Hoe stoppen we het massaal uitsterven van insecten? Daar gaat het over op de Biodiversiteitstop die woensdag begint in Canada. In de laatste 30 jaar is 75 procent van alle insecten verdwenen. "Onze ecosystemen staan op instorten."
2 weken geleden werd de 27ste klimaatconferentie in Egypte afgesloten, drukbezocht en wereldwijd uitgebreid verslagen. Maar voor de vijftiende Biodiversiteitsconferentie (COP15) die deze week in Montreal begint is veel minder belangstelling.
Onlosmakelijk verbonden
En dat terwijl klimaat en biodiversiteit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, zegt Evi Vet. "Door klimaatverandering gaat de biodiversiteit achteruit, maar door het verslechteren van de biodiversiteit zijn de gevolgen van klimaatverandering groter."
Samen met Wouter Ubbink gaat Evi als Nederlandse VN-jongerenvertegenwoordiger naar de Biodiversiteitstop in het Canadese Montréal. "Deze wereldtop gaat over het instorten van onze ecosystemen."
'Volkomen afhankelijk'
1 miljoen soorten worden met uitsterven bedreigd, vertelt Evi. "We zijn als mens nu zoveel soorten in een rap tempo uit het ecosysteem aan het halen dat het als een Jenga-toren op het punt staat om te vallen." En daarmee wordt ook de mens bedreigd.
"Het is ontzettend belangrijk dat mensen zich realiseren dat wij onderdeel zijn van de ecosystemen. Voedsel, hout, mineralen, water en medicijnen: ze komen allemaal uit de natuur. Veel planten, zoals appelbomen of koffieplanten, hebben insecten nodig om zich te kunnen voortplanten. Zonder insecten geen appels, koffie of tomaten. We zijn volkomen afhankelijk van onze ecosystemen", zegt de VN-jongerenvertegenwoordiger.
Bekijk ook
Groen helpt ons overleven
Van die afhankelijkheid zijn tweelingbroers en biologen Kevin en Marvin Groen al jaren doordrongen. Vooral in hun eigen stad Rotterdam werken de biologen aan het verbeteren van de stadsnatuur. En dat is hard nodig, want uit een recent rapport van adviesbureau Arcadis blijkt dat Rotterdam de meest ongezonde stad van Nederland is.
"Meer groen helpt een stad gezonder en veiliger te worden", weet Kevin. "Door klimaatverandering wordt het weer extremer. Onze zomers worden steeds heter en droger, maar groen verkoelt. Ook vermindert groen de kans op wateroverlast. Een gezonde bodem kan als een spons werken, en het water van stortbuien snel opnemen. Maar dan moet de grond niet bedekt zijn met tegels."
Leren van de Oosterburen
Rotterdam bungelt dan onderaan de nationale lijstjes, Nederland staat op de laatste plek in de Europese ranglijst van landen met een gezonde biodiversiteit. Nog maar 15 procent is over van de inheemse planten- en diersoorten die we in 1900 in ons land hadden, het Europese gemiddelde ligt op 40 procent.
Daarom besloten de broers Groen vorig jaar in een camperbusje naar Oost-Europa te rijden om te leren van het natuurbeheer in bijvoorbeeld Duitsland en Tsjechië. Ze schreven er een boek over: The Wild Wild East.
Bekijk ook
Kansen in rommeligheid
"De natuur in Oost-Europese landen is meer één met het landschap", is Kevins conclusie. "Dat heb je in Nederland niet omdat we bijna geen ruimte hebben. We hebben het allemaal strak ingedeeld, terwijl het daar een beetje samenvloeit." Op die manier kan er een groter leefgebied ontstaan voor insecten, legt Marvin uit.
"Zo moeten we dat in Nederland ook doen, de dingen wat meer op z'n beloop laten. We moeten meer stofhoekjes en rommelige plekjes laten ontstaan. En stop een aantal bomen in een weiland, zodat je 'stepping stones' hebt naar een ander gebied. Wij hebben in Nederland juist het idee dat orde en alles handhaven het beste is, dat alles beheerd of weggeschoffeld moet worden. Noem het allemaal maar op. Maar juist die rommeligheid biedt heel veel kansen voor de biodiversiteit."
'Meer heggen nodig'
Helaas wordt natuurbeheer in Nederland nog vaak gezien als iets dat vooral geld kost en weinig oplevert, zegt geograaf aan de Universiteit van Amsterdam, Kenneth Rijsdijk. Hij pleit voor meer heggen in het Nederlands landschap. "Heggen reinigen de lucht en breken de wind, zodat stikstof en ammoniakwalmen zich minder snel verspreiden. Ook houden ze pesticidenwalmen tegen en neutraliseren die voor een deel. En bij overstromingen kunnen ze de waterstroom doorbreken", legt hij uit.
Een heg is ook een woon- en voedselplek voor een heleboel dieren en insecten. "Een heg zal de natuurlijke bestrijders van plaagdieren aantrekken, en dat zal weer helpen bij het minderen met pesticiden. Dat betekent dat je daarmee minder kosten maakt op pesticiden. Zo wordt een gebied gezonder voor de mensen die er wonen. Hoe meer heg hoe beter voor de natuur. En beter voor onszelf."
Groen is geld waard
Volgens geograaf Rijsdijk betekent meer heggen niet het einde van het Nederlandse landbouwlandschap. "Integendeel. Vroeger leefden onze boeren ook in een landschap dat heel rijk was aan biodiversiteit."
"Dat landschap hebben we moeten opschalen vanwege grote apparaten. Maar als we nu weer om onze percelen heggen zouden aanleggen, dan zou het profijt ontzettend groot zijn. Het levert ons uiteindelijk geld op, en veel ook."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.