Stijgende energieprijzen, voedselschaarste of duurdere producten: waar moeten we rekening mee houden als de oorlog in het Midden-Oosten aanhoudt? "Verrassend weinig impact op ons leven tot nu toe."

De oorlog tussen Hamas en Israël duurt al meer dan een jaar. Ondertussen heeft het conflict zich uitgebreid naar Libanon en Iran. Naast verregaande gevolgen voor de mensen die in het gebied wonen, hebben oorlogen als deze vaak ook impact op de wereldwijde economie.

Oorlog Oekraïne meteen voelbaar

Toch lijken we in het dagelijks leven nog weinig te merken van het conflict, zegt econoom Bert Colijn van ING. "Bij het Midden-Oosten denk je aan olie en brandstofprijzen. Maar de prijzen aan de pomp zijn net zelfs gedaald." Opmerkelijk, ook als je kijkt naar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. De impact daarvan was direct groot voor de Nederlandse economie.

"Door het dichtdraaien van de gaskraan gingen energieprijzen door het dak." En ook de graanhandel met Oekraïne kwam in de problemen. Volgens Colijn komt dit doordat de economische banden met die landen veel directer zijn. "Israël en Palestina zijn toch betrekkelijk kleine handelspartners voor ons."

Invloed van corona

Daarnaast speelt mee dat bedrijven voorraden hebben aangelegd, sinds tekorten in 2020 en 2021. Tijdens de coronapandemie ontstonden er problemen met de aanvoer van producten. Havens en fabrieken lagen stil. "Ook was er een enorme vraag naar producten, omdat mensen niet uitgingen maar thuiszaten."

Toch zijn er al wel economische gevolgen van de oorlog zichtbaar. Containerschepen kunnen niet makkelijk meer via de Rode Zee varen, omdat ze daar bestookt worden door Houthi-rebellen. Die schepen gaan nu via een omweg naar hun bestemming. "Dit zorgt voor extra kosten, maar die worden niet doorberekend aan de consument."

Grotere rol voor Iran

Dat komt volgens Colijn onder andere doordat bedrijven dus veel voorraden hebben, maar ook omdat mensen momenteel minder geld uitgeven. Producten blijven dus op de plank liggen. "Omdat de vraag laag is, zijn bedrijven juist eerder geneigd de prijzen ook te verlagen."

Dat we er nu nog weinig van merken is maar tijdelijk, vermoedt Colijn. Want de oorlog breidt verder uit en ook Iran lijkt een grotere rol te gaan spelen.

Raketafweersysteem naar Israël

Dit weekend werd bekend dat de Verenigde Staten een van hun meest geavanceerde raketafweersystemen naar Israël sturen. Daarmee hoopt Israël zich beter te kunnen verdedigen tegen aanvallen van Hezbollah uit Libanon en Iran.

Iran viel Israël begin deze maand met bijna 200 raketten aan. Een deel kon niet worden tegengehouden. Israël lijkt met het systeem de mogelijkheid te krijgen om Iran aan te vallen en dreigt hier ook al veelvuldig mee.

Gevolgen voor olievoorraad

Als Iran verder betrokken raakt kan dit met name voor de olievoorraad gevolgen hebben, legt Colijn uit. Veel economen houden rekening met het scenario dat de Straat van Hormuz door Iran wordt geblokkeerd.

Dat is een belangrijke zeestraat en doorvoerroute die de Perzische Golf met de Arabische Zee verbindt. "Als dat gebeurt, gaan de olieprijzen omhoog en zullen we dat als consument ook merken."

Hogere transportprijzen

Hoe langer de oorlog in die regio duurt, hoe groter de kans dat straks alle extra voorraden op zijn en we volgens Colijn te maken krijgen met hogere transportprijzen en langere transporttijden.

Als consument nu gaan hamsteren heeft niet zoveel zin. Maar ondernemers kunnen zich wel degelijk voorbereiden, zegt Colijn. "Kijk naar alternatieve leveranciers en zorg dat je extra producten op de plank hebt liggen." Het is volgens hem in deze instabiele tijd extra belangrijk om voorbereid te zijn op onverwachte gebeurtenissen.