meer NPO start

Waarom blijven de boodschappen duur terwijl de inflatie daalt? 4 vragen aan een supermarktdeskundige

Waarom blijven de boodschappen duur terwijl de inflatie daalt? 4 vragen aan een supermarktdeskundige
De prijzen in de supermarkt zijn nog altijd torenhoog
Bron: ANP

Terwijl de inflatie de afgelopen maanden flink afneemt, zien we dat niet terug in de boodschappen. Voedingsmiddelen blijven duur: sterker nog, de prijzen in de supermarkt blijven stijgen. Hoe kan dat? Supermarktdeskundige Erik Hemmes beantwoordt 4 vragen.

1. Supermarkten verdedigden hun prijsstijgingen door de hogere kosten voor transport en energie. Die kosten dalen nu, waarom de supermarktprijzen dan niet?

"De prijsstijgingen waren de hoogste in 40 jaar, met name de prijzen van energie en vervoer gingen door het dak. Nu zie je inderdaad dat de energiekosten gedaald zijn en alweer bijna op het niveau zitten van vóór de oorlog in Oekraïne. Ook de vervoerskosten zitten weer op het oude niveau, net als de brandstofprijzen."

"De enige pijler zijn nu de gestegen lonen, die zijn bij supermarkten met 10 procent gestegen. Maar als je dat tegen elkaar weg streept, mag je wel verwachten dat de prijzen gaan zakken. Dit is niet meer uit te leggen. Wel zit er altijd een vertraging in, bij het verhogen, zowel als bij het verlagen."

Bekijk ook

2. Wanneer kunnen we die prijsdalingen bij supermarkten verwachten?

"Ik verwacht dat in september de prijzen omlaag gaan, dat doen supermarkten vaak. Dan komen mensen terug van vakantie en hebben ze minder geld. Je ziet dat er sowieso een enorme strijd gaande is. Waar de prijzen voor de gemiddelde consument met 33 procent zijn gestegen, heeft die maar 12 procent meer uitgegeven."

"Wat dat betekent, is dat de consument minder is gaan kopen en voor goedkopere varianten van producten is gegaan. Verder is die uitgeweken naar winkels met lagere prijzen, zoals Aldi en Dirk. Daar gaan supermarkten als Jumbo en Albert Heijn op reageren en dat kan gunstig uitpakken voor de consument."

3. Moeten in de tussentijd prijsdalingen niet afgedwongen worden, gezien de winsten die supermarkten maken?

"De omzet van supermarkten is enorm gestegen tijdens corona, tot wel 30 procent. Mensen konden niks anders: ze konden hun geld niet uitgeven in horeca. Ik snap dat daar chagrijn over is."

"Je zou kunnen zeggen: 'Ga die bedrijven extra belasten'. Maar aan de andere kant hebben ze ook veel meer btw afgedragen en daar heeft de overheid ook van geprofiteerd."

Bekijk ook

4. Wat zou je adviseren aan mensen met een krappe beurs?

"Je ziet dat het nog steeds loont om naar Duitsland te gaan, vooral als het gaat om alcoholische dranken. Daar zijn veel lagere accijnzen. Aan de andere kant komen Duitsers ook weer naar Nederland, omdat de koffie hier goedkoper is. Je kunt dus niet zeggen dat Nederland veel duurder is dan omringende landen."

"Wat ik zou adviseren: hou acties in de gaten. Met bonussen kun je heel voordelig winkelen. En koop niet altijd het A-merk. Kijk je bijvoorbeeld naar pindakaas, daar heb je bij de gemiddelde supermarkt tientallen verschillende varianten van. Die verschillen enorm in prijs. Ook bij cola is het origineel vaak drie keer duurder dan het huismerk."

Supermarktdeskundige Erik Hemmes gaat in de studio van EenVandaag in gesprek over de hoge prijzen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant