide rijbanen een andere richting op.

De wegen zijn daarnaast vaak smal en er zijn weinig uitwijkmogelijkheden in de berm. "Als er een korte berm naast zit en je raakt van de weg, dan beland je bijvoorbeeld snel in een sloot." Een ander probleem wat op veel N-wegen speelt, is een korte invoegstrook, er is vaak weinig ruimte om in te voegen.

Alle N-wegen een middengeleider

Niet alleen op de N36 maar op alle N-wegen zouden de rijbanen gescheiden moeten worden. "Dus zo'n geleiderail op de middenberm, is is daar heel belangrijk voor", zegt Van Schaik. De politiek heeft 200 miljoen gereserveerd om alle gevaarlijke N-wegen aan te pakken. "Daarmee kun je maar een heel klein stukje weg aanpakken, terwijl daar eigenlijk veel meer voor nodig is."

Alleen al voor het aanpakken van de hele N36 is 300 miljoen euro nodig, becijferde Rijkswaterstaat. Volgens Van Schaik lijkt verkeersveiligheid geen prioriteit voor dit kabinet. In deze kabinetsperiode is geen extra geld vrijgemaakt voor verkeersveiligheid, die 200 miljoen stamt al uit 2022, legt ze uit. "Er is nu geld nodig."

Bekijk ook

• 

  200 miljoen die kabinet uittrekt voor veilige N-wegen 'druppel op gloeiende plaat': 'Het gaat om levens'

  • 11-04-2022

Minister heeft plan voor rijbaanscheiding N36

In een reactie op uitspraken van de gemeente Almelo laat minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, weten nog voor de zomer met een plan te komen voor de N36. Madlener zegt dat nu wordt gekeken hoe de weg op korte termijn over de gehele lengte veiliger kan worden gemaakt. "Ik ben nu aan het kijken of we toch over de hele lengte de rijbaanscheiding kunnen aanleggen", zegt hij tegen EenVandaag.

Extra wensen, zoals verbreding of het aanpassen van viaducten, kunnen niet worden ingewilligd. De minister noemt dat 'luxe' waar op dit moment geen geld voor is. "We moeten echt binnen het budget werken, dat is een slechte boodschap aan de gemeente, maar het is niet haalbaar." Madlener zegt voor de zomer met een plan te komen.

Nog niet de helft van de GroenLinks-PvdA-kiezers (44 procent) vindt dat Frans Timmermans weer lijsttrekker moet worden bij de volgende verkiezingen. VVD-kiezers zijn iets positiever. Maar ze zijn er niet van overtuigd dat Dilan Yeşilgöz moet blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen op die partijen hebben gestemd.

'Sorry Frans'

Opvallend is dat kiezers van GroenLinks-PvdA en de VVD nu nog best vertrouwen hebben in hun partijleider. 88 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers staat achter Timmermans als huidige leider van de partij. Driekwart (76 procent) van de VVD-kiezers vindt dat Yeşilgöz het op dit moment goed doet.

Maar of ze ook lijsttrekker moeten worden bij de volgende verkiezingen? Daarover is twijfel. Zo vindt nog niet de helft van de kiezers van Timmermans dat hij dan de kar moet trekken. Een GroenLinks-PvdA-kiezer verwoordt het als volgt: "Hoe goed hij ook is ingevoerd, hoeveel ervaring hij ook heeft, hoezeer zijn hart ook op de goede plek zit. Het is tijd voor nieuw elan. Sorry, Frans."

VVD-kiezers niet overtuigd van Yeşilgöz

63 procent van de VVD-stemmers vindt dat de partij weer met Yeşilgöz de campagne in moet. De rest vindt van niet (22 procent) of weet het niet (16 procent).

"Ze doet het nu best aardig, maar heeft in korte tijd al te veel fouten gemaakt. Juist in de campagne heeft ze laten zien dat ze rare sprongen kan maken", schrijft een VVD-kiezer.

Imagoproblemen Omtzigt

Pieter Omtzigt staat er bij zijn kiezers nog een stuk slechter op. Niet alleen denken de meeste NSC-kiezers, die veelal zijn afgehaakt, dat hij geen lijsttrekker moet zijn bij de volgende verkiezingen. Ook is hij de enige partijleider met minder dan de helft vertrouwen van zijn eigen kiezers.

Veel NSC-kiezers vinden dat hij goede eigenschappen heeft, maar dat die hem niet geschikt maken als politicus. Een kiezer zegt daarover: "Qua kennis en integriteit is hij de juiste persoon. Maar juist die kenmerken zorgen ervoor dat hij in de Haagse slangenkuil opbrandt. En dat is een heel trieste constatering."